Vatandaş dolar bırakıp altına kaçtı Sözcü Gazetesi

Ukrayna-Rusya savaşı, Suriye’de rejim deği­şimi gibi gelişmeler­le devam eden jeopolitik geri­limlere, mart ayında içeride bazı siyasilere dair operas­yonlar, nisan başında kızışan küresel ticaret savaşları ve en son İsrail-İran savaşının ek­lenmesi ile zirveye çıkan eko­nomik belirsizlikler karşısın­da tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’de de güvenli liman arayışına giren yatırımcılar hızla altın tarafına yöneliyor.

Bu süreçte, yastık altı altın miktarındaki artışın boyutu bilinmemekle beraber, banka­lardaki altın hesaplarındaki 6,8 milyar dolarlık artış dikkati çekti. Belirsizliğin katlana­rak büyüdüğü son üç ayda Türk bankalarındaki euro hesapla­rında da artış görülürken, do­lar hesaplarında ise özellikle ABD’nin uluslararası ticaret­te rakiplerine karşı şok güm­rük vergisi oranlarını açıkla­dığı nisanın ilk haftasından beri çözülme görülüyor.

Merkez Bankası, bankacılık sektöründeki mevduat verile­rini haftalık bazda yayımlıyor. Türkiye’deki yatırımcı terci­hindeki kırılma noktası ola­rak 19 Mart’ta başlayan siya­si gelişmeler öncesinde, kar­şılaştırmada 14 Mart haftası verilerini baz almak gerekiyor.

Bu tarihten en son veri hafta­sı olan 6 Haziran’a kadar olan üç aya yakın sürede ise banka­lardaki kıymetli maden depo hesaplarının hacmi 6 milyar 814,6 milyon liralık bir nomi­nal artışla 53 milyar 902,9 mil­yon liraya çıkmış yer alıyor. Bu süreçte haftalar itibarıy­la altın hesaplarının hacminin dalgalı bir seyirle yukarı yönlü bir grafik izlediği görülüyor. İsrail-İran arasında cuma gü­nü başlayan ve küresel planda belirsizliği daha da artıran ge­rilimin etkisi ise izleyen veri­lerde yaşanabilecek.

14 Mart’ta 71,6 milyar dolar düzeyinde bulunan bankalar­daki dolar mevduatı hesapları ise nisan ayının ilk haftasın­da 77 milyar dolara kadar çık­tı. Ancak ABD’nin rakip ülke­lere yönelik astronomik güm­rük tarifeleri açıklamasıyla küresel planda belirsizliğin had safhaya çıktığı bu hafta­dan sonra söz konusu hesap­larda çözülme başladı. Dolar mevduatı hesapları özellikle nisanın ikinci yarısından iti­baren haftalık bazda sürekle azalarak 6 Haziran itibarıyla 71,9 milyar dolar düzeyine ge­riledi. Söz konusu hesaplar 6 Haziran itibarıyla 4 Nisan haf­tasındaki düzeyinin 5,1 milyar dolar altına indi.

Dünya'dan Naki Bakır'ın haberine göre, belirsizlik döneminde do­lardan kaçış emareleri gözlemlenirken, altının yanı sıra Euro hesaplarında da artış dikkati çekti. 14 Mart’ta 54,5 milyar dolar seviyesinde bulunan Euro cinsi mevduatın hacmi özel­likle nisanın ilk haftasındaki artış göstererek 58 milyar dolara yükseldi, 18 Nisan’da 60 milyar dola­rı aştı. Mayıs sonuna kadar 60 milyar doların üzerinde sey­reden söz konusu hesaplar, 6 Haziran haftasında da 59,5 milyar dolar olarak gerçekleş­ti. Euro mevduatının hacmi 14 Mart-6 Haziran arasında net4,9 milyar dolarlık bir no­minal artış kaydetti.

Son aylarda giderek artan jeopolitik gerilimler ve ekonomik belirsizlikler nedeniyle yatırımcıların güvenli liman arayışına yönelmesi paralelinde hızla yükselerek 12 Haziran itibarıyla 3 bin 386,90 dolara çıkmış olan altının ons fiyatı, İsrail’in İran’a saldırı başlattığı 13 Haziran’da da günlük yüzde 1,35’lik bir artışla 3 bin 432,60 dolara yükseldi.

6 Mayıs’ta 3 bin 434,58 dolarla tarihi zirvesini gördükten sonra kısmen gerileyen ons altın fiyatı, böylece aynı düzeye geri geldi. Türkiye’de gram altın fiyatı da 13 Haziran’da günlük yüzde 1,37 artışla 4 bin 342,64 TL’ye yükselerek tarihi zirvesini gördü.