Afrika ile siyasi temaslar arttı

Dışişleri Bakanlığı kaynaklarından alınan bilgiye göre; Türkiye'nin Afrika kıtasında genişleyen diplomatik ağı, her alanda atılım yapılmasını sağladı.

Türkiye'nin 2002 yılında 12 olan Afrika'daki büyükelçilik sayısı, 2024 yılında 44'e yükseldi. Buna karşılık olarak, Afrika ülkeleri de Türkiye'de büyükelçiliklerini artırdı. 2008'de 10 olan Ankara'daki Afrika büyükelçiliklerinin sayısı 2024 yılında 38'e yükseldi. Türkiye'nin diplomatik temsilciliklerinin sayısındaki artış siyasi, ekonomik ve kültürel alanlar başta olmak üzere her alanda başarıyı getirdi.

Türkiye'nin diplomatik temsilciliklerinin sayısındaki artışla beraber, resmi temaslar arttı. Son 5 yıllık dönemde yapılan karşılıklı üst düzey ziyaretlerin sayısı 500'ü aştı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, görev süresi boyunca 31 Afrika ülkesine 53 ziyaret gerçekleştirirken, Kıta'yı en fazla ziyaret eden lider konumunda. Türkiye'nin Afrika ülkeleriyle yaptığı anlaşmaların sayısı, büyükelçiliklerin sayısının artmasından sonra büyük artış sağladı. Türkiye bugüne kadar; Afrika'dan 49 ülke ile ticari ve ekonomik iş birliği anlaşması, 32 ülke ile yatırımların karşılıklı teşviki ve korunması anlaşması, 17 ülke ile çifte vergilendirmenin önlenmesi anlaşması, 35 ülke ile askeri çerçeve anlaşması, 21 ülke ile askeri eğitim iş birliği anlaşması, 29 ülkeyle savunma sanayi iş birliği anlaşması imzaladı. 49 Afrika ülkesiyle iş konseyi kuruldu.

Büyükelçiliklerin açılması ticaretin büyümesini de sağladı. Türkiye'nin 2002 yılında Afrika'yla ticaret hacmi 4,3 milyar dolar düzeyinde iken 2024 yılı sonu itibarıyla 36,6 milyar dolara yükselerek yaklaşık 9 kat arttı. Türkiye'nin Afrika'daki yatırımları 2003'te 67 milyon dolar iken 2024'te 10 milyar dolara ulaştı. Türk müteahhitleri, büyükelçiliklerin katkılarıyla 2024 yılı sonu itibarıyla Afrika'da toplam 97 milyar dolar değerinde 2 bin 31 proje üstlenmiş durumda.

Türkiye’nin resmi ihracat finansman kuruluşu Türk Eximbank, Afrika Finans Kuruluşu'nun (AFC) daveti üzerine, 2023 yılı Aralık ayında AFC'nin Afrika dışından ilk sermayedarı haline geldi. Türk Hava Yolları, kıtada 41 ülkede 62 şehre sefer düzenliyor.

Türkiye burslarından faydalanan Afrikalı öğrenci sayısı da 6 kat arttı. 2024 yılı sonu itibarıyla 62 bin civarı Afrikalı öğrenci Türkiye'de yüksek öğrenimine devam ediyor. 2000'li yılların başında Afrika kıtasında TİKA temsilciliği bulunmazken, bugün 22 faal temsilcilik bulunuyor. 18 Yunus Emre Türk Kültür Merkezi, 15 Afrika ülkesinde çalışmalar yürütüyor. Türkiye Maarif Vakfı, 27 Afrika ülkesinde 230'dan fazla kurumuyla 25 bin civarında öğrenciye eğitim veriyor. Türkiye; Somali, Sudan ve Nijer'de sırasıyla Mogadişu Recep Tayyip Erdoğan Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Nyala Hastanesi ve Nijer Türkiye Dostluk Hastanesi'nin kurulmasına öncülük etti.

Türkiye, Afrika boynuzu bölgesinde güvenilir bir aktör olarak bölgenin barışı ve istikrarı için girişimlerini de sürdürüyor. Bu kapsamda Türkiye, Somali Federal Hükümeti ile Somaliland bölgesel yönetimi arasındaki görüşmelerde 2013 yılından beri kolaylaştırıcı rol üstlendi. Ayrıca, Etiyopya ve Somali arasında Temmuz 2024'te Türkiye'nin başlattığı arabuluculuk girişimi olan Ankara Süreci kapsamında taraflarla görüşmeler gerçekleştirildi. Bu çerçevede, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın daveti üzerine 11 Aralık 2024 tarihinde Ankara'da yapılan görüşmelerde Ankara Bildirisi imzalandı.