Zararsız sanılan tehlike: Tatil bölgelerinde çok sık tercih ediliyor! ‘Beş dakika içinde müdahale edilmezse ölümle sonuçlanabilir’

Avustralya’nın Sidney kentinden bir annenin Bali tatilinde çocuğuna yaptırdığı siyah kına dövmesinin ardından gelişen cilt reaksiyonu, sosyal medyada dikkat çekti. Seminyak Plajı’nda çocuğuna kına dövmesi yaptıran anne, bir hafta sonra dövmenin yapıldığı bölgede kızarıklık ve kabarıklık oluştuğunu belirterek yaşadıklarını sosyal medyada paylaştı.

Popüler bir Facebook grubunda dövme anına ait fotoğrafları paylaşan anne, reaksiyonun evlerine döndükten sonra ortaya çıktığını ve böyle bir durum yaşayanları uyarmak amacıyla paylaşım yaptığını ifade etti. Son dönemde benzer şikâyetlerin yalnızca Güneydoğu Asya’da değil, Türkiye’nin turistik bölgelerinde de arttığı dikkat çekiyor.
TÜRKİYE’DE YAZLIK YERLERDE ÇOK SIK YAPILIYOR

Özellikle tam da şıralar Antalya, Bodrum ve Marmaris başta olmak üzere pek çok sahil bölgesinde faaliyet gösteren geçici dövme stantlarında yapılan uygulamaların çoğu denetim dışında kalıyor. Örneğin 2023’te İngiliz bir annenin Türkiye tatilinde kızına yaptırdığı siyah kına dövmesi, çocuğun kolunda kalıcı yara izleri bırakmıştı.

Dermatoloji Uzmanı Dr. Ali Telbisoğlu, son yıllarda dermatoloji kliniklerine bu tür vakaların sıkça başvurduğunu belirterek, “Özellikle yaz aylarında bu tarz vakaları yoğun şekilde görüyoruz” dedi.
Dermatoloji Uzmanı Doç. Dr. Aslı Tatlıparmak ise temmuz ve ağustos aylarında vakaların belirgin şekilde arttığına dikkat çekerek şu uyarılarda bulundu:
“Zararsız ve geçici oldukları düşünülerek tercih edilen bu uygulamalara ilgi arttıkça, alerjik reaksiyonlarla karşılaşma riski de aynı oranda artıyor. Bu ürünlerin bu kadar yaygın kullanılmasının en önemli nedeni ise halk arasında ‘geçici kına’ olarak bilinen bu maddelerin doğal olduğu yanılgısı.”

KINA DİYE YAPILIYOR İÇERİĞİ KORKUTUYOR!

Dermatoloji Uzmanı Doç. Dr. Aslı Tatlıparmak, “Ne yazık ki çocuklar tarafından çok fazla ilgi çektiği için çok küçük yaşlarda geçici dövme uygulamaları sık yapılıyor. Uygulama sonrasında yoğunluğu çocuklar olmak üzere ciddi alerjik reaksiyonlar ile karşılaşılıyor” dedi.

Bunun en önemli sebebinin ise ‘kına’ diye adlandırılan ürünün içeriği olduğunun altını çizen Doç. Dr. Tatlıparmak, “Bu ürünlerde oldukça ciddi reaksiyonlara yol açabilecek alerjin maddeler bulunabiliyor. Özellikle kişinin cilt tipi, uygulamanın kendi başına taşıdığı enfeksiyon riski gibi pek çok sebepten dolayı ciddi sonuçlarla karşılaşıyoruz” ifadelerini kullandı.

En önemlisinin parafenilendiamin olduğunu vurgulayan Doç. Dr. Aslı Tatlıparmak, “Bu mavi-siyah bir anilin boyası. Geçici dövme uygulamalarında kınanın cilt tarafından emilimini hızlandırmak ve siyah renk oluşumunu sağlamak için sıklıkla tercih edilen bir madde. Aynı zamanda güçlü bir alerjen. Ayrıca boyanın ciltte emilimini artırmak için sıklıkla gazyağı veya petrol de eklenebiliyor” dedi.
‘BEŞ DAKİKA İÇİNDE ACİL MÜDAHALE EDİLMEZDE ÖLÜMLE SONUÇLANABİLİR’

“Saçlı ya da tüylü deri, transdermal (deri yoluyla) kimyasal geçişin en yüksek olduğu bölgelerden biri” diyen Dr. Ali Telbisoğlu, şöyle devam etti:

“Özellikle siyah kınada sıkça bulunan parafenilendiamin (PPD) maddesi kullanıldığında ve üzerine oklüzyon (kapatma) uygulanırsa, bu kimyasal sistemik dolaşıma karışabilir. Bu durum, bazı bireylerde anafilaktik şoka yol açabilir. Anafilaktik şok geliştiğinde, ilk beş dakika içinde acil müdahale yapılmazsa durum ne yazık ki ölümle sonuçlanabilir. Alerjen maddelerde temas dozunun önemi yoktur; eğer kişi duyarlıysa, tek bir damla bile alerjik reaksiyonun başlaması için yeterlidir.”

Bu soruma “Alerjik reaksiyonlar genellikle ilk maruziyetten 7-14 gün sonra dövme deseninde ortaya çıkar” cevabını veren Doç. Dr. Aslı Tatlıparmak, “Kişi bu kimyasala daha önce maruz kalmışsa (örneğin saç boyası) yani PPD'ye karşı zaten duyarlıysa ilk reaksiyon 48 saat içinde gelişir” dedi.
REAKSİYON GELİŞTİKTEN SONRA İLK MÜDAHALE NASIL OLMALI?

Doç. Dr. Aslı Tatlıparmak, “Siyah kına dövme reaksiyonunun tanısı genellikle klinik değerlendirmeyle yapabiliriz. Ancak dövme uygulaması sonrası reaksiyonla karşılaşıldığında ilk adım olarak ürünü ciltten uzaklaştırmak gerekiyor” dedi ve ekledi:

“Kına ve kalıntılarını hemen ciltten temizleyin, ılık su ve sabunla yavaş bir temas ile yıkayın. Ardından alerjik bölgede şişlik, yanma ve kaşıntı için soğuk kompres yapın. Temiz bir havluyu soğuk suyla ıslatın ve 5-10 dakika süreyle kompres yapabilirsiniz. Elbette doğru müdahale için doktora başvurmayı da unutmayın.”
NASIL BİR TEDAVİ YÖNTEMİ UYGULANIYOR?
"Klinik tedavi sürecinde, reaksiyon geçtikten sonra (kızarıklık ve iltihap yatıştıktan sonra), kalan koyu lekeleri hafifletmek için topikal kremler kullanılır" diyen Dr. Ali Telbisoğlu, şu bilgilerin altını çizdi:
-- Ayrıca cilt tonunu dengelemek, ölü deriyi soymak ve cilt yenilenmesini hızlandırmak amacıyla peeling işlemleri uygulanır. Kalıcı leke ve izler için ise, hastanın durumuna bağlı olarak lazer tedavileri planlanabilir.

-- Tedavi yaklaşımı, hastanın cilt tipi ve lekenin derinliği gibi birçok faktöre göre kişiselleştirilir. Bu nedenle hastalar, dermatolog önerisi olmadan ev tipi yüksek konsantrasyonlu ürünler ya da peeling uygulamalarından kesinlikle kaçınmalıdır.

İLERİDE DAHA BÜYÜK SAĞLIK SORUNLARINA NEDEN OLABİLİR Mİ?

"Eğlence ve turizm bölgelerinde yoğun insan sirkülasyonunun olduğu alanlarda hijyen ve asepsi kurallarına uymanın oldukça zor olduğunu da göz önünde bulundurursak, hepatitten HIV'e kadar pek çok enfeksiyonun buralarda yayılma riski taşıdığını söylemek abartı olmaz" diyen Dr. Ali Telbisoğlu, "Bu nedenle ebeveynlerin temkinli olması ve çocuklarını bu ortamlardan uzak tutması yerinde bir yaklaşım olacaktır. Sonuç olarak, bu durum potansiyel bir halk sağlığı sorunu niteliğindedir" şeklinde konuştu.