SonTurkHaber.com
close
up
Menu

Bülent Arınç: Bahçeli bu sözleri nasıl söyler inanamadım! Sözcü Gazetesi

Savaş bitti, boşluktan yararlandılar! Yurdu aileleriyle terk ediyorlar

İmamoğlu ndan iktidara net mesaj: Korkularına da oyunlarına da boyun eğmeyiz Sözcü Gazetesi

Tarlada park halindeki aracında cansız bedeni bulundu

Icardi ve China Suarez arasında kriz! Arjantin de bırakıp Türkiye ye geldi

Kevin Durant in yeni durağı belli oldu! Dev takasta Alperen Şengün detayı...

Yüzmek için İznik Gölü ne giren iki kuzenden kahreden haber! Cansız bedenlerine ulaşıldı

YKS (TYT, AYT, YDT) soru ve cevap anahtarı kitapçığı 2025: YKS soru ve cevapları yayımlandı! İşte TYT, AYT, YDT soruları ve cevap anahtarı PDF sorgulama

Son maçına Galatasaray da çıktı; Dries Mertens ten futbolu bırakma kararı

Batman da bilirkişi heyeti kaza yaptı! 4 can kaybı var! Son dakika haberleri Son dakika haberleri

Kevin Durant Alperen Şengün ün takım arkadaşı oldu

Kahverengi kokarcayla mücadele edecekler! Artvin de samuray arıları doğaya salındı

Kılıçdaroğlu nun kayyum mesajı iletildi! Özkoç ve Seçer, İmamoğlu nun yanıtın açıklıyor

İmamoğlu nu hedef ala ala TRT de rolü kaptı

Öğretmen üniversiteleri neden kurulmalıdır?

2025 YKS SORULARI VE CEVAPLARI: TYT, AYT, YDT sınav soruları ve cevapları PDF indir Son Dakika Haberleri

CHP de kırmızı alarm! Koltuk kavgası kızıştı! Kılıçdaroğlu nu kızdıran çıkış

G.Saray ın yeni isim sponsoru MCT Technic Basketbol Haberleri

Hollywood’da yalnız başladı Nicole Kidman’la sarılarak bitirdi

Ve akaryakıta indirim geldi! Gece yarsısı fiyatlar değişti...

6. yüzyıla ait Türk parası bulundu: Detaylar ilk kez TRT Haber de

6. yüzyıla ait Türk parası bulundu: Detaylar ilk kez TRT Haber de

Trthaber sayfasından alınan verilere dayanarak, SonTurkHaber.com duyuruda bulunuyor.

Özbekistan'da Türk tarihini değiştirebilecek bir keşfe imza atıldı. Batı Göktürk dönemine ait olduğu belirtilen "Türk-Kağan" yazılı madeni para bulundu.

Bu ünvanın görüldüğü paralar Özbekistan’ın başkenti Taşkent civarındaki eski şehir kalıntılarında bulunalı yaklaşık 25-30 sene geçti fakat bu tür sikkelerin Göktürk Kağanlığıyla ilişkili olduğu meselesi karanlık kaldı.

Türk tarihinde ilk kez bir Göktürk kağanının yüzünün olduğu bir toka bulundu

Taşkent'te Türk-Kağan sikkesi bulundu

Türk parasını bulan Özbekistan Bilimler Akademisi Milli Arkeoloji Merkezi Uzmanı Prof. Dr. Gaybulla Babayarov, paranın hangi Türk kağanına ait olduğuna, parayı nasıl okuduğuna, Türk tarihi için önemine dair detayları ilk kez TRT Haber'den Ayşe Şimşek'e anlattı.

Çaç (Taşkent) bölgesinde bulunan Soğdça yazılı sikke çeşitlerinin birinde “Türk-Kağan” tabiri yer alıyor.

Türk tarihini değiştirebilecek keşif: 3 bin 400 yıllık piramit bulundu

Prof. Dr. Gaybulla Babayarov, Taşkent bölgesinin eski şehir kalıntılarından bulunan bronz sikkeler arasında 20'den fazla sikke çeşidinin Batı Göktürk Kağanlığı’na ait olduğunu belirtti. Bu sikkelerden 3’ünün żpγw “Jabgu”; 5’inin cpγw x’γ’n “Cabgu-Kağan” ve 9’unun x’γ’n “Kağan” ünvanlarıyla basıldığı, geri kalanlarının ise yazısız olduğu anlaşıldı.

Türk tarihinde bir ilk: 3 bin 800 yıllık altıgen kurgan bulundu

Prof. Dr. Gaybulla Babayarov, adı geçen sikke çeşitlerinin (Levha I) arasında 2 çeşit sikkenin Soğdça yazıyla twrk x’γ’n – “Türk-Kağan” tabiriyle bastırılmış olmasının ilgi çekici olduğunu söyledi.

"Türk-Kağan" tabiri ilk kez bu sikkelerde görüldü

Prof. Dr. Babayarov, bu tür sikkelerde Batı Göktürk Kağanlığının Yabguluk döneminde (6. yüzyılın son çeyreği–7. yüzyılın başı) basıldığı belirlenen biçimindeki bir damganın görüldüğünü açıkladı:

"Yine, bu sikkelerin, hem barındırdığı ikonografi, hem yapım tarzı (çapı, ağırlığı, teknik yapımı, metal özellikleri vs.) onları daha sonra bastırıldığı anlaşılan Batı Göktürklerinin Yabgu-Kağanlık (7. yüzyılın başı–şu yüzyılın 30’lu yılları) ve Kağanlık dönemi (630-740) sikkelerinden farklı kılıyor."

Hem Kağanlığın kurucusu olan toplumun adıyla, hem de devletin adıyla ilişkili olarak Türk-Kağan tabirinin ilk olarak bu tür sikkelerde görüldüğünü açıklayan Prof. Dr. Gaybulla Babayarov, etnik-siyasî aidiyeti belirleme amacını taşıması bu sikkelerin ilginç yanı olduğunun altını çizdi.

Peki bu sikke hangi Türk kağanına ait?

Prof. Dr. Babayarov, sikkenin İstemi Kağan'ın Fergana yönetimindeki torunlarına ait olabileceğini duyurdu:

Hem arkeolojik katmanlardan anlaşılacağı üzere hem de Soğdça yazının sistemine ve yazı biçimine göre 6-7. yüzyıllara ait olduğunu düşündüğüm bu Türk-Kağan sikkesi, Batı Göktürk Kağanlarından birine, muhtemelen Kağanlığın kurucularından biri İstemi Kağan'ın Fergana'da yönetimde bulunan torunlarına ait olabilir.

Prof. Dr. Gaybulla Babayarov

"Türk" kelimesinin geçtiği ilk belge olduğu tahmin ediliyor

Prof. Dr. Babayarov, "Türk-Kağan kelimesinin ilk belirtildiği tarih 8. yüzyılın ilk çeyreğine uzanıyordu. Bilindiği gibi, bu tabir ilk olarak Orhun bölgesinde dikilen Kül Tigin ve Bilge Kağan yazıtlarında görülmüştü. Ondan önce de Çin kaynaklarındaki 'Tu-jüe Ko-han' kelimesi 'Türk Kağan' olarak kullanılıyordu." dedi.

Prof. Dr. Babayarov, Türk" kelimesinin geçtiği ilk belge olduğunun tahmin edildiğini açıkladı:

Bu sikke ile beraber 'Türk' kelimesinin geçtiği bu tarihi belgenin, Türk adının tarihini 150 sene daha geriye götürdüğünü söyleyebilirim. Yani Orhun yazıtlarının dikildiği tarih 730’lu yıllara denk geliyorsa, sikke yazıları 580-610 yıllarına ait. Böylece “Türk” adının tarihinin 1400-1500 yıllık bir vakit dilimine sahip olduğunu anlayabiliriz."

Türk-Kağan ifadesi mensup olduğu etnik ve siyasî aidiyeti anlatıyor

Prof. Dr. Babayarov, Türk-Kağan ifadesinin burada kesin bir hükümdarın şahsî adı veya ünvanı değil, mensup olduğu etnik ve siyasî aidiyeti anlatan bir tabir olduğunu diğer örneklerle de tespit edilebildiğini açıkladı:

"Bunun en sabit örneği Batı Göktürk Kağanlığının birer devamcısı olan Türgeş Kağanlığı sikkelerinde βγy twrkyš x’x’n pny – “İlahi / Cenap Türgeş Kağan sikkesi” cümleleri yer almasında görülüyor. Ancak, Türgeş sikkelerinde adı geçen cümleler standart olup, Batı Göktürk sikkelerinde ise hemen hemen her yönetici değişiminde sikkeyi bastıran hükümdarın taşıdığı kendi ünvanı veya tahta oturduğu vakit sahip olduğu adını sikkede darbettirdiği görülüyor."

Çin'de 9. yüzyıla ait Türkçe metin bulundu: Detaylar ilk kez TRT Haber'de

"Türk toplumunun belirgin bir kısmının yerleşik hayat sürdüğü anlaşıldı"

Prof. Dr. Gaybulla Babayarov'a göre bu Türk-Kağan sikkesi, şu ana kadar bilim insanları arasında genel görüş olan “Göktürkler göçebe toplumdu, dolayısıyla onları yerleşiklere özgü alış verişte para dolaşımına gerek duymamışlardı” görüşünü çürütüyor. O dönemlerde Türk yöneticilerinin ve Türk toplumunun belirgin bir kısmı yerleşik hayat sürdürdükleri, şehirler inşa ettikleri anlaşılıyor.

Bu sikke ile beraber, Türk Dünyası açısından Taşkent, Fergana gibi Türkistan'ın en eski yerleşik kültüre sahip bölgelerinin Türk tarihi ve toplulukları açısından önemi de ortaya çıkmış oldu.

6. yüzyılın sonu, 7. yüzyılın başlarında basılan bu tür madeni paraların çeşitleri son günlerde sadece Taşkent bölgesinde değil, Fergana bölgesinde de bulunmaya başlamasıyla Batı Göktürk Kağanlığı tarafından bastırılan sikkelerin dağılım coğrafyası epey genişledi.

Daha fazla bilgi ve son haberler için SonTurkHaber.com'ı takip edin.
seeGörüntülenme:82
embedKaynak:https://www.trthaber.com
archiveBu haber kaynaktan arşivlenmiştir 14 Mayıs 2025 12:10 kaynağından arşivlendi
0 Yorum
Giriş yapın, yorum yapmak için...
Yayına ilk cevap veren siz olun...
topEn çok okunanlar
Şu anda en çok tartışılan olaylar

Bülent Arınç: Bahçeli bu sözleri nasıl söyler inanamadım! Sözcü Gazetesi

23 Haziran 2025 09:32see187

Savaş bitti, boşluktan yararlandılar! Yurdu aileleriyle terk ediyorlar

23 Haziran 2025 17:34see139

İmamoğlu ndan iktidara net mesaj: Korkularına da oyunlarına da boyun eğmeyiz Sözcü Gazetesi

22 Haziran 2025 21:19see116

Tarlada park halindeki aracında cansız bedeni bulundu

22 Haziran 2025 21:19see116

Icardi ve China Suarez arasında kriz! Arjantin de bırakıp Türkiye ye geldi

23 Haziran 2025 17:46see113

Kevin Durant in yeni durağı belli oldu! Dev takasta Alperen Şengün detayı...

22 Haziran 2025 20:03see113

Yüzmek için İznik Gölü ne giren iki kuzenden kahreden haber! Cansız bedenlerine ulaşıldı

22 Haziran 2025 19:10see112

YKS (TYT, AYT, YDT) soru ve cevap anahtarı kitapçığı 2025: YKS soru ve cevapları yayımlandı! İşte TYT, AYT, YDT soruları ve cevap anahtarı PDF sorgulama

22 Haziran 2025 19:16see112

Son maçına Galatasaray da çıktı; Dries Mertens ten futbolu bırakma kararı

23 Haziran 2025 09:04see112

Batman da bilirkişi heyeti kaza yaptı! 4 can kaybı var! Son dakika haberleri Son dakika haberleri

24 Haziran 2025 01:47see112

Kevin Durant Alperen Şengün ün takım arkadaşı oldu

22 Haziran 2025 19:52see111

Kahverengi kokarcayla mücadele edecekler! Artvin de samuray arıları doğaya salındı

23 Haziran 2025 17:56see111

Kılıçdaroğlu nun kayyum mesajı iletildi! Özkoç ve Seçer, İmamoğlu nun yanıtın açıklıyor

24 Haziran 2025 16:23see110

İmamoğlu nu hedef ala ala TRT de rolü kaptı

23 Haziran 2025 08:52see110

Öğretmen üniversiteleri neden kurulmalıdır?

23 Haziran 2025 05:06see110

2025 YKS SORULARI VE CEVAPLARI: TYT, AYT, YDT sınav soruları ve cevapları PDF indir Son Dakika Haberleri

22 Haziran 2025 19:23see109

CHP de kırmızı alarm! Koltuk kavgası kızıştı! Kılıçdaroğlu nu kızdıran çıkış

24 Haziran 2025 07:11see109

G.Saray ın yeni isim sponsoru MCT Technic Basketbol Haberleri

23 Haziran 2025 16:41see108

Hollywood’da yalnız başladı Nicole Kidman’la sarılarak bitirdi

23 Haziran 2025 16:38see108

Ve akaryakıta indirim geldi! Gece yarsısı fiyatlar değişti...

24 Haziran 2025 10:04see108
newsSon haberler
Günün en taze ve güncel olayları