SonTurkHaber.com
close
up
Menu

2025 DGS tercihleri ne zaman başlayacak? ÖSYM DGS tercih kılavuzu yayınlandı mı? İşte beklenen tarih Son Dakika Haberleri

Semih Kılıçsoy Cagliari deki ilk maçında 10 dakika oynadı sarı kart gördü Fanatik Gazetesi Futbol Haberleri Spor

Vahap Seçer Silivri’de tutuklu başkanlarla buluştu! Eylül ayını işaret etti

İsrail den Yemen in başkenti Sana ya hava saldırısı Gündem Haberleri

AJet 2 haftada 3 yeni Boeing 737 8 MAX uçağını filosuna kattı

İsrail ülkenin başkentine ölüm yağdırdı! Alçak saldırı

Hugo Almeida Türkiye ye teknik direktör olarak geri döndü

Gaziantep te apartmanın terasında çıkan yangın söndürüldü VİDEO İZLE

Beşiktaş a geri dönen Rıdvan Yılmaz: Hiç tereddüt etmedim! Milli futbolcudan çarpıcı açıklamalar... Fanatik Gazetesi Beşiktaş (BJK) Haberleri Spor

Filenin Sultanları Bulgaristan karşısında: Türkiye Bulgaristan voleybol maçı ne zaman, saat kaçta ve hangi kanalda? Voleybol Haberleri

Özgür Özel den kent uzlaşısı çıkışı! Bahçeli nin çağrısını anımsattı Sözcü Gazetesi

Kaçarken canından oldu! Kuzey Marmara Otoyolu’nda feci kaza

Saadet Partisi Genel Başkanı Arıkan, partisinin Batman İl Kongresine katıldı Batman Haberleri

Ayhancan Güven, DTM Sachsenring’de üst üste ikinci galibiyetini aldı

Otomobil zeytin bahçesine uçtu: 2 ölü, 1 yaralı

Ümraniyespor ile Hatayspor yenişemedi

Bursaspor ilk maçında gol oldu yağdı

Kıbrıscık ta Su Hattına İkinci Saldırı

Marmara Adası nda korkutan yangın: Ekiplerin karadan müdahalesi başladı VİDEO İZLE

Kayserispor Galatasaray maçı CANLI YAYIN Galatasaray Haberleri

Yetişkinlerde DEHB: Dikkat dağınıklığı mı, fark edilmemiş bir çocukluk hastalığı mı?

Yetişkinlerde DEHB: Dikkat dağınıklığı mı, fark edilmemiş bir çocukluk hastalığı mı?

SonTurkHaber.com, Trthaber kaynağından alınan bilgilere dayanarak bilgi paylaşıyor.

Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu, yani DEHB, yalnızca çocuklara özgü sanılsa da araştırmalar bunun yanlış bir kanı olduğunu gösteriyor. American Psychiatric Association, çocuklukta DEHB tanısı alanların yüzde 60'ının belirtilerinin yetişkinlikte de sürdüğünü vurguluyor. 2024'te Lancet Psychiatry dergisinde yayımlanan kapsamlı bir analiz ise her 25 yetişkinden birinin DEHB belirtileri gösterdiğini ortaya koyuyor.

Bu bireyler çoğu zaman işleri erteleyen, odaklanmakta zorlanan, sabırsız ya da duygusal olarak dengesiz kişiler olarak etiketleniyor. Ancak bu davranışların arkasında, beynin dikkat ve dürtü kontrol mekanizmalarıyla ilgili farklılıklar olabilir. Tanı almadan geçirilen yıllar, kişinin kendine olan güvenini zedeleyip ilişkilerini ve kariyerini olumsuz etkileyebiliyor. Yine de geç kalmış bir tanı bile yaşamı yeniden yapılandırmak için güçlü bir başlangıç olabilir.

Bu noktada şu sorular önem kazanıyor:

Yetişkin DEHB’si nasıl anlaşılır? Belirtiler nelerdir? En önemlisi, geç kalınmış bir tanı hayatı nasıl etkiler?

Bu soruları Psikiyatri Uzmanı Doç. Dr. Özalp Ekinci ile konuştuk.

DEHB’li bireylerde sıkça düşük özsaygı, karamsarlık ve başarısızlık hissi görülür. Çünkü bu bireyler uzun yıllardır kendilerini yetersiz, kontrolsüz ve başarısız biri gibi algılamış olabilirler. Bu da hem iş yaşamını hem de sosyal ilişkileri ciddi şekilde etkiler.

Psikiyatri Uzmanı Doç. Dr. Özalp Ekinci

Yetişkinlikte DEHB nasıl ortaya çıkar?

DEHB tanısının yalnızca çocuklukla sınırlı olmadığı artık biliniyor. Doç. Dr. Ekinci, bazı bireylerde bu belirtilerin yaşam boyu sürebileceğini belirtiyor:

"DEHB yani dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu yalnızca çocuklarda görülmez. Bu durum çocuklukta başlar ama yeterli tedavi alınmadığında ya da tedavi yarıda bırakıldığında yetişkinliğe taşınabilir."

Çocuklukta DEHB tanısı almamış bireyler, yetişkinlikte genellikle "dalgın", "düşüncesiz", "unutkan" ya da "sabırsız" olarak tanımlanıyor. Ancak bu etiketlerin altında nörobiyolojik bir farklılık yatabilir.

Ekinci bu bireylerin yaşadığı ortak hikayeyi şöyle özetliyor:

"Bana gelen birçok yetişkin şöyle diyor: 'Bir sürü şeye başlarım ama hiçbirini bitiremem.' Bu çok tipik bir ifade. Sıklıkla romantik ilişkilerde de dürtüsellik gözleniyor. Öfke kontrolü zorlaşıyor, pişmanlık duyulsa da aynı davranış tekrar edilebiliyor.

Hayatı yönetememek, zamanı planlayamamak, görevleri yarım bırakmak, motivasyonu çabuk kaybetmek, girişimlere başlayıp hızla vazgeçmek, dikkat dağınıklığı nedeniyle kitap okuyamamak ya da film izleyememek… Bu kişiler genellikle bir işe başlar ama sürdüremez."

Ekinci, herkesin yaşadığı dikkat sorunlarının DEHB anlamına gelmeyebileceğini de hatırlatıyor:

"DEHB'yi bir spektrum gibi görebilirsiniz. Denizin üst tarafında tanı var: Ağır, orta, hafif gibi. Bir de denizin alt tarafı var. Ona da biz DEHB ile ilişkili mizaç diyoruz. Bu çok yaygındır. Çocukken hareketliydim, çok konuşurdum, heyecanlı olurdum. Ama başka özellikler, sorumluluk duygusu gibi faktörler bu durumun hayatımı etkilemesini engelledi."

DEHB yalnızca dikkat sorunu değil

Yetişkinlikte DEHB, çoğu zaman depresyon, kaygı bozukluğu ya da madde kullanımı gibi sorunlarla birlikte seyrediyor. Yani tablo yalnızca dikkat sorunuyla sınırlı değil. Psikiyatri Uzmanı Doç. Dr. Özalp Ekinci, bu bireylerin psikolojik yüklerinin sanıldığından çok daha büyük olduğunu vurguluyor. Çünkü yalnızca dikkatlerini toplamakta zorlanmıyorlar; yıllarca bastırılmış yetersizlik hissiyle de mücadele ediyorlar.

"DEHB’li bireylerde sıkça düşük özsaygı, karamsarlık ve başarısızlık hissi görülür. Çünkü bu bireyler uzun yıllardır kendilerini yetersiz, kontrolsüz ve başarısız biri gibi algılamış olabilirler. Bu da hem iş yaşamını hem de sosyal ilişkileri ciddi şekilde etkiler."

[Fotoğraf: Getty]

Tanı nasıl konur?

Peki, kişi kendisinde DEHB olduğundan şüpheleniyorsa ne yapmalı? Ekinci, tanı sürecinde testlerin değil, psikiyatristle yapılan görüşmenin esas olduğunu vurguluyor:

"DEHB tanısı bir ölçekle, dikkat testiyle ya da MR görüntülemesiyle konmaz. Mutlaka deneyimli bir psikiyatristle yüz yüze yapılan en az bir saatlik bir değerlendirme gerekir. Bu görüşmede kişinin çocukluk öyküsü, akademik geçmişi, dikkat düzeyi, dürtü kontrolü gibi birçok başlık incelenir."

Ayrıca internet üzerinden yapılan testlerle kendi kendine tanı koymanın da riskli olduğunu belirtiyor:

"Bazı bireylerde DEHB yoktur ama internetten anket bulup doldurarak kesin tanı koyduklarını düşünürler. Bu doğru tanı değildir. Ölçekler sadece yardımcıdır, tanı ancak uzman bir değerlendirme ile konur."

Tedavi mümkün mü?

Tanı konulduktan sonra en çok sorulan soru: "Tedavi var mı?" Ekinci bu konuda net konuşuyor:

"DEHB’nin birincil tedavisi ilaçtır. Bu bilimsel olarak da kanıtlanmış durumda. Elbette yalnızca ilaç yetmez; kişinin bir psikologla çalışması, günü planlamayı öğrenmesi, iş ve aile yaşamını yapılandırması için psikososyal destek alması da çok önemlidir."

Ancak her DEHB vakasında ilaç tedavisi şart değil:

"Daha hafif seyreden, hayatını düzenli bir şekilde sürdürebilen bireyler için psikoeğitim, planlama desteği, farkındalık geliştirme çalışmaları da etkili olabilir. Ama orta ve ağır vakalarda ilaçsız ilerlemek çoğu zaman zordur."

Toplumda DEHB tedavisinde kullanılan ilaçlara dair önyargı olduğunu belirten Ekinci, bu önyargıların kırılması gerektiğini söylüyor:

"Bilimsel olmayan kaynakların yönlendirmesiyle ilaçlardan korkmak büyük bir kayıp. Oysa DEHB ilaçları etkili ve güvenlidir. Elbette her hasta için kişiselleştirilmiş tedavi gerekir. Ama tedaviyle birlikte kişinin hayatında çok büyük ve olumlu değişimler yaşanabilir."

Ne zaman yardım alınmalı?

Belki de şimdiye kadar farkında olmadan sırtınızda taşıdığınız yükün adı DEHB. Belki yalnızca "dalgınlık" sandığınız şey, yıllardır adı konmamış bir farklılıktı. Peki, kişi bu belirtileri gösteriyorsa ne zaman yardım almak gerekir?

"Eğer kişi hayatını organize etmekte zorlanıyor, sosyal ve mesleki ilişkilerinde tekrar eden sorunlar yaşıyorsa, dikkatini veremediği için kendini eksik hissediyorsa mutlaka bir uzmana başvurmalı. Fark etmek, değişimin ilk adımıdır. DEHB ile yaşamak zorunda değiliz. Doğru destekle çok daha dengeli, üretken ve tatmin edici bir yaşam mümkün."
 

Durumu takip etmeye devam edin, SonTurkHaber.com her zaman en yeni haberleri sunuyor.
seeGörüntülenme:51
embedKaynak:https://www.trthaber.com
archiveBu haber kaynaktan arşivlenmiştir 25 Haziran 2025 14:40 kaynağından arşivlendi
0 Yorum
Giriş yapın, yorum yapmak için...
Yayına ilk cevap veren siz olun...
topEn çok okunanlar
Şu anda en çok tartışılan olaylar

2025 DGS tercihleri ne zaman başlayacak? ÖSYM DGS tercih kılavuzu yayınlandı mı? İşte beklenen tarih Son Dakika Haberleri

25 Ağustos 2025 00:50see202

Semih Kılıçsoy Cagliari deki ilk maçında 10 dakika oynadı sarı kart gördü Fanatik Gazetesi Futbol Haberleri Spor

24 Ağustos 2025 22:46see202

Vahap Seçer Silivri’de tutuklu başkanlarla buluştu! Eylül ayını işaret etti

24 Ağustos 2025 16:59see194

İsrail den Yemen in başkenti Sana ya hava saldırısı Gündem Haberleri

24 Ağustos 2025 17:43see175

AJet 2 haftada 3 yeni Boeing 737 8 MAX uçağını filosuna kattı

24 Ağustos 2025 22:43see168

İsrail ülkenin başkentine ölüm yağdırdı! Alçak saldırı

24 Ağustos 2025 16:54see161

Hugo Almeida Türkiye ye teknik direktör olarak geri döndü

25 Ağustos 2025 00:08see157

Gaziantep te apartmanın terasında çıkan yangın söndürüldü VİDEO İZLE

24 Ağustos 2025 17:19see155

Beşiktaş a geri dönen Rıdvan Yılmaz: Hiç tereddüt etmedim! Milli futbolcudan çarpıcı açıklamalar... Fanatik Gazetesi Beşiktaş (BJK) Haberleri Spor

25 Ağustos 2025 13:46see145

Filenin Sultanları Bulgaristan karşısında: Türkiye Bulgaristan voleybol maçı ne zaman, saat kaçta ve hangi kanalda? Voleybol Haberleri

24 Ağustos 2025 21:44see120

Özgür Özel den kent uzlaşısı çıkışı! Bahçeli nin çağrısını anımsattı Sözcü Gazetesi

25 Ağustos 2025 18:14see117

Kaçarken canından oldu! Kuzey Marmara Otoyolu’nda feci kaza

25 Ağustos 2025 04:32see117

Saadet Partisi Genel Başkanı Arıkan, partisinin Batman İl Kongresine katıldı Batman Haberleri

24 Ağustos 2025 19:01see117

Ayhancan Güven, DTM Sachsenring’de üst üste ikinci galibiyetini aldı

24 Ağustos 2025 16:09see116

Otomobil zeytin bahçesine uçtu: 2 ölü, 1 yaralı

25 Ağustos 2025 06:02see115

Ümraniyespor ile Hatayspor yenişemedi

24 Ağustos 2025 23:52see115

Bursaspor ilk maçında gol oldu yağdı

24 Ağustos 2025 22:11see114

Kıbrıscık ta Su Hattına İkinci Saldırı

24 Ağustos 2025 19:41see114

Marmara Adası nda korkutan yangın: Ekiplerin karadan müdahalesi başladı VİDEO İZLE

25 Ağustos 2025 00:50see113

Kayserispor Galatasaray maçı CANLI YAYIN Galatasaray Haberleri

24 Ağustos 2025 20:26see113
newsSon haberler
Günün en taze ve güncel olayları