Beyaz Saray dan Azerbaycan Ermenistan anlaşması açıklaması: Barış için bir yol haritası

Beyaz Saray Sözcü Yardımcısı Anna Kelly, telekonferans yoluyla basın mensuplarının konuya ilişkin sorularını yanıtladı.

Kelly, bugün Beyaz Saray'da ABD Başkanı Donald Trump, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ve Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan'ın katılımıyla düzenlenecek törende imzalanacak anlaşmanın, "barışa giden süreçte bir yol haritası" olacağını vurguladı.

Bu iki ülkenin ABD ile olan siyasi, ekonomik ve ticari ilişkilerinin de derinleşeceğini ve yeni ikili anlaşmaların işbirliklerini artıracağını belirten Kelly, "Anlaştıkları yol haritası, her iki ülkeye, Güney Kafkasya bölgesine ve ötesine fayda sağlayacak işbirliğine dayalı bir gelecek inşa edecek. Barışa giden bu yolu kesinleştirerek, Güney Kafkasya bölgesinin ticaret, transit ve enerji alanlarındaki büyük potansiyelini ortaya çıkaracağız." değerlendirmesini yaptı.

Kelly ayrıca, bugünkü anlaşma ile Zengezur Koridoru ile ilgili de taraflar arasında bir mutabakatın ortaya konulacağını ifade etti.

Bugünkü görüşmelerde ABD Başkanı Trump, önce Ermenistan Başbakanı Paşinyan'ı, daha sonra da Azerbaycan Cumhurbaşkanı Aliyev'i ağırlayacak; üçlü daha sonra ortak bir basın toplantısı düzenleyecek.

Sürecin gelişimi

Azerbaycan, anlaşmanın imzalanması için Ermenistan Anayasası'ndan Azerbaycan'ın egemenliğine ve toprak bütünlüğüne aykırı maddelerin çıkarılmasını ve artık işlevsiz hale gelen Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) Minsk Grubu'nun feshedilmesini şart koşuyor.

Bu şartlar sağlanana kadar Azerbaycan, geçici bir adım olarak anlaşma metninin paraflanmasını öneriyor.

Erivan yönetimi ise Anayasa referandumunun gerekli olduğunu, bunun için zaman gerektiğini ve barış anlaşması imzalanmasıyla AGİT Minsk Grubunun işlevsiz hale geleceğini savunuyor.

Zengezur Koridoru gündemde

Tarafların üstünde henüz tam mutabakata varamadığı başlıca konulardan biri de ateşkesi sona erdiren ve üç ülkenin imzaladığı bildiride yer alan Zengezur Koridoru'nun açılması.

Azerbaycan'ın batı illerini Nahçıvan'a bağlayacak bu ulaşım hattının açılması konusu da Washington'daki görüşmelerde gündeme gelecek.

Azerbaycan, bu hattan geçecek Azerbaycan'a ait yolcuların ve yüklerin hiçbir kontrole tabi tutulmamasını talep ederken, Ermenistan bu hattın kendi iç mevzuatına uygun işletilmesi gerektiğini savunuyor. Azerbaycan Zengezur Koridoru'na çıkacak kara ve demir yollarının inşaatını sürdürürken Ermenistan bu konuda henüz somut adım atmadı.

Hattın Ermenistan'dan geçecek kısmının ABD'li bir şirket tarafından işletilmesi önerisi de liderlerin masasında olacak. Zengezur Koridoru'nda üçüncü bir tarafına varlığına Ermenistan'ın karar vermesi gerektiğini belirten İlham Aliyev, "Bizim Azerbaycan'dan Azerbaycan'a (Nahçıvan) engelsiz ve güvenli geçiş hakkımız sağlanmalıdır. Bu, Azerbaycan'ın bir kısmından diğer kısmına geçiş şeklinde olmalıdır. Bizim yükler ve vatandaşlarımız, Ermeni sınır muhafızlarının yüzünü görmemeli. Bu, adil bir taleptir." sözleriyle tavrını belirtmişti.