Bakan Tunç: Çocukların suça itilmesinin önüne geçilecek

Adalet Bakanı Tunç, Cumhuriyet Halk Partisi'nin (CHP) 38. Olağan İstanbul İl Kongresi'ne ilişkin mahkemenin verdiği kararın, "yargılama sürecinde doğabilecek telafisi güç zararların önlenmesine yönelik bir ihtiyati tedbir" niteliğinde olduğunu ve nihai bir hüküm teşkil etmediğini belirtti.

TRT Haber'de bir canlı yayına konuk olan Bakan Tunç, gündeme ilişkin soruları yanıtlarken, siyasi partilerin iç işleyişlerinin kanunlara ve anayasaya uygun bir şekilde yürümesinin temel temennileri olduğunu ifade etti.

Hiçbir siyasetçinin, partilerin bu tür durumlarla karşı karşıya kalmasını istemeyeceğini dile getiren Tunç, sürecin CHP'li bir delegenin başvurusu üzerine başladığını hatırlattı.

Bakan Tunç, şunları kaydetti;

"Devam etmekte olan bir yargılama süreci var. Şu anda dava bitmiş değil. Hem Ankara'da genel merkez kurultayı ile ilgili yürüyen ceza davaları ve hukuk davaları var, hem de İstanbul'da İstanbul il kongresi ile ilgili hem ceza davası iddianame mahkemeye sunuldu, kabul edildi, hem de dün açıklanan tedbir kararlarıyla kamuoyunun öğrendiği hukuk davası var. Dolayısıyla devam eden yargılama süreçleriyle ilgili bizim lehte ya da aleyhte burada bir görüş beyan etmemiz söz konusu olamaz.

Olan durum zaten yorumcular tarafından değerlendiriliyor. Verilen karar bir tedbir kararı. Burada Cumhuriyet Halk Partili bir delegenin, hem il delegesi hem de kurultay delegesinin, başvurusu üzerine verilen bir karar, devam eden bir yargılama süreci. Kararın gerekçesine baktığımız zaman, Ankara'da yürüyen soruşturma ve İstanbul'da yürüyen soruşturma, kurultayda maddi menfaat temini, delegelerin iradelerinin etkilendiğine yönelik iddialar, tüm bunların yaklaşık ispat şartını oluşturduğu gerekçesiyle mahkemenin vermiş olduğu bir tedbir kararı söz konusu.

"DEĞERLENDİRMEYİ YAPACAK OLAN ELBETTE Kİ YARGI MAKAMIDIR"

İstanbul'da devam eden davaların yanı sıra Ankara'da da, biliyorsunuz, Ankara'da önce başlamıştı. Hatay eski Büyükşehir Belediye Başkanı, CHP delegesi başvuruda bulunmuştu. Hem suç duyurusunda bulunmuşlardı hem de asliye hukukta kurultayla ilgili iptal davaları açmışlardı. Onlar bir taraftan yürüyor, 15 Eylül'e duruşma günü verilmişti. Bir taraftan ceza soruşturması, ceza davaları, bir taraftan da Asliye Hukuk Mahkemesi'nde Siyasi Partiler Kanunu ve Dernekler Kanunu'na atıfla yapılan davalar var. Tabii her iki dava birbirini etkileyebilecek düzeyde. Çünkü burada İstanbul İl Kongresi ile ilgili olarak dün açıklanan karar, henüz tabii dava devam ediyor. Burada davanın esasıyla ilgili olarak kimin haklı, kimin haksız, bu konuda değerlendirmeyi yapacak olan elbette ki yargı makamıdır. Sonuçta kararı mahkeme verecektir ve bu mahkemenin kararı da itiraza, istinafa ve temyize tabi olacaktır. Bu süreçler şu anda devam ediyor.

Dünkü İstanbul 45. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin vermiş olduğu kararda, 38. İstanbul İl Kongresi'nde seçilen il yönetiminin, il yönetim kurulu üyelerinin, il disiplin kurulu üyelerinin görevden el çektirilmesi ve tedbiren el çektirilmesi ve 39. kurultayla ilgili olarak devam eden seçim süreçlerinin İstanbul bakımından durdurulması, sadece İstanbul bakımından. Çünkü 39. kurultayla ilgili karar alındı biliyorsunuz CHP Genel Merkezi tarafından ve delege seçimleri şu anda devam ediyor. Eğer bir hukuki sakatlık var ise, o zaman bu delege seçimlerinin ötelenmesi gerektiği kanaatinde mahkeme. O nedenle o açıdan bir tedbir kararı var.

Fakat reddettiği talepler de var mahkemenin. Özellikle kongrede alınan bütün kararların iptali istenmişti davacı CHP il delegesi ve kurultay delegesi tarafından. Bunların tamamının iptali yönündeki talebin reddine karar verildi. Tabii bu itiraza açık bir karar. Kabul edilen talepler bakımından itiraz edilebilir aynı mahkemesine. Reddedilen talepler bakımından da başvuran kişi istinafa başvurabilir. Süreç devam ediyor. Bu süreçle ilgili olarak tabii ki yargılama süreçlerine, mahkemelerin vereceği kararlara hepimiz uymak durumundayız, saygı duymak durumundayız. Çünkü yargının gerçekleştirmekte olduğu bir soruşturma ve dava süreci var ve bunları başlatanlar da yine Cumhuriyet Halk Partisi'nin içindeki delegeler, yöneticiler. Dolayısıyla, Siyasi Partiler Kanunu'na göre bir siyasi parti delegesi eğer hukuka aykırı bir uygulama, Siyasi Partiler Kanunu'na aykırı bir eylem varsa kongre süreçlerinde, hakkını elbette ki arayabilmeli. Bu demokrasinin ve hukuk devletinin gereği.

Dolayısıyla burada bu süreçleri başlatanların kendi delegeleri olmasına rağmen, kendi mensupları olmasına rağmen yargılama süreçleri ile ilgili olarak özellikle Cumhuriyet Halk Partisi Genel Başkanının Sayın Cumhurbaşkanımız başta olmak üzere, Adalet Bakanı olarak biz başta olmak üzere yargı mensuplarını suçlaması, onlara yönelik ağır eleştirilerde bulunması doğru değil. Burada yargılama süreçlerini başlatanlar da kendileri. Burada Cumhuriyet Savcısı bir ihbar söz konusu olduğunda Ceza Muhakemesi Kanunu 160. maddeye göre o ihbarı değerlendirmek zorunda.

(CHP Genel Başkanı Özgür Özel'in yargıya yönelik açıklamaları) Böyle bir ifade söz konusu olamaz. Bir ana muhalefet Partisi genel başkanının mahkeme kararını tanımıyoruz demesi bir kere çok talihsiz ve uygun olmayan bir açıklama. Mahkeme kararının son fıkrasını okuduğunuz zaman kabul edilen talepler bakımından itiraza tabi, Hukuk Muhakemeleri Kanunu gereğince, reddedilen talepler bakımından da çünkü taleplerin tamamı kabul ya da reddedilmemiş. Bir kısmı kabul edilmiş, bir kısmı reddedilmiş. Reddedilen talepler bakımından da Hukuk Muhakemeleri Kanunu gereğince istinafa tabi. Bu hukuki yolları tüketmeden siz verilen bir kararı tanımıyoruz demeniz o zaman demokratik hukuk devleti ilkesiyle bağdaşmaz.

"YARGI SÜREÇLERİNİ SÜKUNETLE BEKLEMEK LAZIM"

Burada mahkeme kararları eleştirilebilir. Bu kararın yanlış olduğu da söylenebilir. Bu kararı doğru bulan hukukçular da var, eleştiren hukukçular da var. Neticede ortada bir yargı kararı var ve o yargı kararına uyulması hukuk devletinin gereğidir. Yoksa o zaman mahkeme kararlarına uyulmazsa herkes kendi hakkını kendisi aramaya kalkışırsa orada düzen olmaz, devlet düzeni olmaz. O nedenle buradaki tepki haksız bir tepki. Cumhuriyet Halk Partisi Genel Başkanının özellikle hem kurultay ve İstanbul Kongresi ile ilgili soruşturma ve davalarla ilgili hem de İstanbul Büyükşehir Belediyesi ve bazı belediyelerde devam eden yolsuzluk iddiaları ile ilgili, soruşturmalarla ilgili sürekli yargıya müdahale eden, yargı mensuplarına hakaret eden, yargı mensuplarını tehdit eden, karar veren sadece bir savcı değil, savcının kararını denetleyen mahkeme, hakim, itirazlar var. Dolayısıyla yargılama süreci içerisinde hak arama yolları sonuna kadar açık. Burada verilen bir hatalı karar bir sonrasında tekrar denetlenip düzeltilebilir, onanabilir. Dolayısıyla burada yargı süreçlerini sükunetle, sabırla beklemek ve hak arama yollarını da sonuna kadar kullanmak gerekir.

Burada Adalet Bakanı olarak bize yargıya müdahale etmemizi ister bir tavrı var. Cumhuriyet savcıları, hakimler böyle yapıyor. Adalet Bakanı olarak siz buna müdahale edin. Böyle bir durum söz konusu olabilir mi? Dolayısıyla yasamasıyla, yürütmesiyle, yargısıyla kuvvetler ayrılığının uygulandığı bir ülkedeyiz. Bir suç ihbarı karşısında ki İstanbul Büyükşehir Belediyesi ve ilçe belediyeleri ile ilgili olarak bazı belediyelerle ilgili olarak gerçekleştirilen soruşturmaların başlangıcını kamuoyu biliyor. Bu başlangıç nereden kaynaklandı? Yine kendi içindeki kendi arkadaşları, İstanbul İl Başkanlığı binasının satın alınma sürecindeki toplanan paraların soruşturulmasıyla başlayan ve sonrasında bu soruşturma genişletilerek ve ihaleye fesat karıştırma iddialarıyla devam eden ve birtakım itirafçı ifadeleriyle daha da genişleyen ve ilçe belediyelerine ve bazı büyükşehir belediyelerine de sirayet eden bir soruşturma söz konusu.

"HÜKÜM KURULDUĞUNDA HER ŞEY TÜM ÇIPLAKLIĞIYLA ORTAYA ÇIKACAK"

Biz Sayın Cumhurbaşkanımız ya da Adalet Bakanı olarak ben Cumhuriyet savcılarına, hakimlerimize, yargıya bu soruşturmayı durdurun, böyle bir soruşturma olamaz diyebilir miyiz? Diyemeyiz. Burada bu soruşturmalar adli soruşturmalar. Bu adli soruşturmaları sanki bir siyasi soruşturmaymış gibi kasıtlı yapılıyor gibi bir algı oluşturmaya çalışıyor. Kamuoyu her şeyi iddianame yazıldığında ve iddianame yargı sürecinde tartışıldığında ve yargılama sırasında deliller konuşulduğunda, iddia, savunma ve hüküm kurulduğunda her şey tüm çıplaklığıyla ortaya çıkacak. Bunu sabırla beklemek lazım.

"MANAVGAT BELEDİYESİ'NDEKİ O GÖRÜNTÜLER HEPİMİZİ RAHATSIZ ETTİ"

İstanbul Büyükşehir Belediyesi ve ilçe belediyelerindeki soruşturmalar devam ederken bir yandan da başka belediyelerde suçüstü yapıldıkları oldu. Manavgat Belediyesi'ndeki o görüntüler hepimizi rahatsız etti. Kamu kurumlarında şeffaflık, özellikle tüyü bitmemiş yetimin hakkının korunması, milletimizin kaynaklarının bu şekilde çarçur edilmemesi, özellikle belediyelere, kamu görevlilerine güvenin yitirilmemesi, bu noktada ortaya çıkan deliller ve iddialar karşısında Cumhuriyet savcısının susması söz konusu olabilir mi? Ceza Muhakemesi Kanunu 160. maddesi bir suç ihbarı karşısında Cumhuriyet savcısı hemen soruşturmaya başlatmak zorundadır diyor. Başlatmadığı zaman görevini yapmamış olur ve şüphelinin lehine ve aleyhine tüm delilleri toplamak görevidir diyor Cumhuriyet savcısının. Burada sadece İstanbul bakımından değil, işte İzmir'de başlayan ve devam eden, iddianamesi de kabul edilen dava süreci var. Bir önceki İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı ile ilgili soruşturma evraklarını, müfettiş raporlarını Cumhuriyet Savcılığına takdim eden yine kendi belediye başkanları.

Diğer yandan soruşturmalar devam ederken Manavgat'ta suçüstü yakalanması Belediye Başkan Yardımcısının ve yine Şile'de aynı şekilde suçüstü yapılması. Yani bir taraftan yargı soruşturmaları devam ettirirken diğer yandan da başka belediyelerinde maalesef bu tür çirkin olayların devam ettiğini görüyoruz. Bu tüm kamuoyunun gözü önünde cereyan ediyor. Bizim yargıya müdahale etmemiz söz konusu olamaz. Cumhuriyet Halk Partisi Genel Başkanının özellikle İstanbul Büyükşehir Belediyesi ile ilgili 5 ay önce başlayan soruşturmanın ilk anından itibaren bunun bir yolsuzluk soruşturması olmadığını, bunun bir siyasi soruşturma olduğunu söylemesi bir kere dosyanın içeriğini bilmeden, iddiaları görmeden, delilleri bilmeden hemen sahiplenmesi doğru değildi.

"ÇOCUKLARIN SUÇA İTİLMESİNİN ÖNÜNE GEÇİLECEK"

Çocuk adalet sistemi gerçekten çok önemli. Hem suça sürüklenen çocuklar bakımından önemli hem de suç mağduru çocuklar bakımından önemli. Çocuk adalet merkezleri oluşturuyoruz. Yani yeni dönemde önceki yıllardan başlayan geleneği daha da hızlandırıyoruz. Bursa'da Çocuk Adalet Merkezi'mizi açtık. Erzurum'da açtık. İzmir'de şu anda çalışmaları devam ediyor.

Çocukları yetişkinlerin yargılandığı mahkemelerden, adliyelerden farklı ortamlarda bu hem suça sürüklenen çocuk bakımından önemli hem de suç mağduru çocuk bakımından önemli.

Genel olarak aslında demokratik hukuk devletlerinde ve bize yakın hem nüfus bakımından hem de demografik bakımından bize uygun olan ülkelerle aslında Türkiye'nin uygulaması biraz birbirine benziyor ama farklılıklar var. Bizde 12 yaşın altındaki çocuklar suç sorumluluğu yok, ceza sorumluluğu yok. 12 yaşından küçük bir çocuk suç işlediğinde hapis cezası almaz.

Ne olur? Onlara özgü tedbirler uygulanır. 12 ile 15 yaş arasında bir çocuk eğer suç işlemişse o işlediği suçun idrakinde ise adli tıp raporuyla bu sabitse burada alacağı ceza bir bölü ikiye indirilir. Yani yetişkinlere göre daha yarı oranında indirilir. 15-18 yaş aralığında ise çocuk suç işlemişse, burada da diğer cezalar 1 bölü 3 oranında indirilir, 3'te 1'i indirilir yetişkinlere göre.

Eğer ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasını gerektiren bir kasten öldürme suçu işlemişse 18 yıldan 24 yıla kadar hapis cezası alır. Bu konuda akademisyenlerimizle, uygulayıcılarımızla toplantılar yaptık. Özellikle İstanbul'da meydana gelen Ahmet Minguzzi cinayeti ve sonrasında devam eden olaylar ve bu konuda bir çalışma yapmamızı gerektirdi.

Bundan sonraki olaylar bakımından en azından bir caydırıcılığın sağlanması bakımından dünya ülkelerinde Avrupa'da bize yakın ülkelerde nasıl uygulamalar var ve biz bu konuda daha neler yapabiliriz diye çalışma başlattık. 11. Yargı paketinde bu gelişmeleri görebiliriz."