Üç Afrika ülkesi Uluslararası Ceza Mahkemesi nden çekildi

Bu üç ülke, zaten Batı Afrika Devletleri Ekonomik Topluluğu’ndan (CEDEAO) ayrılmış durumdalar. Aynı zamanda Sahel Ülkeleri İttifakı’nı (AES) kurarak Batılı ülkelerle savunma işbirliğini sınırlandırdılar ve Rusya ile ilişkilerini güçlendirme yoluna gittiler.

UCM’ye üyeliklerinin yirmi yılı aşkın süredir sürüyor olmasına karşın, Mali, Burkina Faso ve Nijer bu mahkemenin savaş suçları, insanlığa karşı suçlar, saldırı suçları ve soykırım gibi konularda işlem yapma kapasitesinin yetersiz olduğunu savunuyorlar. Açıklamada belirli olay örneklerine değinilmese de mahkemeyi adil şekilde görev yapmamakla suçladılar.

Geçen 15 Eylül’de Nijer’in başkenti Niamey’de toplanan AES üye ülke adalet bakanları toplantısında, Nijer geçici başbakanı Mohamed Youmba, UCM’yi “yalnızca Afrika ülkelerine ve liderlerine yönelik işlev gören” bir kurum olarak eleştirdi. Ona göre, mahkeme Batılı devletlerdeki suçları inceleme konusunda istekli değil.

Uzmanlar, üç askeri rejimin bu kararıyla uluslararası adaletten uzaklaşma ve “cezasızlık riskini” artırma endişesini dile getiriyor. Eski Mali Adalet Bakanı Mamadou Ismaila Konaté, bu adımın olumsuz sonuçları olacağı ve özellikle yöneticiler tarafından işlenen suçların yargılamasının zorlaşacağı konusunda uyarıda bulundu.

Alternatif olarak bu ülkeler, “Sahel Ceza ve İnsan Hakları Mahkemesi” adlı bölgesel bir mahkeme kurma niyetlerini açıkladılar. Nijer’in geçici başbakanı bu mahkemenin, AES’e üye ülkeleri uluslararası yargı mercilerinden bağımsız kılacağını ve kendi yüksek güvenlikli hapishanesini oluşturacaklarını söyledi.

Bu üç ülke, Sahel bölgesinde İslami militanların kontrolündeki geniş arazilere karşı mücadele ediyor. Geçen süre içinde bu ülkeler ve müttefikleri sıklıkla sivillere yönelik iddia edilen toplu infazlar ve ağır hak ihlalleriyle suçlanmış durumda.

UCM, 2013’ten bu yana Mali’de özellikle Gao, Timbuktu ve Kidal bölgelerinde militanlar tarafından işlenen suçlara ilişkin soruşturma yürütüyor.