SonTurkHaber.com
close
up
Menu

14 ilde yasa dışı bahis operasyonu: 45 gözaltı

SÖZCÜ TV’ye çifte basın özgürlüğü ödülü Sözcü Gazetesi

Henry Onyekuru dan dikkat çeken açıklama: Umarım Onyekuru dan koşu bu sene çok fazla olur Fanatik Gazetesi Futbol Haberleri Spor

Otoda ÖTV sistemi sil baştan yenilendi Ekonomi Haberleri

Katil İsrail Gazze de bir gazeteciyi daha öldürdü

Selçuk Bayraktar ve Hakan Fidan Tercihfest te aday öğrencilerle buluşacak

Zulaladıkları yer hayret ettirdi! İstanbul da narkotik ekipleri düğmeye bastı: Çekiciden 60 kilo kokain çıktı

İtalya’dan tarihi adım: Kadın katillerine amasız, fakatsız ömür boyu hapis!

ABD den Kuzey Kore için yeni yaptırım kararı

Beşiktaş ta Antony harekatı başladı! Transfer formülü ortaya çıktı

Baba ile oğlunu öldüren sanığa 2 kez müebbet

Türkiye nin ürettiği en yüksek tahrip gücüne sahip uçak bombası: GAZAP VİDEO İZLE

Emekli Tümgeneral Rafet Kılıç a İYİ Parti den görev

Bakan Fidan dan IDEF 2025 te savunma sanayii için çarpıcı sözler! Gençlere tavsiye verdi: Türkiye’nin gurur kaynağı

MTO akademik yaz kampları: Medeniyetin kalbinde bir diriliş iklimi (3) Yusuf Kaplan

Eskişehir de çıkıp, Afyonkarahisar a sıçrayan yangın kontrol altında

TİP e Bakırköy mitingi operasyonu! Yöneticiler de gözaltında

İzmir merkezli 14 ilde operasyon! Gözaltılar var

Fatih te İETT otobüs kazası kamerada VİDEO İZLE

Filistin Devlet Başkan Yardımcısı Şeyh İngiltere yi Filistin devletini tanımaya çağırdı Ortadoğu Haberleri

Zamanımızı da dikkatimizi de çaldılar: Dijital çağın görünmeyen soygunu

Zamanımızı da dikkatimizi de çaldılar: Dijital çağın görünmeyen soygunu

Trthaber sayfasından alınan verilere dayanarak, SonTurkHaber.com haber yayımlıyor.

Bir saatlik boş zaman bulduğumuzda kitap okumak istiyoruz ama birkaç sayfa sonra dikkatimiz dağılıyor. Bir haber izlemek ya da uzun bir yazı okumak zor geliyor. Sosyal medyada bir gönderiye birkaç saniyeden fazla odaklanamıyoruz. Bazen bir filmi, bir diziyi bile baştan sona izleyemiyoruz. Ekranlar arasında gezinirken zamanın nasıl geçtiğini anlamıyoruz. Geriye yalnızca iç sıkıntısı ve bir türlü tamamlanamayan işler kalıyor. Ardından da kendimize yükleniyoruz: “Odaklanamıyorum, verimli değilim, dağınığım…”

Ama ya suç sadece bizde değilse?

Uzmanlara göre bu yalnızca bireysel bir sorun değil. Bilinçli bir şekilde tasarlanmış, dikkat ekonomisinin merkezinde yer alan küresel bir sistemin parçasıyız. Zihinsel yorgunluk, konsantrasyon eksikliği ve verimsizlik şikayetlerinin arkasında çok daha derin bir gerçeklik var: Dikkatin sistematik biçimde çalınması.

Peki bu dikkat nasıl çalınıyor? Kimler çalıyor? Ve daha da önemlisi, kim kazanıyor?

Uzman Psikolog Ahmet Yılmaz, algoritmaların görünmeyen savaşı nasıl kazandığını TRT Haber’e anlattı.

[Fotoğraf: Getty]

Dikkat bir ticari ürüne dönüştü

Sosyal medyada bağımlılık sınırı: Hangi platformda ne kadar zaman geçirmek riskli?

Bugün dikkat yalnızca bireysel bir zihinsel beceri değil; ekonomik değeri olan bir metaya dönüşmüş durumda. Çünkü dikkatimiz, şirketlerin hedeflediği ve doğrudan gelir elde ettiği en önemli kaynaklardan biri haline geldi.Psikolog Ahmet Yılmaz, bu dönüşümün merkezinde algoritmaların yer aldığını söylüyor:

“Algoritmayı oluşturan şirketlerin temel amacı, bu sistemden para kazanmak. Ve bunun için kullanıcıyı belirli bir kalıba sokmaya çalışıyorlar. Şöyle bir mesaj veriyorlar: ‘Sen benim belirlediğim algoritmaya uyacaksın. Eğer uymazsan seni öne çıkarmam, sana görünürlük sağlamam, para da kazandırmam.’”

Yalnızca izleyici değil, içerik üreten herkes bu sistemin bir parçası haline geliyor. Görünürlük kazanmak, takipçi sayısını artırmak ya da gelir elde etmek isteyen herkes algoritmanın kurallarına boyun eğmek zorunda. Bu da beraberinde psikolojik olarak bağımlılık yaratan bir döngüyü getiriyor:

“Takipçi ve beğeni aldığınızda beyindeki dopamin ödül merkezi aktifleşiyor. Yani her yeni beğeni ya da yorum, beyinde küçük bir haz dalgası oluşturuyor. Bu da kişiyi daha fazlasını istemeye yönlendiriyor.”

Dikkat çalınıyor, zaman buharlaşıyor

Algoritmalar yalnızca neyi izleyeceğimize değil, nasıl düşüneceğimize, zamanı nasıl algılayacağımıza da karar veriyor. Sistem, farkında olmadan bizden yalnızca dikkatimizi değil, zamanımızı da alıyor. Üstelik bu süreç çoğu zaman suçluluk duygusuyla birlikte ilerliyor. Ahmet Yılmaz şöyle anlatıyor:

“Mesela bir saatim var. Bu bir saatte bir şey yapmam gerekiyor. Ama ne oluyor? Telefon bildirimleri geliyor, başka bir şeye odaklanıyorum. Sonra o saat bitiyor ve diyorum ki: Ben hiçbir şey yapamadım. Kendimi verimsiz hissediyorum. Bu bende yetersizlik duygusu oluşturuyor. Suçluluk başlıyor.”

Dikkatini toparlayamayan birey, zamanını da etkili kullanamıyor. Bu döngü zamanla depresyon, tükenmişlik ve kaygı bozukluklarına yol açıyor. Ve ironik biçimde, dikkatini çalan sistem, bu ruh halinden de yeniden besleniyor.

Herkes dikkatin peşinde...

Dikkatin sessiz düşmanı: Yakındaki telefonlar

Dikkat yalnızca sosyal medyada değil, gündelik hayatın her alanında paraya çevrilebilen bir değere dönüştü. Alışveriş merkezlerindeki yürüyüş yollarından sosyal medyada karşımıza çıkan içeriklere kadar her şey bu dikkat ekonomisinin bir parçası olarak tasarlanıyor. Amaç yalnızca gözümüzü değil, zihnimizi yakalamak. Yılmaz, dikkat çekmenin bugünün en büyük pazarlama aracı haline geldiğini vurguluyor:

“Siz bir reklam izlediğinizde ‘çok dikkat çekici’ diyorsunuz. Ya da bir içerik için ‘çok dikkatimi çekti’ diyorsunuz. O da başarıya ulaşmış oluyor. Dikkatinizi üzerine çektiği anda kazanmaya başlıyor. Çünkü sizi ikna edip ürününü sattığı an doğrudan ciddi bir gelir elde ediyor.”

[Fotoğraf: Getty]

Düşünmeyi unutan bir toplum olabilir miyiz?

Algoritmalar yalnızca dikkatimizi dağıtmıyor; düşünme biçimimizi de şekillendiriyor. Uzun metinleri okuyamamak, bir konuda derinleşememek ya da yüzeysel bilgiyle yetinmek artık sıradan hale gelmiş durumda.

Ahmet Yılmaz’a göre sürekli kısa içeriklere maruz kalmak, beynin derin düşünce üretme kapasitesini zayıflatıyor. Bu da toplumun giderek daha yüzeysel düşünmesine yol açıyor. Özellikle gençler arasında uzun metinlerin “sıkıcı” bulunması, konuşmalarda “kısa kes” baskısının normalleşmesi bu değişimin en net göstergesi.

“Üretmeyen, düşünmeyen bir nesil yaratılıyor”

Dikkatin sistematik biçimde yönlendirilmesi bireylerin ötesinde, toplumların zihinsel sağlığını etkileyen bir tehdit haline geliyor. Yılmaz, bunu dijital bir soğuk savaş olarak tanımlıyor:

“Sosyolojik olarak baktığımız zaman da ülke olarak da burada bir şeyler yapmamız gerekiyor. Çünkü bu aslında ülkenin kaybı. Bunu ben şey olarak da bazen düşünüyorum. Bu aslında bir soğuk savaş. Hani nedir? Sen bir topluma bunu verdiğin anda düşünmeyen beyinler, analiz yapmayan beyinler, üretmeyen beyinler, sürekli bir kutunun içerisinde olan beyinler... Bu toplum ne oluyor? Bir şey getiremiyor, üretemiyor.”

Genç nüfus üzerindeki etkiler çok daha belirgin. Oyun ve teknoloji bağımlılığı giderek yaygınlaşıyor; eğitim ve iş hayatına katılamayan gençlerin sayısı artıyor. Ancak bu durum çoğu zaman fark edilmiyor.

“Bir ülkenin genç nüfusunu tüketmek istiyorsan, yok etmek istiyorsan bağımlılıklar bunun için çok büyük bir durum. Yani sen bir gençliğe bu maddeleri verdiğinde ben çok ciddi başarılı olacak kişilerin bu bağımlılık yüzünden yok olup gittiğine şahit oldum. Bu bir silah. Mesela bu uygulanıyor bütün ülkelerde baktığınız zaman. Madde kullanmayanlara da böyle bir silah kullanılıyor.”

“Boşa giden bir hayat. İşte oyun bağımlı mesela baktığınız zaman. Bugün 25–30 yaş arasında çalışmayıp evde sadece oturup oyun oynayan bir gençlik var. Şimdi bunların hepsi aslında dediğiniz gibi bir soğuk savaş. Artık insanlar ülkeleri ya da bu tür şeyleri silahla gidip de uçakta vurarak fethetmiyor. Bu daha etkili bir silah oluyor. Siz topluca bir nesli yok etmiş oluyorsunuz. O yüzden bu noktaya çok durmak gerekiyor.”

Daha fazla bilgi ve son haberler için SonTurkHaber.com'ı takip edin.
seeGörüntülenme:89
embedKaynak:https://www.trthaber.com
archiveBu haber kaynaktan arşivlenmiştir 06 Temmuz 2025 11:18 kaynağından arşivlendi
0 Yorum
Giriş yapın, yorum yapmak için...
Yayına ilk cevap veren siz olun...
topEn çok okunanlar
Şu anda en çok tartışılan olaylar

14 ilde yasa dışı bahis operasyonu: 45 gözaltı

25 Temmuz 2025 21:28see158

SÖZCÜ TV’ye çifte basın özgürlüğü ödülü Sözcü Gazetesi

25 Temmuz 2025 05:20see154

Henry Onyekuru dan dikkat çeken açıklama: Umarım Onyekuru dan koşu bu sene çok fazla olur Fanatik Gazetesi Futbol Haberleri Spor

25 Temmuz 2025 20:29see150

Otoda ÖTV sistemi sil baştan yenilendi Ekonomi Haberleri

25 Temmuz 2025 04:09see124

Katil İsrail Gazze de bir gazeteciyi daha öldürdü

25 Temmuz 2025 03:47see123

Selçuk Bayraktar ve Hakan Fidan Tercihfest te aday öğrencilerle buluşacak

25 Temmuz 2025 03:15see123

Zulaladıkları yer hayret ettirdi! İstanbul da narkotik ekipleri düğmeye bastı: Çekiciden 60 kilo kokain çıktı

25 Temmuz 2025 08:01see122

İtalya’dan tarihi adım: Kadın katillerine amasız, fakatsız ömür boyu hapis!

25 Temmuz 2025 08:46see120

ABD den Kuzey Kore için yeni yaptırım kararı

25 Temmuz 2025 04:37see120

Beşiktaş ta Antony harekatı başladı! Transfer formülü ortaya çıktı

25 Temmuz 2025 19:17see116

Baba ile oğlunu öldüren sanığa 2 kez müebbet

25 Temmuz 2025 18:52see116

Türkiye nin ürettiği en yüksek tahrip gücüne sahip uçak bombası: GAZAP VİDEO İZLE

26 Temmuz 2025 21:27see115

Emekli Tümgeneral Rafet Kılıç a İYİ Parti den görev

25 Temmuz 2025 20:30see115

Bakan Fidan dan IDEF 2025 te savunma sanayii için çarpıcı sözler! Gençlere tavsiye verdi: Türkiye’nin gurur kaynağı

25 Temmuz 2025 08:22see115

MTO akademik yaz kampları: Medeniyetin kalbinde bir diriliş iklimi (3) Yusuf Kaplan

25 Temmuz 2025 04:06see115

Eskişehir de çıkıp, Afyonkarahisar a sıçrayan yangın kontrol altında

25 Temmuz 2025 15:04see114

TİP e Bakırköy mitingi operasyonu! Yöneticiler de gözaltında

25 Temmuz 2025 07:19see114

İzmir merkezli 14 ilde operasyon! Gözaltılar var

25 Temmuz 2025 20:19see113

Fatih te İETT otobüs kazası kamerada VİDEO İZLE

26 Temmuz 2025 18:06see113

Filistin Devlet Başkan Yardımcısı Şeyh İngiltere yi Filistin devletini tanımaya çağırdı Ortadoğu Haberleri

25 Temmuz 2025 13:05see112
newsSon haberler
Günün en taze ve güncel olayları