Yaşlanan Türkiye’de ilaç krizi kapıda: Dışa bağımlılık tehlike saçıyor

Türkiye’nin nüfusu giderek yaşlanıyor. Ülkemizde henüz yerli ilaç molekülü geliştirilmediği için, özellikle yaşlılığa bağlı kronik hastalıklar, kalp-damar hastalıkları ve onkoloji alanındaki ilaçlara olan talep önümüzdeki dönemde artış gösterecek. Ancak fiyat artışları ve ABD Başkanı Trump’ın uyguladığı tarifeler nedeniyle hastaların bu hayati ilaçlara erişimi zorlaşacak.

ABD Başkanı Donald Trump’ın talimatıyla Ulusal Sağlık Enstitüleri, aktif bilimsel projeleri finanse eden araştırma hibelerini sonlandırmaya başladı. Gıda ve İlaç Kurumu’nda (FDA) da küçülmeye gidildi.

Nefes Gazetesi'nin haberine göre, bu ve benzeri başka adımlardan Türkiye’nin de etkilenmesi bekleniyor. Dünyada 2 trilyon dolarlık bir ilaç sektörü var. Sektörde kullanılan moleküllerin büyük çoğunluğu başta ABD olmak üzere dış ülkelerde üretiliyor. Boston merkezli varlık yönetimi ve yatırım şirketi Appleton Partners’ın Yaşam ve Sağlık Bilimleri Direktörü Dr. Kemal Oğuz Kalafat, Türkiye’nin ilaç ve diğer yaşam bilimlerinde dışa bağımlılığı devam ettiği sürece, her olumsuz gelişme veya pandemi durumunda ülkenin doğrudan zarar göreceğini vurguladı.

Türkiye’nin yıllık ilaç ithalatından kaynaklı 6 milyar dolar civarında cari açık verdiğini bunun her yıl yüzde 15 civarında büyüdüğünü anlatan Kalafat, “Çünkü ilaçların fiyatları çok artıyor. Bu her yıl da artacak. Son iki yılda Türkiye’de ilaç fiyatları çok zamlandı. 14 bin lira maaş alan bir emeklinin ilaca ulaşması zorlaşıyor. İlaçta dışa bağımlı olunca fiyatlar da kontrol edilemiyor. Pandemi döneminde olduğu gibi aşıların en geç geldiği ülkelerden biri olduk” ifadelerini kullandı. Bazı ilaçların da Türkiye’ye gelmediğini dile getiren Kalafat, “Türkiye’deki hastalar sürekli yurt dışında ilaç arayışına giriyor. İleride yeni bir salgının olmayacağının garantisi yok, o yüzden Türkiye’nin ilaç sektörüne daha fazla eğilmesi gerekiyor” diye söyledi.

Dr. Kemal Oğuz Kalafat, Appleton Partners olarak bir girişimle Türkiye’de kalp stendi yerine geçen bir ilacın üretimi için test çalışmalarına başlamak istediklerini bunun için ilaç şirketleriyle görüştüklerini söyledi. Kalafat,

“Türkiye’nin yereli ilaç molekülü üretme anlamında bir yol haritası yok. Biz molekül geliştiren, test aşamasına geçen girişimcileri destekliyoruz. Stend yerine geçecek ilacacının faz 2 çalışmalarının son aşamasını Türkiye’ye getirmeye çalışıyorum. Bunu başarabilirsek Türkiye’nin kendi ilaç molekülü olacak.”