Türkiye’nin ihracat rekorlarına demir yolu desteği: Yeni hatlar yolda

Türkiye'nin demir yolu serüveni 23 Eylül 1856'da 130 kilometrelik İzmir-Aydın hattına verilen imtiyazla başladı.

Yıllar içinde ülkenin dört bir yanında yapılan hatlarla birlikte demir yolu, yük ve yolcu taşımacılığında önemli bir alternatif oldu.

Son 23 yılda yaklaşık 3 bin kilometre yeni hat ilave edilirken 2024 sonu itibarıyla ülkenin toplam demir yolu ağı 13 bin 919 kilometreye ulaştı.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da Ahlat'taki Cumhurbaşkanlığı Kabine Toplantısı'nın ardından millete seslenişinde, son 23 yılda demir yollarına 64 milyar dolar yatırım yapıldığına dikkati çekerek, hedefin demir yolu ağını 2028'de 17 bin 500 kilometreye, 2053'te ise 28 bin 600 kilometreye çıkarmak olduğunu ifade etti.

Demir yoluyla ihracat, hem sınır kapılarından hem de limanlara demir yolu bağlantısıyla kombine şekilde gerçekleştiriliyor.

Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu da geçen yıl demir yolu ile yaklaşık 7 milyon tonluk ihracat yapıldığını bildirmişti. Uraloğlu, Türkiye'de geçen yıl sınır kapılarından 2 milyon 104 bin ton, liman bağlantılı 4 milyon 562 bin ton olmak üzere demir yoluyla 6 milyon 666 bin ton ihracat taşıması yapıldığı bilgisini verdi.

Bakü-Tiflis-Kars Demir Yolu Hattı taşımacılıkta stratejik önemde

Türkiye, Edirne üzerinden Avrupa, Van üzerinden İran ve Bakü-Tiflis-Kars Hattı ile Orta Asya'ya demir yoluyla direkt ihracat yapıyor.

Türkiye'nin yurt dışına açılan "demir" kapılarından Bakü-Tiflis-Kars Hattı demir yollarındaki en büyük projelerinden biri olarak 2017 yılında işletmeye açıldı.

Azerbaycan'ın başkenti Bakü'den başlayıp Gürcistan'ın Tiflis ve Ahılkelek şehirlerinden geçerek Kars'a uzanan 829 kilometrelik demir yolu hattı sayesinde Avrupa ile Çin arasında yük taşımacılığı kesintisiz şekilde sürdürülüyor.

Bakü-Tiflis-Kars Hattı bağlantısı ile Türkiye'den, Gürcistan, Azerbaycan, Rusya, Hazar Denizi geçişi ile Orta Asya ülkeleri ve Çin'e doğrudan demir yolu ile yük taşımacılığı yapılabiliyor.

Bu hat, Orta Koridor üzerinden yapılan yük taşımacılığıyla Türkiye'nin ticaretine de büyük katkıda bulunuyor. Yılın ilk 7 ayında hat üzerinden 250 bin ton yük taşındı.

Türkiye'nin ihracat rakamlarını her yıl geliştirmesine demir yolları da katkı sağlarken yeni projelerle bu rekorların artırılması hedefleniyor. Bu kapsamda var olan hatlara yenilerini eklemek için çalışmalar devam ediyor.

Sıradaki hedef Zengezur Koridoru

Zengezur Koridoru, Orta Asya, Hazar Bölgesi, Azerbaycan ve Ermenistan’ı Türkiye’ye bağlayan sosyoekonomik, jeopolitik ve jeostratejik bir güzergah olarak öne çıkıyor. Türkiye, Orta Koridor'un da önemli bir parçası olacak hat için çalışmalara başladı.

Bu kapsamda, "Kars-Iğdır-Aralık-Dilucu Demir Yolu Hattı"nın temeli geçen hafta atıldı.

Yılda 5,5 milyon yolcu ve 15 milyon ton yük taşıma kapasitesine sahip olacak bu hat, 224 kilometre uzunluğunda inşa edilecek ve bir anlamda Kars ile Nahçıvan arasında köprü olacak.

Orta Koridor'un tamamlayıcı unsuru olan Zengezur Koridoru ve Kars-Iğdır-Aralık-Dilucu Demir Yolu Projesi ile bu hattın kapasitesi ve etkinliği daha da artırılacak.

Koridorun, Türkiye, Azerbaycan ve Ermenistan arasında ekonomik işbirliğini güçlendirmesi, bölgesel barışı pekiştirmesi ve Güney Kafkasya'da ekonomik işbirliğini artırarak sınırların açılmasını ve diplomatik ilişkilerin normalleşmesini hızlandırması bekleniyor.

Kalkınma Yolu ile Avrupa ve Orta Doğu birleşecek

Kalkınma Yolu ise Irak'ın Basra Körfezi'ndeki Fav Limanı'ndan başlayıp 1200 kilometre ile Türkiye'ye bağlanan ulaştırma projesi olarak yapılıyor.

Türkiye'de Ovaköy'e, oradan da Kapıkule'ye kadar giden ve üç denize de bağlantısı olacak koridorla demir yolu ve kara yolu ile Orta Doğu'nun Avrupa'ya ulaşımı kısalacak.

Süveyş Kanalı'ndan ulaşıma göre daha uygun maliyetli ve kısa mesafeli olacak koridor, doğu-batı yönündeki koridorları kuzey-güney yönünde bağlamış olacak.

"Yeni İpek Yolu" olarak nitelendirilen Kalkınma Yolu ile Türkiye'nin ekonomik ve jeopolitik statüsü daha da güçlenecek.

Basra Körfezi'nden Türkiye sınırlarına kadar uzanacak demir yolunun Türkiye'deki bağlantısı için Ovaköy-Nusaybin hattında 127 kilometre demir yolu inşa edilecek.

Kalkınma Yolu'nda Türkiye tarafında toplamda 727 kilometre demir yolu Irak tarafının ise 1200 kilometrelik otoban ve demir yolu hattı yapması planlanıyor.

Mevcutlarla birlikte yeni hatların, ihracat rekorlarına da katkı yapması bekleniyor. Türkiye'nin temmuz sonu itibarıyla yıllıklandırılmış ihracatı 269,5 milyar dolara ulaştı. Bu tutar, Cumhuriyet tarihi rekoru olarak kayıtlara geçti. Orta Vadeli Program'da Türkiye'nin ihracatının bu yıl sonu itibarıyla 279,6 milyar dolara çıkması hedefleniyor.