Türkiye de 22 milyon kişi kripto paraya yatırım yaptı

Merkezi Kayıt Kuruluşu (MKK) Genel Müdürü Ekrem Arıkan, yaptıkları çalışma sonucuna göre bugüne kadar kripto varlık platformlarında işlem yapmış yaklaşık 22 milyon yatırımcı bulunduğunu belirterek, "Bunun yaklaşık yarısı şu an için bildiğimiz kadarıyla bakiyeli durumda." dedi.

Arıkan, İstanbul Finans Merkezinin katkısıyla hazırlanan Anadolu Ajansı (AA) Finans Masası'nda gündeme ilişkin değerlendirmelerde bulundu, soruları yanıtladı.

Türkiye'de Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) izniyle faaliyet gösterecek kripto varlık hizmet sağlayıcılarının MKK ile yürüttükleri entegrasyon çalışmaları konusunda güncel duruma ilişkin bilgi veren Arıkan, bu çalışmayı "dünyaya da örnek olacak şekilde başarılı bir regülasyon çalışması" olarak niteledi.

Arıkan, MKK'nin bu alanda güvence oluşturmak adına kayıt merkezi olarak ilgili platformlardan ve saklamacı kuruluşlardan işlemlerin raporlamasını alacağını ifade etti.

Arıkan, "İlk başta SPK'ye bildiğimiz kadarıyla 77 kuruluşun bu anlamda müracaatı olmuştu ama tabii burada küçük şirketler var. Yükümlülükleri, sorumlulukları tam anlamıyla yerine getiremeyecek olanlar da vardı. Çünkü ciddi anlamda sermaye yeterliliği, teknolojik altyapı ile ilgili operasyonel yeterliliği gibi şeyler gerekiyor." dedi.

Kripto varlıklarda önceden basit, iptidai şartlarda faaliyet gösterildiğini belirten Arıkan, "Burası artık regülatif bir alan oldu. SPK tarafından düzenlenen önemli bir piyasa olmaya doğru gidiyor." ifadesini kullandı.

"KRİPTO VARLIK PLATFORMLARINDA İŞLEM YAPMIŞ 22 MİLYON YATIRIMCI VAR"

Arıkan, 30 Haziran itibarıyla 48 platform, 8 de saklamacı kuruluşun MKK ile entegrasyonlarını tamamladığını, 56 kripto varlık hizmet sağlayıcısının MKK'ye kayıtlı üyelere dönüştüğünü bildirdi.

Artık regüle bir kripto varlık piyasasının oluştuğuna işaret eden Arıkan, şunları söyledi:

"MKK olarak bütün yatırımcı bazlı, kurum bazlı, saklamacı kuruluş bazlı, kripto varlık bazlı bütün kayıtları tutup ilgili yetkili mercilere raporlayabilir hale geleceğiz. Bu çok önemli. Dünyada bu derece regülasyon yapmış bir ülke bildiğimiz kadarıyla yok. Çeşitli regülasyon çalışmaları yapılıyor ama bu model belki dünyaya da örnek olacak bir şey.

Biz 'Kripto Varlık Merkezi Kayıt Sistemi' dedik ismine. Bizim çünkü işlettiğimiz sistemler merkezi kaydi sistem. Şöyle bir ironik durum ortaya çıktı, bunu özellikle ifade ediyorum; 'kripto varlıklar merkeziyetsiz finans' deniyor. Biz merkeziyetsiz finansın merkezi kayıt sistemini oluşturuyoruz."

Arıkan, gerekli şartları sağlayan kripto varlık hizmet sağlayıcıları arasında önemli bankaların da saklamacı kuruluş olarak yer aldığını dile getirdi.

Çalışma sonucu kripto varlık platformlarında işlem yapan yatırımcı sayısına ilişkin Arıkan, "Bizim edindiğimiz bilgiye göre bugüne kadar kripto varlık platformlarında işlem yapmış 22 milyon yatırımcı var. Bunun yaklaşık yarısı şu an için bildiğimiz kadarıyla bakiyeli durumda. Biz bu entegrasyonları henüz yeni tamamladığımız için tamamlandıktan sonra SPK'nin kendilerine vereceği faaliyet izniyle beraber ki daha yeni bu hafta itibarıyla iş ve işlem kuralları yönergesi SPK tarafından onaylandı. Yeni yürürlüğe girmiş olacak. Biz artık platformlardan kendi bünyelerinde alım satım yapan tüm yatırımcıları bizim tarafa kayıt altına almaya başlayacağız." diye konuştu.

"22 MİLYON KRİPO PARA YATIRIMCISININ 11-12 MİLYON KADARI BAKİYELİ"

Arıkan, ön fizibilite çalışmalarını yaptıkları zaman içinde bugüne kadar o tarafta işlem yapmış 22 milyon yatırımcının 11-12 milyon kadarının bakiyeli olduğunu öğrendiklerini söyledi.

Bu platformların entegre işlemlerinin ardından her gün işlem defterini raporlamaya başlayacaklarını söyleyen Arıkan, e-yatırımcı'da artık kripto varlık platformlarında ne kadar kripto varlığı olduğunun da görülebileceğini belirtti. Arıkan, "Yeni faaliyete başlayacak olanlarla beraber, yatırımcı bazlı işlemleri kayıt altına alınmaya başlayınca yıl sonuna kadar daha net bir şekilde ortaya çıkacaktır." dedi.

"FİNANSAL ALTYAPIDA KURDUĞUMUZ ENTEGRASYONLAR ULUSLARARASI ERİŞİLEBİLİR BİR PİYASA OLUŞTURUYOR"

Ekrem Arıkan, yabancı yatırımcının Türkiye'ye duyduğu güvenin önemine işaret ederek, pay piyasasında son yıllarda yabancı yatırımcı oranının yüzde 28'lere düştüğünü, son 2-3 senede yüzde 36'lara geldiğini ve şu anda yüzde 37-38 bandında olduğunu söyledi.

Arıkan, dünyanın en büyük global saklamacı kuruluşlarından Euroclear ve Clearstream'in üyeleri olacağını dile getirerek şöyle devam etti:

"Azerbaycan Milli Deposit Merkezi ile karşılıklı üyeliğimiz var. Kazakistan Saklama Kuruluşu ile karşılıklı çalışmalarımız sürüyor. Karşılıklı üye olacağız ve karşılıklı işlem yapılabilir hale geleceğiz. Bunlar şu anlamda önemli, 'finansal altyapı kuruluşu' dedik. Finansal altyapıda kurduğumuz bu entegrasyonlar uluslararası erişilebilir bir piyasa oluşturuyor. Güven duyulan bir piyasa oluşturuyor, likidite oluşturuyor, borçlanmayla ilgili daha uygun altyapılar geliştirmeyi sağlıyor. Biz de elimizden geldiğince bunu üye ülke sayısını artırarak geliştirmek için gayret ediyoruz."

"VERİ HİZMETLERİNDE BİRÇOK ÜRÜNLE HİZMETLER SUNUYORUZ"

Arıkan, bir diğer önemli projelerinin de yabancı yatırımcı hesap açım sürecini hızlandırmak adına 'Doküman Yönetim Sistemi' projesi olduğunu belirterek, "Yani yabancı yatırımcı Türkiye'de hesap açacağı zaman 'çok fazla vakit kaybetmesin, MKK'de zaten kayıt altında merkezi olarak hesap açım sürecinde gerekli ne bilgisi varsa erişilsin, hemen hızlı hesap açıp da işlem yapabilir hale gelsin' şeklinde yürüttüğümüz ayrı bir projemiz de sürüyor. Ama bütün bunların yanında söyleyebileceğim en önemli şey şudur ki biz uluslararası İngilizce ismimizde Central Securities Depository diye özellikle söylediğim ismin tam karşılığını ortaya koyuyoruz. Merkezi güvence deposu olunca, ülkeye yurt dışından da güven oluşunca, şeffaf bir piyasa olduğu görülünce, genel kurul sistemiyle haklarını kullanmak üzere ortak olduğu, hissedarlığı olduğu şirketin genel kuruna erişebilince, e-yatırımcıyla varlığını, kıymetini görünce yani bütün buna benzer ürünlerle birlikte biz güvence oluşturduğumuz zaman zaten yabancı yatırımcı da çok daha hızlı bir şekilde geliyor." diye konuştu.

Birçok bölgesel birliğin tam ortasında olduklarını ifade eden Arıkan, dünyada 5 birlikte yer aldıklarını söyledi. Arıkan,"Biz, SPK'mizin, Hazine ve Maliye Bakanlığı'mızın, Ticaret Bakanlığı'mızın, birçok farklı bakanlığımızın bize verdikleri yetki, bize duydukları güvenle birlikte MKK olarak son derece geniş bir faaliyet alanını iftiharla böyle yurt dışında da anlatarak gerçekleştiriyoruz. Saklama hizmetlerinde birçok piyasaya, veri hizmetlerinde birçok ürünle hizmetler sunuyoruz. Birçok piyasaya ilişkin veriyi yatırımcıya sunuyoruz." dedi.

Arıkan, veri hizmetlerini çok önemsediklerini vurgulayarak şunları ifade etti:

"Veriyi işleyebildiğimiz ölçüde, ilgili tüm yerlere paylaşabildiğimiz ölçüde paylaşmak istiyoruz. Veri Analiz Platformu'nu (VAP) 2019-2020 yıllarında geliştirip açarken hep şunu önemsedik; 'veriden bilgiye, bilgiden stratejiye' şeklinde yazar yıllardır. Veriyi bu anlamda çok önemsiyoruz. Ülke ekonomisini geliştirme adına, piyasa aktörlerini geliştirme adına, yatırımcıları geliştirme adına bu şekilde bir motto ile VAP'ı açtık. VAP'ta bizdeki bütün verilerden istatistiğe dönüştürülebilir, kamuya paylaşılabilir ne varsa yayınlamaya çalışıyoruz. Tabii ki bizim Borsa İstanbul üzerinden yayınlanan verilerde veyahut da doğrudan ilgili yetkili mercilere yayınladığımız birçok başka verilerimiz de var. SPK'ye, BDDK'ye, Merkez Bankasına, bakanlıklarımıza saatlik, günlük, haftalık, aylık, yıllık derken 60 bine yakın rapor çıkıyor bizden."

Türkiye'de halen 585 halka açık şirket olduğunu belirten Arıkan, "Halka açık şirketlerimizin tüm Türkiye genelinde sayısının çok çok daha artması lazım. 'Niye?' Artık bunlar milli servet oluyor. Binlerce çalışanı olan, on binlerce, yüz binlerce insanın dolaylı olarak beslenmesine, geçimine olanak sağlayan, tedarikçisiyle, müşterisiyle hayatımızda birçok alana dokunan bu şirketler artık milli servet gibidir. Bunların kurumsal yönetilmesi, sürdürülebilir olması gerekir. Bu da önemli. Biz kurumsal yönetim hizmetlerimizle de buna katkı sunmaktan iftihar duyuyoruz." diye konuştu.

Arıkan, KAP'ın dünyadaki en iyi uygulamalardan biri olduğunu vurgulayarak, 3 bini fon, bini aşkın şirket üyesi olmak üzere toplamda 4 bini aşkın üyesinin olduğunu söyledi.

Elektronik Yönetim Kurulu Sistemi'nin sadece Zoom veya Teams gibi uzaktan bağlantı platformu olmadığını dile getiren Arıkan, şunları kaydetti:

"İşin en önemli hassas kısmı şu ki ticaret sicilde geçerli, kayıt altında bir yönetim kurulu kararı oluşmasını sağlıyor bizim sistem. Yani o toplantı olanağını dijital olarak sağlamak onun zaten ön yüzü. Asıl arka planda altı çizilmesi gereken 2-3 husus şu. Biz merkezi kayıt kuruluşu olduğumuz için bazen şirketler 'diğer faaliyet alanlarımızdaki gibi kendi merkezimizde kayıt altına alıyoruz' diye düşünüyor. Burada öyle bir şey yok. e-YKS de tamamıyla şirketin kendi bünyesine kurduğumuz bir sistem. Kendi bünyesinde dosyaları vesaire gizli, özel dosyaların tamamı saklanıyor. Yönetim kurulu üyeleri mobil uygulamayla, masaüstü uygulamasıyla bağlanıyor. Toplantıda uzaktan bağlantıyla müzakere edebiliyor."