Türkiye ile Almanya arasında döner krizinde son sözü Brüksel söyleyecek

Türkiye, döner kebabın yalnızca belirli teknik koşullarla (örneğin etin türü, dilimleme şekli, marine süresi gibi) hazırlanması halinde bu adla anılmasını istiyor. Amaç, dönerin adının Avrupa’da “herkesin kullandığı genel bir isim” değil, Türkiye’ye ait geleneksel ve korumalı bir ürün olarak tanınması.

Benzer korumalar, Avrupa’da halihazırda Napoli pizzası ve Jamón Serrano gibi ürünlere tanınmış durumda.

Ancak bu adım özellikle Almanya’da ciddi tepkiyle karşılandı. Çünkü Almanya, yaklaşık 7 milyar euroluk yıllık döner sektörüyle Avrupa’nın döner merkezi konumunda. Türk göçmenlerin kurduğu bu endüstri, kuzu, dana, tavuk ve hatta vejetaryen versiyonlarla büyük çeşitlilik sunuyor.

Alman yetkililer ve üretici birlikleri, Türkiye’nin tescil girişiminin yerel üreticilere zarar vereceğini, serbest ticareti kısıtlayacağını ve “döner” adının artık evrenselleştiğini savunuyor. Berlin yönetimi, Türkiye’nin başvurusuna resmi olarak itiraz etti.

Avrupa Komisyonu, bu gibi tescil başvurularında önce üç aylık bir itiraz süreci tanır. Eğer bu sürede uzlaşma sağlanamazsa, altı ay içinde Komisyon nihai kararını verir. Türkiye’nin döner için sunduğu tarifte kuzu veya dana eti kullanılması, yatay kesimle 3-5 mm’lik dilimler halinde hazırlanması gibi teknik ayrıntılar yer alıyor.

Eğer tescil onaylanırsa Avrupa’da döner adı yalnızca Türkiye’nin tanımladığı şekilde hazırlanan ürünler için kullanılabilecek. Almanya gibi ülkelerde alternatif tariflerle yapılan dönerler başka bir isimle satılmak zorunda kalabilir. 
Gastronomi uzmanları, bu girişimin sadece ekonomik değil, aynı zamanda kültürel bir mücadele olduğunu belirtiyor. Türkiye, döneri dünya mutfağında “kendi adına tescil ettirmek” isterken, Almanya bu yemeğin kendi çok kültürlü kimliğine de ait olduğunu savunuyor.