Ayak bastığınız anda ölüyorsunuz Sözcü Gazetesi

Bir zamanlar üzerine ayak basmanın ölümle eşdeğer olduğu, şimdi ise sessizliğiyle tüyler ürperten bir yer var o da İskoçya'nın Gruinard Adası. Bu arada biyolojik savaş tarihinin en karanlık deneylerinden birine ev sahipliği yaptı. Adanın tehlikeli geçmişi, bir içerik üreticisinin paylaşımıyla yeniden gündeme geldi. “Bu adaya ayak basarsanız canlı çıkamayabilirsiniz” uyarısıyla sosyal medyada gündem olan ada, zamanında gerçekten de bu kadar ölümcüldü.

II. DÜNYA SAVAŞI’NDA ÖLÜMCÜL DENEYLERE SAHNE OLDU

1942 yılında, II. Dünya Savaşı'nın şiddetlendiği bir dönemde İngiliz hükümeti adayı "Vejetaryen Harekatı" adı verilen gizli bir deney için kullandı. Amaç şarbon sporlarının silah olarak kullanılabilirliğini test etmekti. Deney kapsamında onlarca koyun adanın rüzgar altı bölgelerine bağlandı ve şarbon yüklü bombalar patlatıldı. Patlamaların ardından sporlar havaya karıştı ve tüm koyunlar kısa sürede hayatını kaybetti.

O dönemde alınan askeri notlara göre patlama görsel olarak büyük olmasa da sporlar rüzgarla taşınarak büyük çapta bulaşmaya yol açtı. İngiliz yetkililer, deneyin ardından adayı süresiz kapattı ve 1945'te “insan ve hayvan yaşamı için çok tehlikeli” ilan etti.

ADIM ATMAK YASAKTI 

Gruinard Adası neredeyse yarım yüzyıl boyunca resmi olarak yasak bölge ilan edildi. Uyarı tabelalarıyla çevrelenen adaya hiçbir şekilde giriş yapılamadı. Şarbon sporlarının toprakta onlarca yıl canlı kalabilme özelliği nedeniyle adaya dokunmak bile ölümcül sonuçlar doğurabilirdi.

TEMİZLİK VE AÇIKLAMA YILLAR SONRA GELDİ 

1980’li yıllarda kamuoyunun baskısı artınca İngiliz hükümeti arındırma çalışmaları başlattı. Kirlenmiş toprak katmanları kaldırıldı, bazı bölümler yakıldı, kalan alanlar ise deniz suyu ve formaldehit ile dezenfekte edildi. 1987’de test amacıyla koyunlar tekrar adaya bırakıldı ve herhangi bir enfeksiyon belirtisi göstermemeleri üzerine 1990 yılında ada “temiz” ilan edildi.

Ancak geçmişin izleri tamamen silinmedi. 2022 yılında adada çıkan büyük bir yangın, yerel halk tarafından “cehennem gibi bir manzara” olarak tanımlandı. Olay, adanın ürkütücü tarihini yeniden gündeme taşıdı.

KARANLIK TARİHİ EDEBİYATA VE DİZİ SENARYOLARINA İLHAM OLDU

Gruinard Adası, yıllar içinde çok sayıda romana ve diziye ilham kaynağı oldu. “Anthrax Mutation” gibi biyolojik savaş temalı kitaplardan “Foyle’s War” ve “Hawaii Five-O” gibi dizilere kadar birçok yapımda, bu adaya ve şarbon deneylerine atıfta bulunuldu.