AB nin element çaresizliği!

Avrupa Birliği (AB), küresel tedarik zincirlerinde artan kırılganlık karşısında hammadde güvenliğini sağlamaya yönelik yeni bir rota çizdi. Geleneksel madencilik sahalarına alternatif olarak, artık evlerin çekmeceleri, şehir çöplükleri ve hurdalıklar yeni kaynak alanı ilan edildi. "Kentsel madencilik" olarak adlandırılan bu yöntem, eski elektronik cihazlarda bulunan nadir elementleri geri kazanmayı amaçlıyor. AB ülkelerinde yaklaşık 700 milyon eski cep telefonu bulunduğu tahmin ediliyor. Bu cihazlarda az miktarda da olsa lityum, kobalt, manganez, niyobyum ve nadir toprak elementleri yer alıyor. Avrupa Çevre Ajansı (EEA) verilerine göre, bir Avrupa ailesinde ortalama 74 elektronik cihaz bulunuyor ve bunların 13’ü hiç kullanılmadan evlerde tutuluyor.

Kritik Hammaddeler Nihai Raporu'na göre, öncelikli elementler arasında magnezyum, manganez, niyobyum ve hafif nadir toprak elementleri yer alıyor. Bu elementler, bataryalar, güneş panelleri ve rüzgar türbinleri gibi yeşil dönüşüm teknolojilerinin temel bileşenleri arasında sayılıyor. 'HAMMADDE'YE MUHTAÇLAR

AB’de kullanılan değerli toprak minerallerinin yüzde 90’ı halen Avrupa dışından ithal ediliyor. En büyük tedarikçiler ise Çin, Rusya ve Güneydoğu Asya ülkeleri. Avrupa Komisyonu'nda bu durum, “stratejik zafiyet” olarak değerlendirilirken, Kritik Hammaddeler Yasası kapsamında, geri dönüşüm oranının yüzde 1’den yüzde 25’e çıkarılması hedefleniyor. Bu doğrultuda, her AB ülkesinde elektronik atıkları toplayacak sistemler kurulması ve kıtadaki 2 bin 700 geri dönüşüm tesisine ulaştırılması zorunlu hale getirilmesi de planlanıyor. Ancak söz konusu çalışmaların önünde bazı engeller de var. Avrupa Çevre Ajansı'na dayanılarak hazırlanan raporlarda her Avrupa ailesinde ortalama 74 elektronik cihaz bulunduğu vurgulanırken, bunlardan 13'ünün kullanılmadığı halde evlerde biriktirildiği ifade ediliyor.

ÇEVRE YIKIMI ÖNLENECEK

AB'de 2026 yılında atık yönetimi ve geri dönüşüm konusunda kapsamlı bir yasa hazırlığı da yapıyor. Özellikle beton, çelik, alüminyum ve cam gibi hammaddelerde dışa bağımlılığı azaltmak ve sera gazı emisyonlarını düşürmek için, bina yıkımı yerine yapı yenileme teşvik edilmesi amaçlanıyor. EEA raporlarına göre, AB’deki yapıların büyük kısmında emisyonların yüzde 60’tan fazlası yapı malzemelerinden kaynaklanıyor. Bu nedenle hem dijital aletlerin onarımı ve yeniden kullanımı, hem de yapıların geri dönüştürülmesi öncelikli çevresel strateji olacağı vurgulanıyor. 

4 MİLYAR AVRO KAZANÇ

Söz konusu geri dönüşüm planlaması hayata geçtiğinde, yalnızca elektronik atıkların dönüştürülmesiyle AB'nin yılda 3 ila 4 milyar avroluk ithalat yükünden kurtulabileceği hesaplanıyor. Ayrıca kentsel madencilik sayesinde, yeraltı madenciliğinin yol açtığı çevresel tahribatın ve karbon ayak izinin azaltılması da hedefleniyor.

'AB Kritik Hammaddeler Nihai Raporu'na göre hafif nadir toprak elementleri Magnezyum, Manganez, Niyobyum öncelikli olarak listeleniyor. Avrupa Çevre Ajansı'na göre, mevcut AB yapı stokunda emisyon çok büyük oranda yapı malzemelerinden kaynaklanıyor. Hem yapılarda hem de dijital aletlerde geri dönüşüm ile yenileme yaklaşımlarının, somut sera gazı emisyonlarının azaltılmasına yardımcı olacağı bütün raporlarda vurgulanıyor. SERA GAZI TEDBİRİ

Avrupa Komisyonu'ndan bu konuda verilen bilgilerde ise atık konusunda 2026 yılında kapsamlı bir yasa çalışması yapılacağının sinyali veriyor. Yasa ile AB'deki toplam atık ağırlığının yüzde 40'ını oluşturulan beton, alüminyum, çelik ve cam gibi geleneksel hammaddelerde dışa bağımlılığın en aza indirilmesi sağlanması hedefleniyor. Geri dönüşümde ise sera gazı oranları belirleyici olacak. Uzmanlara göre, elektronik cihazların yeniden kullanımı ve onarımı kadar bina yenilemenin de, çevreye etki açısından yıkımdan daha iyi bir çözüm olacağı ifade ediliyor.
[email protected] 

Kaynak: Web Özel