Yıllar sonra yeniden yüzeye çıkan sırlar: Kahramanlık mı, sabotaj mı? Kutup noktasına ulaşan ama dönemeyen beş kâşif…

 Bir asırdan fazla süredir tarihin tozlu sayfalarında kayıp olan bir gemi, okyanusun derinliklerinden yeniden ortaya çıktı. Kaptan Scott ve mürettebatının trajik Antarktika yolculuğunun simgesi haline gelen bu batık, geçtiğimiz günlerde şaşırtıcı bir şekilde görüntülendi. 
Ancak bu keşif, sadece donmuş bir gemiyi değil... belki de bugüne kadar anlatılmamış bir ihaneti, unutturulmuş bir fedakârlığı ve sorgulanmayan bir liderliği de gün yüzüne çıkarabilir. Tarihin en zorlu keşiflerinden birine sahne olan Antarktika seferi, aradan geçen bir asırdan fazla zamana rağmen hâlâ büyüleyici ve acı dolu hikâyesiyle dikkat çekiyor.
1912 yılında beş kâşifin hayatına mal olan Terra Nova keşfi, hem bilimsel çabanın hem de insan iradesinin sınırlarını gözler önüne sermişti. Bu kahramanlık yolculuğunun merkezi olan SS Terra Nova, geçtiğimiz günlerde araştırma gemisi Motor Yacht Legend tarafından okyanus tabanında görüntülendi.
İlk kez bu kadar net şekilde gözlemlenen batık, II. Dünya Savaşı yıllarında kaybolmuştu. Bugün, deniz canlılarının yeni evi haline gelen enkaz, tarihle doğanın birleştiği nadir anıtlar arasında yerini alıyor. Araştırma gemisinden su altı uzmanı Aldo Kuhn’un sözleri, yaşanan keşfin büyüklüğünü ortaya koyuyor:
“80 yıl sonra Terra Nova’yı ilk gören kişi olmak hem tarihsel hem de duygusal anlamda tarif edilemez bir onurdu.”

A submersible dive has given a first look at the SS Terra Nova shipwreck off Greenland, decades after it sank.
It was the primary British Antarctic Expedition ship and was sunk during World War II.https://t.co/Uw06baebTQ pic.twitter.com/Mu3c8oFG51

— Sky News (@SkyNews) September 4, 2025

TARİHİ GEMİYE YENİ BİR EKOSİSTEM HAYAT VERİYOR

Su altı çekimlerinde, geminin dümeni, vinci ve direği gibi temel bölümlerinin hâlâ ayakta olduğu görülüyor. Rengârenk deniz şakayıkları, salyangozlar ve diğer deniz canlıları, geminin kalıntıları etrafında doğal bir ekosistem oluşturmuş durumda. Uzmanlara göre bu ekosistem, zamanla kendi içinde bir mikro yaşam alanı hâline gelmiş.
Leighton Rolley, 2012 yılında SS Terra Nova’nın bulunduğu ilk keşfe katılan araştırmacılardan biri olarak gemiye dair
düşüncelerini şu sözlerle aktarıyor:
“Bu sadece bir gemi değil, tarihin içine gömülmüş bir hikâye. Antarktika’nın kahramanca keşfedildiği bir dönemin sembolü.”

BBC Radio 4’ün Today programına konuşan yetkililer, geminin ve Antarktika kampının dönüş yolunda İngiliz ekibinin neredeyse tamamının hayatını kaybettiğini vurguladı. Bu da Terra Nova’nın sadece bir ulaşım aracı değil, trajik bir sonun başlangıç noktası olduğunu hatırlatıyor.

Bu gönderiyi Instagram'da gör

BBC News Mundo (@bbcmundo)'in paylaştığı bir gönderi

KUTUP NOKTASINA ULAŞAN FAKAT ORADAN DÖNEMEYEN BEŞ ADAM

SS Terra Nova, 1884 yılında İskoçya’nın Dundee kentinde inşa edilmişti. Sert kutup koşullarına dayanacak şekilde tasarlanmış sağlam bir ahşap gövdeye sahipti. 1910 yılında, Robert Falcon Scott liderliğinde yola çıkan ekip, bu gemiyle Antarktika’ya doğru yelken açtı. Ekip üyeleri arasında Edward Wilson, Lawrence Oates, Edgar Evans ve Henry Bowers da vardı.
1912 yılı Ocak ayında, ekip Güney Kutbu’na ulaşmayı başardı. Ancak ulaştıklarında, Norveçli kâşif Roald
Amundsen’in kendilerinden tam 34 gün önce kutba vardığını öğrenerek büyük bir hayal kırıklığı yaşadılar. Bu moral bozukluğu, dönüş yolculuğunda karşılaştıkları zorlu hava koşulları, yetersiz gıda ve fiziksel tükenmişlikle birleşince, felaketi kaçınılmaz kıldı.

İlk olarak, Galli denizci Edgar Evans 17 Şubat’ta yaşamını yitirdi. Bir gün önce bir buzul çatlağına düşüp beyin sarsıntısı geçirdiği düşünülüyor. Scott, günlüğüne Evans’ın son hâlini şöyle yazdı:
“Dizlerinin üzerindeydi, giysileri dağılmıştı, elleri açıktı ve donmuştu, gözlerinde vahşi bir bakış vardı.”
16 Mart’ta Lawrence Oates, ekip arkadaşlarının hayatta kalması için çadırdan çıkarak fırtınaya doğru yürüdü. Scott’ın günlüğünde onun son sözleri şu şekilde geçiyor:
“Dışarı çıkıyorum, belki biraz zaman alır.”
Son olarak, Scott, Wilson ve Bowers 29 Mart civarında çadır içinde hayatlarını kaybetti. Günlükleri ve bedenleri, sekiz ay sonra bir kurtarma ekibi tarafından bulundu.

Shipwreck of SS Terra Nova Captured in Stunning Detail Off Greenland Coast https://t.co/Zk5XTCZ8lg pic.twitter.com/ns0YGKu23y

— ColombiaOne (@Co1ombia) September 4, 2025

TARTIŞMALAR GÖLGESİNDE BİR KEŞİF: İHANET VE SABOTAJ İDDİALARI

Terra Nova Seferi’nin başarısızlıkla sonuçlanmasının ardından, yıllar boyunca bu trajedinin kötü hava koşulları ve zayıf lojistik planlamaya bağlı olduğu düşünüldü. Ancak son yıllarda ortaya atılan iddialar, seferin iç dinamiklerinde yaşanan daha karanlık bir tabloya işaret ediyor.
Sidney’deki New South Wales Üniversitesi’nden Profesör Chris Turney, British Library’de ulaştığı belgeler doğrultusunda seferin ikinci komutanı Teğmen Edward, Evans’ın emirlere karşı geldiğini ve bazı hayati erzakları gizlice alarak seferi sabote ettiğini öne sürdü.

Bu belgeler, dönüş yolculuğunda yaşanan eksikliklerin ve karar alma süreçlerindeki aksaklıkların, yalnızca doğal koşullara değil, insan faktörüne de bağlı olduğunu gösteriyor. Turney’e göre Evans’ın davranışları, “bilinçli bir sabotaj” olarak tanımlanabilir.
Bu iddialar, Terra Nova seferine dair tarihsel anlatıyı yeniden sorgulatıyor. Kâşiflerin ölümleri sadece doğaya karşı bir yenilgi değil, aynı zamanda ekip içi güvenin zedelenmesinin de bir sonucu olabilir mi?

⚓️ Captain Scott’s Terra Nova filmed on sea floorhttps://t.co/1vzzAqZNWz

— The Telegraph (@Telegraph) September 3, 2025

SON GÖREVİ II. DÜNYA SAVAŞI SIRASINDA SONA ERDİ
Terra Nova’nın son görevi, 1943 yılında II. Dünya Savaşı sırasında Grönland açıklarında buz hasarına uğradıktan sonra sona erdi. Okyanusun karanlıklarına gömülen bu gemi, 2012 yılına kadar kayıptı. O yıl yapılan keşif, 9300 metre derinlikte yatan enkazın yerini ortaya çıkardı.
Şimdi ise, Motor Yacht Legend ekibi sayesinde bu tarihî gemi ilk kez net olarak görüntülenmiş oldu. Geminin kıç kısmı önce deniz tabanına çarpmış ve ardından pruva ikiye ayrılmış durumda. Ancak tüm bu fiziksel tahribata rağmen, Terra Nova’nın yapısal özelliklerinin büyük bölümü hâlâ ayakta.İngiliz deniz arkeoloğu Mensun Bound, SS Terra Nova’yı şöyle tanımlıyor:
“Meşe ağacından yapılmış Terra Nova, insan eliyle inşa edilmiş en sağlam buz gemilerinden biridir. Adı bile kutup kahramanlığını çağrıştırıyor.”
Daily Mail’in ‘See Captain Scott's ship like NEVER before: Scientists film the polar wreck on the sea floor for the first time - with the wheel, winch and mast all still visible’ başlıklı haberinden derlenmiştir.