Ukrayna Rusya’yı vurdu: Tarihin en stratejik dron saldırısı

Rusya-Ukrayna savaşının başlangıcın bu yana en büyük saldırılardan biri yaşandı. Ukrayna, Rusya içlerinden kaldırdığı FVP dronlarla son derece kritik askeri üsleri vurdu. Kiev’e yakın kaynakların iddiasına göre, aralarında stratejik bombardıman uçaklarının da olduğu çok sayıda hava aracı kullanılamaz hale getirildi.

Her ne kadar Rusya tarafından detaylı bir açıklama gelmese de Ukrayna bu özel operasyonda farklı sayılarda TU-95MS ile TU-22M3 uçaklarının yanı sıra AN-12 askeri nakliye uçağını vurduğunu ve dron tarihinin en büyük operasyonuna imza attıklarını öne sürdü.

Olay yerinden gelen görüntüler Ukrayna’nın iddialarının önemli bir kısmını destekliyor. Uzmanlarsa, adının “WEB” olduğu açıklanan operasyonun askeri, istihbari ve psikolojik açıdan ele alınması gerektiğine işaret ediyor.

Ukrayna Rus uçaklarını nasıl vurdu?

Konuyu yakından takip edemeyenler için ‘harp tarihinin en önemli askeri operasyonlarından biri’ olarak kabul edilen olayın en azından açık kaynaklara yansıyan halini kısaca aktaralım.

Ukrayna istihbaratı’nın “WEB” operasyonu için 18 aydan fazla bir süredir çalıştığı öne sürülüyor. İddiaya göre, Ukrayna tarafı lojistik işlerinde kullanılan kamyon ve TIR’larla kamikaze dronları Rusya içlerine sokuldu. Hedefteki stratejik üslerin yakınına geldiklerinde ise bir şekilde dronların dışarıya çıkışı sağlandı.

Bu noktada görgü tanıklarının ‘dronlar kalktıktan sonra araçlar kendi kendine yanmaya başladı’ iddiası çok önemli. Bir diğer husus ise ‘kamyon ve TIR şoförlerinin ne taşıdıklarını bilmedikleri’ yönündeki söylemler.

Sonrası ise malum… Art arda havalanan dronlar herhangi bir engelle karşılaşmadan çok kolay bir şekilde üsse ilerledi ve milyonlarca dolar değerindeki uçakların üzerine büyük bir hızla çarptı.

Kimi uluslararası haber ajansları, Rusya’nın bu saldırıdaki zararının 2 milyar dolara yaklaşabileceğini öne sürüyor.

Bu noktada elbette iki önemli soru var… Ukrayna ‘WEB’ isimli bu saldırıyı nasıl başarıyla sonuçlandırdı? Rusya, böylesine değerli bir tesisi neden koruyamadı?

[Uydu görüntülerinde Rusya'nın stratejik uçaklarını 'lastiklerle' korumaya çalıştığı görülmüştü.]

“Kamikaze dron çağının en büyük olayı”

Savunma Sanayii Uzmanı Yusuf Akbaba, sürecin teknik boyutunu anlatırken önemli bir benzetme yapıyor. Ukrayna’nın bu saldırısını “Rusya kendi Pearl Harbor’unu yaşadı.” cümlesiyle tanımlıyor.

Akbaba’ya göre Ruslar sadece uçaklarını kaybetmekle kalmadı. Bu aynı zamanda Moskova için çok ağır bir prestij kaybı. Rusya’nın vurucu gücünün ve derin darbe kabiliyetinin ciddi yara aldığı görüşünü de ekliyor Akbaba.

Bu operasyonla kamikaze dronların kendini en üst seviyede ispat ettiğini belirtiyor ve “Türkiye, Suriye’deki operasyon sırasında filo İHA ve filo SİHA kullanmış, tüm paradigmayı değiştirmişti. Suriye rejimi o süreçten sonra toparlanamamıştı. Kamikaze dronlar için de en üst perde bu son saldırıyla açıldı.” diyerek süreci özetliyor.

[Ukrayna'nın Rusya içlerine kadar yolladığı dron dolu kamyonları işin istihbari boyutuna da dikkat çekiyor.]

“Rusya için ciddi bir istihbarat başarısızlığı”

Rusya üzerine çalışmalar yapan Milli İstihbarat Akademisi Öğretim Elemanı Mehmet Çağatay Güler ise madalyonun siyasi yönünü ele alıyor. Bu operasyonun Ukrayna adına istihbarat başarısı ve stratejik sonuçları olan bir gelişme olduğunu söylüyor. Rusya içinse net bir zafiyet göstergesi ve istihbarat başarısızlığı olduğuna dikkat çekiyor.

Vurulan noktaların Rusya için stratejik önemi olduğunu anlatıyor Güler ve “Oleniya Üssü Rusya’nın stratejik bombardıman uçaklarını kaldırabildiği nadir ve kıymetli üslerden. Açık kaynak uydu görüntülerinden yola çıkarak, bu saldırı sonucu stratejik bombardıman uçaklarının önemli ölçüde zarar gördüğü tahmin ediliyor. Hali hazırda operasyonel filosu sınırlı olan Rus ordusu için Tu-95 gibi kısıtlı miktardaki uçakların kaybedilmesi kayda değer bir gelişme. Bu durum Rus ordusunun Ukrayna’ya yönelik uzun menzilli füze saldırı kapasitesini düşürecek. Ayrıca benzer bir saldırının tekrarlanmaması için Rusya yeni arayışlara yönelebilir.” bilgisini paylaşıyor.

[Saldırının ardından çekilen uydu görüntülerinde hasar alan uçaklar açıkça görülüyor.]

Ancak bu nokta önemli bir parantez açıyor Mehmet Çağatay Güler ve söz konusu operasyon için ‘çok büyük kırılma, emsalsiz, Moskova’nın kararlarını sil baştan değiştirecek bir olay’ tarzı yaklaşımda bulunanlara katılmadığının altını çiziyor.

“Çünkü bu bir ilk değil.” diyen Güler, sözlerini şöyle tamamlıyor:

“Ukrayna daha önce de Rusya’nın stratejik bombardıman uçaklarını vurdu. Bu uçakların kaldırıldığı ve konuşlandırıldığı üsleri de vurdu. Benzer şekilde çok geniş çaplı dron saldırıları icra etti. Ve hatta bunu Moskova civarında da yaptı.

Ayrıca daha önce Ukrayna, Rusya’nın derinliklerinde kritik altyapı tesislerini imha etti. Çok büyük maddi zararlar verdi ve maliyet oluşturdu. Bu operasyon da onlardan biri. Dolayısıyla stratejik etkisinin farkında olarak var olandan büyük manalar yüklememek gerekli.”

Dronların evrimi: Sırada daha kötü günler var