Vergi sisteminde köklü değişiklik! Yüz binlerce kişiyi ilgilendiriyor

Vergi sisteminde yüz binlerce küçük esnafı ilgilendiren köklü değişikliğe gidildi. 

Türkiye Gazetesi'nden Kaan Zenginli'nin aktardığına göre, Türkiye’de yüz binlerce küçük esnafı ilgilendiren vergi düzenlemesi Resmî Gazete’de yayımlandı. 10380 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı’na göre, 1 Ocak 2026’dan itibaren taksicilerden minibüsçülere, restoran ve tamircilerden kuyumculara kadar çok sayıda işletme artık basit usulde değil, gerçek usulde vergilendirilecek. Türkiye’de faaliyet gösteren 3 milyona yakın vergi mükellefinin neredeyse 1 milyona yakını (810 bin civarı) basit usulde vergi üzerinden ödeme yapıyordu.

Yeni düzenleme, özellikle büyükşehir belediyesi sınırlarında ve nüfusu 30 binin üzerinde olan ilçelerdeki esnafı kapsıyor. Kararla birlikte bu işletmeler gelir vergisi muafiyetinden çıkacak, KDV mükellefi olacak, düzenli defter tutacak ve geçici vergi ödeyecek. Uzmanlara göre basit usul, devlet açısından önemli vergi kayıpları oluşturuyordu. Basit usulde kalan esnaf, yıllık ticari kazanç için gelir vergisi beyanı yapmıyor, çoğu durumda KDV de ödemiyordu. Bu durum, aynı işi yapan iki işletme arasında haksız rekabete yol açıyor ve kayıt dışılığı artırıyordu.

MALİYE AÇIKLARI ÇIKARDI

Uzmanlar, birçok küçük esnafın basit usulde vergi ödemek için gelirlerini düşük gösterdiğini ifade ediyor. “Ancak Maliye Bakanlığı son yıllarda yaptığı çalışmalarda esnafın gerçek gelirini ortaya çıkardı. Normal şartlarda bir esnaf yılda 1,5 milyon TL’nin altında ciro yapıyorsa basit usulden vergilendiriliyordu. Ancak yapılan araştırmalarda tespit edilen gelirlerin bu rakamın üzerinde olduğu görüldü. Bu nedenle böyle bir sisteme geçiş yapıldı” deniyor.

20 MİLYAR TL BEKLENİYOR

Ekonomistler, basit usulde kalan esnafın yıllık toplam cirosunun 80-100 milyar lira seviyesinde olduğunu tahmin ediyor. Bunun üzerinden hesaplanan KDV ve gelir vergisi kaybı milyarlarca lirayı buluyor. Yeni düzenleme ile devletin yalnızca KDV tahsilatında yıllık 15-20 milyar lira ek gelir elde etmesi bekleniyor.

HAKSIZ REKABETE SON

Yeminli mali müşavir Recep Çetiner, “Gerçek usule geçiş, esnafın daha kurallı çalışmasını sağlayacak. Fatura kesmek, defter tutmak, KDV beyan etmek gibi yükümlülükler artık standart hale gelecek” dedi. Basit usulde kalmanın haksız rekabet oluşturduğunu vurgulayan Çetiner, “Mesela yan yana iki lokanta düşünün: biri KDV hesaplayıp öderken, diğeri basit usulde olduğundan KDV’siz fiyat verebiliyordu. Bu tüketiciye ucuz gibi görünse de aslında kayıt dışılığı teşvik ediyordu. Yeni düzenleme ile bu adaletsizlik ortadan kalkacak” ifadelerini kullandı.

KAYIPLARI TELAFİ EDECEK

Mali müşavir Serap Tekgöz ise, “Yeni sistemle devletin milyarlarca lira KDV ve gelir vergisi kayıplarını önemli ölçüde telafi edeceğini söylemek mümkün. Bu ilk aşamada yük gibi görünse de orta vadede iş dünyasına entegrasyonu güçlendiren bir düzenleme olarak görülmeli” dedi.

BASİT USULDE DURUM NASILDI?

Gelir vergisi muafiyeti vardı.
Katma değer vergisi ödenmiyordu.
Defter tutma yükümlülüğü çok sınırlıydı.
Muhasebe giderleri düşük seviyedeydi.

GERÇEK USUL NE GETİRECEK?

Lokantalarda %10, alkollü içeceklerde %20, tamircilerde %20 KDV uygulanacak.
Yıllık beyanname ve 3 aylık geçici vergi zorunlu hale geliyor.
e-Defter, e-Fatura, e-Arşiv sistemine geçiş gerekiyor.
Kayıt dışı satış azalacak, işletmelerin bilançosu şeffaflaşacak. Kaynak: Türkiye Gazetesi