Türkiye milyarlarca doları çöpe attı: Bu iş milli güvenlik meselesidir!

EKONOMİ HABERLERİ EKONOMİ

Türkiye milyarlarca doları çöpe attı: Bu iş milli güvenlik meselesidir! Cumhurbaşkanlığı Tarım ve Gıda Politikaları Kurulu, Türkiye'de yıllık 23 milyon tona ulaşan gıda israfının önlenmesi için çalışma başlattı.

GİRİŞ 01.08.2025 11:18 GÜNCELLEME 01.08.2025 11:29

İlk Yorum Yapan Sen Ol

Facebook'ta Paylaş X'te Paylaş

Küresel Veriler
1 trilyon dolar: Her yıl küresel gıda israfının dünya ekonomisine maliyeti.
1,5 milyar ton: Her yıl dünyada israf edilen gıda miktarı.
343 milyon kişi: 2024’te akut gıda güvensizliği yaşayan insan sayısı (74 ülkede).
Her 11 kişiden 1’i: Dünyada yatağa aç giriyor.
Günde 25 bin çocuk: Açlık ve yetersiz beslenme nedeniyle hayatını kaybediyor.
783 milyon kişi: Dünyada açlık çeken insan sayısı.
1 milyar kişi: Aşırı kilolu veya obez insan sayısı.
2035’te dünya nüfusunun %50+: Aşırı kilolu olacağı öngörülüyor.

Türkiye Verileri

102 kg: Türkiye’de kişi başına yıllık gıda israfı.
23 milyon ton: Türkiye'deki toplam yıllık gıda israfı.
%35: Üretilen meyve-sebzelerin sofraya ulaşmadan israf oranı.
4 milyar 380 milyon ekmek: Türkiye’de yıllık çöpe atılan ekmek miktarı.
12 milyon ekmek/gün: Günlük israf edilen ekmek sayısı.
%5 azalma ile 900 bin aile: Gıda israfı %5 azaltılırsa, 900 bin ailenin 1 yıllık geçim gideri karşılanabilir.
Açık büfe israfı: 150 gram/kişi: Sadece tabağa konulan yemeklerde kişi başına israf edilen miktar.
%40+ israf: Üretimden tüketime kadar geçen süreçte toplam israf oranı.

Türkiye İsrafı Önleme Vakfı (TİSVA) tarafından hazırlanan "2025 Yılı İsraf Raporu"na göre, dünyada gıda israfı her geçen yıl artıyor.

Dünyada üretilen gıdaların yaklaşık 3'te biri kaybedilirken ya da israf edilirken, bu durum her yıl küresel ekonomiye yaklaşık 1 trilyon dolara mal oluyor.

Birleşmiş Milletler (BM) Dünya Gıda Programının (WFP) 2025 Küresel Görünüm Raporu 2024 yılında 74 ülkede 343 milyon kişinin akut gıda güvensizliği yaşadığını, bu sayının 2023'e göre yüzde 10 arttığını ortaya koyuyor. BM Çevre Programı (UNEP) ise dünya genelinde her yıl 1,5 milyar ton gıdanın israf edildiğini, her 5 tabaktan birisinin çöp olduğunu belirtiyor.

Dünyada her 11 kişiden birisi yatağa aç girerken, günde 25 binden fazla çocuk açlık ve yetersiz beslenme nedeniyle hayatını kaybediyor.

Dünya genelinde 783 milyonu aşkın insan açlık çekerken, 1 milyardan fazla insanın aşırı kilolu veya obez, yaklaşık 3 milyar kişinin ise fazla kilolu olduğu belirtiliyor. 2035'e kadar dünya nüfusunun yarısından fazlasının aşırı kilolu olması bekleniyor.

TÜRKİYE'DE KİŞİ BAŞINA 102 KİLOGRAM YİYECEĞİ ÇÖPE ATIYORUZ

TİSVA'ya göre, Türkiye'de de gıda israfı dikkat çekici boyuta ulaşmış durumda. Ülkede bir yılda kişi başına çöpe atılan yiyecek miktarının 102 kilogram olduğu tahmin ediliyor.

Gıda israfının büyük kısmını meyve ve sebzeler oluştururken, ülkede her yıl ortalama 23 milyon ton gıda israf ediliyor. Üretilen meyve-sebzelerin yaklaşık yüzde 35'i sofraya ulaşamadan kayboluyor ya da çöpe gidiyor. İsraf en çok evlerde, hizmet sektöründe, perakendede ve dağıtım süreçlerinde görülüyor. Tedarik zinciri ile hasat ve depolama süreçlerindeki hatalar ve plansızlıklar da israfı artırıyor.

Her gün yaklaşık 12 milyon ekmeğin çöpe atıldığı Türkiye'de, yıllık rakamın 4 milyar 380 milyon ekmeğe denk geldiği belirtiliyor.

Veriler, çöpe giden gıda miktarının yüzde 5 azaltılması halinde on milyarlarca liralık tasarruf edilebileceğini ve 900 bin ailenin 1 yıllık geçim giderinin karşılanabileceğini ortaya koyuyor.

Raporda, israfın önlenmesi için "ihtiyaçtan fazla gıda ürününün alınmaması, gıdaların iyi saklanması, uzun süreli saklamalarda derin dondurucu ve poşet kullanılması, ekmeğin dilimlenerek tüketilmesi, kuruyan ekmeklerin değerlendirilmesi" öneriliyor.

"İSRAF BELİRTİLEN RAKAMLARDAN DAHA FAZLA"

Cumhurbaşkanlığı Tarım ve Gıda Politikaları Kurulu Üyesi Ramazan Bingöl, AA muhabirine konuya ilişkin yaptığı açıklamada, Türkiye'de gıda israfının 23 milyon ton olarak açıklandığını belirterek, "Ancak bunun en az 2 kat olduğunu düşünüyorum. Neden böyle düşünüyorum? Çünkü benim gözlemlediğim olaylar bunların daha fazla olduğu kanaati getiriyor. (Kişi başına) En az 102 kilogram gıda israfı var." dedi.

Kısa süre önce otel işletmecileri ile yaptığı bir toplantıda israfın korkunç boyutlara ulaştığını ele aldıklarını dile getiren Bingöl, "Sadece açık büfede tabağa konulan yemekleri kişi başına ölçümlediğimizde en az 150 gramının çöpe gittiğini görüyoruz." diye konuştu.

Bingöl, üretimden tüketiciye kadar geçen sürede yüzde 40'tan fazla israf yaşandığının altını çizerek, sadece yeterli soğutma yapılmadığı için her yıl milyarlarca liralık şarküteri ürününün çöpe gittiğini bildirdi.

"ON MİLYARLARCA DOLARLIK KAYBIMIZ VAR"

Ramazan Bingöl, yıllık 23 milyon tonluk gıda israfının on milyarlarca dolarlık zarara yol açtığını vurgulayan Bingöl, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Bunu sadece maddi kayıp olarak düşünmemek lazım. İnancımız gereği de ülkemizin, evlerimizin, hanelerimizin ve her yerin bereketi kaçıyor. Çünkü ürettiğimiz milyonlarca ton ekmek, çöpe gidiyor. Nereye bakarsanız bakın artık her taraf ekmek artıklarıyla dolu. Ekmeği atanlar, 'biz hayvanlara veriyoruz' diyor. Bu Avrupa'da ve dünyada artık yasak. Çünkü bu ekmek ve bu yiyecekler insanlara göre üretilmiş, hayvanlara göre değil. Biz bunları sokaklara, kuşlara, hayvanlara atarak doğal dengeyi de bozuyoruz. O kuş gidecek sivrisinek, böcek, börtü böcek yiyecek, öyle doyacak. Ama sen insan için üretilmiş ve küflenmiş ekmeği atıyorsun, hem hayvanı hasta ediyorsun hem doğayı bozuyorsun."

Bingöl, açık büfelerin israf noktasındaki rolüne dikkati çekerek, serpme kahvaltı konusunda da Cumhurbaşkanlığı Tarım ve Gıda Politikaları Kurulu olarak çalıştıklarını söyledi.

"İSRAF İLE MÜCADELE ÇALIŞMAMIZI CUMHURBAŞKANIMIZA İLETECEĞİZ"

Ramazan Bingöl, Cumhurbaşkanlığı Tarım ve Gıda Politikaları Kurulu olarak çok sayıda çalışmaları olduğunu belirterek, israf konusunda da çalışma başlattıklarını anlattı.

Bugüne kadar çok sayıda bakanlık, kurum, yetkili, vakıf, STK, otel işletmecisi ve isimle görüştüklerini ve görüşmeye devam ettiklerini dile getiren Bingöl, şu açıklamalarda bulundu:

"Türkiye'de belki de toplumun yüzde 100 mutabık kaldığı tek konu israf. Türkiye'de israf var mı, var. Bunu çözmeliyiz. Dolayısıyla kimle konuştuysam 'evet israf var' diyor. Türkiye'de yıllardır herkes, bütün kurumlar aslında israfla ilgili çalışmış, raporlar hazırlanmış. Ama ne olmuşsa bir türlü harekete geçilmemiş. Şimdi biz gıda bankacılığı, israf nasıl önlenir, neler yapılmalı, kanunu ne olmalı gibi konularda çalışıyoruz. Milli bir uyanış gerekiyor. Yani israfla mücadeleyi sürdürülebilir bir hale getirmemiz, bu konuda Türkiye'nin milli bir politikası olması gerekiyor. Çünkü artık gıda, Sayın Cumhurbaşkanımız da bunu söyledi, milli bir güvenlik meselesi."

Bingöl, gıda israfı ile mücadelede neler yapılması gerektiği konusunda çalıştıklarını kaydederek, şu ifadeleri kullandı:

"İsrafı nasıl önleyeceğimizi ve bu konuda ne yapılması gerektiğiyle ilgili tüm paydaşlarla görüşüyor ve Kurul olarak bir rapor hazırlıyoruz. Bu raporda israfın sebepleri ve nasıl önleneceği var. 'Bunun yasası, kanunu böyle olmalı' diye Sayın Cumhurbaşkanımıza bir politika belirleyip sunacağız. Sayın Cumhurbaşkanımız neyi uygun görüyorsa, israfla ilgili milli bir uyanış olacak, Türkiye'de sürdürülebilir bir gıda israfı önleme politikası belirlenecek. Türkiye'de israfı önlemeyle ilgili milli bir uyanış hamlesi yapacağız inşallah."

"ÇALIŞMAMIZ BİRKAÇ AYA KADAR TAMAMLANACAK"

Cumhurbaşkanlığı Tarım ve Gıda Politikaları Kurulu Üyesi Bingöl, çalışmalarının sürdüğünü ve kurumlarla görüşmelerinin devam ettiğini belirterek, birkaç aya kadar çalışmayı tamamlamayı hedeflediklerini söyledi.

Önerileri arasında gıda bankacılığına ilişkin birkaç önemli konunun yer alacağını dile getiren Bingöl, "Kurul olarak gıda bankacılığıyla ilgili çok ciddi çalışmamız var. Diğer maddeleri Sayın Cumhurbaşkanımızın açıklaması daha doğru olur." diyerek sözlerini tamamladı.

KAYNAK: AA

Fuat Öner Haber7.com - Sorumlu Müdür/Yayın Koordinatörü

Editör Hakkında 1989 İstanbul doğumlu olan Fuat Öner, Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi İnternet Gazeteciliği-Yayıncılığı ve Eskişehir Anadolu Üniversitesi İşletme bölümlerinden mezun oldu. Marmara Üniversitesi Sosyal Medya Yönetimi’nde yüksek lisans Eğitimini tamamladı. Medya sektörüne 2008 yılında adım atan Öner, Star TV ve Habertürk gazetelerinde çeşitli görevler üstlendi. 2012 yılında Kanal7 Medya Grubu'na haber editörü olarak katılan Öner, şu anda Haber7.com'da Yayın Koordinatörü olarak görev yapmaktadır. Evli ve bir çocuk babasıdır.

YORUMLAR İLK YORUM YAPAN SEN OL

GÖNDER