SonTurkHaber.com
close
up
Menu

Çinli otomotiv devleri vergisiz pazar buldu! Yerli üretim gündemde

Aliağa daki orman yangını Foça ya sıçradı: Evler tahliye edildi, 4 kişi dumandan etkilendi Sözcü Gazetesi

Hurda sahasında yangın

Fenerbahçe Beko, ligde 12. kez şampiyon oldu

Hamas: Arabulucuların ateşkes çabalarına olumlu yaklaşmaya açığız

Akaryakıta çifte indirim! Motorin ve benzin litre fiyatı ne kadar, kaç TL? 26 Haziran 2025 İstanbul, Ankara, İzmir güncel akaryakıt fiyatları

Evlilk vaadiyle vatandaşları dolandıran sahte gelin çetesine operasyon

100 milyon yıllık fosil amberde hapsolmuşlar... Sözcü Gazetesi

Kassam dan İsrail askerlerine kanlı pusu! Tanka tırmanıp patlayıcıyı aracın içine bıraktı

ABD li Senatör Sanders tan Gazze deki zulme sessiz kalan Demokratlara tepki

Sanayi tartışmasında silahlar konuştu: Abi ve kardeşi öldürüldü

Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi için TTB montajında son gün 30 Haziran

Merzifon da yangın: 80 dönüm tarım arazisi zarar gördü Son dakika haberleri

Şanlıurfa da çıkan silahlı kavgada 2 kardeş öldü Şanlıurfa Haberleri

Hakan Çalhanoğlu sakatlandı Sözcü Gazetesi

Trump seçimde Müslüman aday Mamdani nin kazanmasını saçma buldu Dünya Haberleri

Resmi Gazete de yayımlandı: İktidar yine kıyılara göz dikti

Tarık Biberovic: Kupalar Fenerbahçe ye yakışır! Basketbol Haberleri

Konya da İHA tarlaya acil iniş yaptı

İran ın doğu ve güneydoğusunda hava sahası ulusal ve uluslararası uçuşlara yeniden açıldı

Zihnin sessiz çöküşü: Alzheimer’ın erken ayak sesleri Sözcü Gazetesi

Zihnin sessiz çöküşü: Alzheimer’ın erken ayak sesleri Sözcü Gazetesi

Sozcu sayfasından alınan verilere dayanarak, SonTurkHaber.com haber yayımlıyor.

Alzheimer - 1  Bu yazı dizisinde  neler bulacaksınız?

- Alzheimer ne zaman başlar, ilk sinyalleri nelerdir?

- Unutkanlıkla hastalık arasındaki sınır nasıl anlaşılır?

- Kimler risk altında? Genetikten diyabete tüm faktörler...

- Mini-Cog ve SAGE testleriyle evde erken tarama.

- Alzheimer ilaçları ne işe yarar, neye yaramaz?

- Yeni nesil antikor tedavileri umut mu, hayal mi?

- Beyni koruyan 7 süper besin.

- Kan testiyle Alzheimer teşhisi mümkün mü?

- MIND diyeti: Zihnin Akdeniz modeli.

- Türkiye’de Alzheimer hastasına kim bakar, sistem ne sunar?

- Hasta yakınları için duygusal ve fiziksel rehber.

- Her evrede Alzheimer’ın anatomisi: Başlangıçtan son noktaya...

Neden oluyor? Kimler risk altında?

Alzheimer’ın kesin nedeni hâlâ bilinmiyor, ama bazı teoriler var:

- Beyinde beta-amiloid plakları birikir, hücreler arası iletişimi engeller.

- Tau proteinleri bozulur, sinir lifleri birbirine dolanır.

- Sonuç: Beyin hücreleri ölür, beyin büzülmeye başlar.

Peki kimler daha fazla risk altında?

- 65 yaş üstü bireyler

- Ailede Alzheimer öyküsü olanlar.

- Diyabet, hipertansiyon, obezite gibi metabolik sorunlar yaşayanlar.

- Fiziksel aktivitesi az, sosyal izolasyonu fazla bireyler.

- Eğitim düzeyi düşük olanlar.

(Kaynak: National Institute on Aging (NIH), “Alzheimer’s Disease Fact Sheet”, 2023)

Bir fincan çayı kaç kere ısıttınız bugün? Mutfağa neden girdiğinizi unutup döndünüz mü? Bu sorular sadece yorgunlukla mı ilgili, yoksa zihinsel bir alarm mı çalıyor? Alzheimer hastalığı, çoğu zaman bu kadar sıradan ve önemsiz görünen belirtilerle başlar. Ancak arkada yavaş ama yıkıcı bir süreç işler: Beyindeki sinir hücreleri ölmeye başlar. Hafıza, karar verme yetisi, kişilik… Yavaş yavaş silinir.

Alzheimer, dünya genelinde yaklaşık 55 milyon kişiyi etkileyen bir nörodejeneratif hastalık. 2050 yılına kadar bu sayının 153 milyona ulaşması bekleniyor. Türkiye’de ise kesin kayıtlar eksik, ancak tahmini hasta sayısı 1 milyona yaklaştı. (Kaynak: World Health Organization (WHO), 2023)

Unutkanlık mı? Yoksa başka bir şey mi?

Alzheimer’ın en yaygın erken belirtisi, özellikle yakın geçmişe dair hafızanın zayıflamasıdır. Kişi sabah yaptığı bir telefon görüşmesini unutur, ama 40 yıl önceki askerlik anısını hatırlayabilir. Bu yüzden hastalık, genellikle yaşlılığın “normal” bir parçası sanılır ve yıllarca gözden kaçabilir. (Kaynak: Mayo Clinic, “Symptoms of Alzheimer’s Disease”, 2022)

Ama unutkanlık tek başına tanı koymak için yeterli değildir. Kişinin yön bulma becerisi, dil yetisi, karar verme kabiliyeti de bozulmaya başlar.

Eşyaları yanlış yerlere koyma (örneğin çorapları buzdolabına), tarihleri karıştırma, tanıdık insanları yabancı gibi görme... Bunlar hep beynin “parça parça kapanmaya” başladığını gösterir.

İlk belirtilerde ne yapmalı?

Bir kişi ya da yakını bu belirtileri fark ettiğinde, ilk adım bir nörolog veya geriatrist ile görüşmek olmalı. Tanı, genellikle bir dizi testle konur:

- Mini-Mental Test (MMSE)

- MRI veya PET görüntüleme

- Kan testleriyle B12 eksikliği ya da tiroid sorunları dışlanır. (Kaynak: Alzheimer’s Association, Diagnostic Criteria, 2022)

Alzheimer için kesin bir tedavi yok ama erken teşhisle, hastalığın ilerlemesi bir süreliğine yavaşlatılabiliyor. İlaçlar (donepezil, rivastigmin gibi kolinesteraz inhibitörleri), zihinsel egzersizler ve sağlıklı yaşam alışkanlıkları bu noktada kritik.

Peki ya biz? Ne zaman şüphelenmeliyiz?

- Her gün aynı şeyleri sormak.

- Kendi yaşam hikayenizi karıştırmak.

- Bildiğiniz bir yolun ortasında şaşırmak.

- İsimleri ve yüzleri unutmak.

- Kelime bulmakta zorlanmak.

Bu belirtiler bir araya geldiğinde, “yaşlandık” deyip de geçmemek gerekir. Çünkü erken teşhis, sadece tedavi değil, saygın bir yaşlılık hakkıdır.

SAGE TESTİ

Bu test, ev ortamında uygulanabilen, erken alzheimer ve bilişsel bozulma taramasında kullanılan, bilimsel geçerliliği olan bir testtir. Orijinali 20 dakikadır. Aşağıda sadeleştirilmiş versiyonunu bulacaksınız.  (Kaynak: Ohio State University Wexner Medical Center)

SAGE–Kısa ev versiyonu

Bölüm 1: Yönelim (1 puan / soru)

1. Bugünün tarihi?

2. Hangi gündeyiz?

3. Bulunduğunuz şehir ve ülke?

Bölüm 2: Kısa süreli hafıza (3 puan)

- Aşağıdaki 3 kelimeyi okuyun ve ezberleyin:

- Kitap–Masa–Elma

2. Diğer sorulardan sonra tekrar sorulacak.

Bölüm 3: Dil ve yazılı anlatım (3 puan)

4. “Bugün güzel bir gün çünkü...” diye başlayan bir cümle yazın.

5. “Özgürlük” kelimesini tanımlayan bir cümle kurun.

6. Aşağıdaki cümleyi aynen yazın: “Kırmızı kalem kutunun içindedir.”

Bölüm 4: Saat çizimi (2 puan)

7. Bir daire çizin.

8. İçine saat numaralarını yerleştirin.

9. Saat 11’i 10 geçe’yi gösteren akrep ve yelkovanı çizin.

Bölüm 5: Geri sayım ve soyutlama (2 puan)

10. 20’den geriye doğru 2’şer sayın (20-18-16...)

11. “Kalem ve cetvel” arasındaki ilişki nedir?

Bölüm 6: Hatırlama (3 puan)

12. Başta ezberlenen 3 kelimeyi hatırlayın (Kitap–Masa–Elma)

Değerlendirme:

- 13–15 puan: Normal bilişsel işlev

- 10–12 puan: Hafif bilişsel bozukluk ihtimali

- 9 ve altı: Alzheimer veya benzeri demanslar açısından yüksek risk

 (Not: Bu test tanı koymaz. Uzmana başvurmak gerekir.)

YARIN:

- Alzheimer’da kullanılan ilaçlar ne işe yarıyor, neye yaramıyor?

- Yeni nesil antikor tedavileri: Umut mu, risk mi, fiyasko mu?

- Kan testiyle Alzheimer teşhisi mümkün mü?

- İlaçsız çözümler: Zihne iyi gelen bilimsel alışkanlıklar.

En son güncellemeleri ve haberleri takip etmek için SonTurkHaber.com'ı izlemeye devam edin, biz durumu takip ediyor ve en güncel bilgileri sunuyoruz.
seeGörüntülenme:98
embedKaynak:https://www.sozcu.com.tr
archiveBu haber kaynaktan arşivlenmiştir 06 Haziran 2025 03:13 kaynağından arşivlendi
0 Yorum
Giriş yapın, yorum yapmak için...
Yayına ilk cevap veren siz olun...
topEn çok okunanlar
Şu anda en çok tartışılan olaylar

Çinli otomotiv devleri vergisiz pazar buldu! Yerli üretim gündemde

26 Haziran 2025 13:13see161

Aliağa daki orman yangını Foça ya sıçradı: Evler tahliye edildi, 4 kişi dumandan etkilendi Sözcü Gazetesi

25 Haziran 2025 23:19see144

Hurda sahasında yangın

25 Haziran 2025 18:35see142

Fenerbahçe Beko, ligde 12. kez şampiyon oldu

25 Haziran 2025 23:15see134

Hamas: Arabulucuların ateşkes çabalarına olumlu yaklaşmaya açığız

25 Haziran 2025 19:20see113

Akaryakıta çifte indirim! Motorin ve benzin litre fiyatı ne kadar, kaç TL? 26 Haziran 2025 İstanbul, Ankara, İzmir güncel akaryakıt fiyatları

26 Haziran 2025 01:05see112

Evlilk vaadiyle vatandaşları dolandıran sahte gelin çetesine operasyon

25 Haziran 2025 18:54see112

100 milyon yıllık fosil amberde hapsolmuşlar... Sözcü Gazetesi

26 Haziran 2025 00:15see112

Kassam dan İsrail askerlerine kanlı pusu! Tanka tırmanıp patlayıcıyı aracın içine bıraktı

26 Haziran 2025 09:17see112

ABD li Senatör Sanders tan Gazze deki zulme sessiz kalan Demokratlara tepki

25 Haziran 2025 17:18see111

Sanayi tartışmasında silahlar konuştu: Abi ve kardeşi öldürüldü

26 Haziran 2025 01:50see111

Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi için TTB montajında son gün 30 Haziran

25 Haziran 2025 16:59see111

Merzifon da yangın: 80 dönüm tarım arazisi zarar gördü Son dakika haberleri

26 Haziran 2025 07:08see111

Şanlıurfa da çıkan silahlı kavgada 2 kardeş öldü Şanlıurfa Haberleri

26 Haziran 2025 00:48see110

Hakan Çalhanoğlu sakatlandı Sözcü Gazetesi

25 Haziran 2025 22:23see110

Trump seçimde Müslüman aday Mamdani nin kazanmasını saçma buldu Dünya Haberleri

25 Haziran 2025 23:49see110

Resmi Gazete de yayımlandı: İktidar yine kıyılara göz dikti

26 Haziran 2025 01:19see109

Tarık Biberovic: Kupalar Fenerbahçe ye yakışır! Basketbol Haberleri

26 Haziran 2025 00:43see109

Konya da İHA tarlaya acil iniş yaptı

25 Haziran 2025 20:24see109

İran ın doğu ve güneydoğusunda hava sahası ulusal ve uluslararası uçuşlara yeniden açıldı

25 Haziran 2025 23:49see107
newsSon haberler
Günün en taze ve güncel olayları