Çığ gibi büyüyen tehlike: Akran zorbalığı

Selçuk Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı Hastalıkları Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Doktor Hasan Ali Güler, akran zorbalığına uğrayan çocuk sayısında artış olduğunu belirtti. Doktor Güler, Son dönemde ailelerin gündeminde yoğunlukla yer alan akran zorbalığı konusunda önerilerde bulundu. Durumun önemini vurgulayan Doktor Güler, “Akran zorbalığından öncelikle çocuğun ya da gencin farkında olması gerekiyor. Son yapılan çalışmalar da bu açıdan bize bunu gösteriyor. Artık çocuklar ve gençler kendilerine yapılan davranışların zorbalık olduğuyla alakalı daha çok farkındalık sahibiler. Çocuklar ve ergenler, ‘Sen beni zorbalıyorsun’ cümlesini, bu kalıbı daha sık kullanmaya başladı, onu görüyoruz. Bu olumlu bir durum. Bunu mutlaka aileyle paylaşmaları gerekiyor. Ailenin şu alanı açması gerekiyor; ‘Gün içinde yaşadığı olumsuz bir durumu eve geldikten sonra bizimle paylaşmalısın.’ Ayrıca çocuğu yargılayıcı, eleştirici bir tutumdan da uzak durmak gerekiyor. Okulda böyle bir muameleye maruz kalmıştır, eleştirilmiş, belki aşağılanmış, dışlanmıştır. Sanki bunun devamını uyguluyormuş gibi bir mesajı çocuğa vermememiz gerekiyor. Öncelikle zorbalık ne yaşamış? Neye maruz kalmış? Bunu öğrenmesi gerekiyor ailelerin. Daha sonra da hemen okulda öğretmenlerle önce sınıf öğretmeniyle, sonra okul öğretmeniyle iletişime geçmesi gerekiyor” diye konuştu.

Doktor Güler, açıklamasının devamında, “Zorbalığı uygulayan çocukların da aslında önemli bir kısmı, hayatlarının daha önceki dönemlerinde bir zorbalığa maruz kalmış oluyorlar. Bir zorbalığın daha önce kurbanı olmuş, literatüre de böyle geçiyor. Daha sonra hatta aynı metotla başka bir çocuğa ya da gence zorbalık uygulayabiliyor. O zaman çocuğun zorbalığa uğradığı dönemle alakalı yine ailenin o mesajları iyi okuması gerekiyor” dedi.

Güler, açıklamasının devamında, "Elimizde bir TİMSS’in (Trends in International Mathematics and Science Study) 2019 ve 2023 verileri var. Burada akran zorbalığına dair veriler şunu söylüyor; bu 4 yıllık süreçte, hem 4’üncü sınıftaki çocukların, hem de 8’inci sınıftaki gençlerin akran zorbalığına uğradıklarını bildirme oranları yaklaşık 2 kat artmış. Şu an da her elimizdeki bilimsel veriler şunu söylüyor. Her 7-8 çocuk ya da gençten bir tanesi haftada bir kez akran zorbalığına maruz kalıyor" ifadelerini kullandı.

Doktor Güler, durumun takibinin önemine değinerek şunları söyledi:

"Zorbalık yapan çocuk ya da gençten de bahsediyor olsak, zorbalığa uğrayan çocuk ya da gençlerde de aynı şeyi geçerli. En temel şey, bu çocuğun okula devamının sağlanması, okulla iletişimin koparılmaması, arkadaşlarıyla ve diğer çocukların ebeveynleriyle bir ayrışma içine gidilmeden bu sürecin bütüncül bir şekilde ele alınmasıdır. Bir diğer durum, önemli bir kısmında bahsettiğim gibi psikiyatrik bir zorlanma olduğu için çocukların psikiyatri muayenesi çok önemli oluyor. Bir çocuk psikiyatrisi, bir profesyoneli tarafından bu çocukların, gençlerin, muayene edilmesi, desteklenmesi gerekiyor. Biz de çocuk psikiyatristleri olarak böyle bir vakayla karşılaştığımızda, aslında ebeveynlere önerdiğimiz şeyin devamını uyguluyoruz. Okulla mutlaka iletişime geçiyoruz. Öğretmenlerle bazen telefonla bazen yazılı raporlar üzerinden iletişime geçerek bu süreci toparlamaya çalışıyoruz."