Çocuğunuz bu yıl ödevlerini yapay zekâ kullanarak yapıyor... Peki şimdi ne olacak? ‘Özel bilgileriniz herkese açık hale gelebilir’

BU BİR HİLE

Fairleigh Dickinson Üniversitesi’nde İletişim Profesörü olan Kara Alaimo, “Bir profesör olarak, öğrencilerin sohbet robotlarından makale yazmalarını istemelerine ‘hile’ diyorum. En önemlisi, bu onlara öğrenme fırsatını kaçırtıyor. Ne yazık ki, yapay zekâ tarafından üretilen içeriği tespit etmeye yarayan araçlar güvenilir olmadığı için çocuklar bu davranışlarından kolayca sıyrılabiliyorlar. Bu yüzden eğitimciler ödevleri değerlendirirken, yapay zekanın kullanılıp kullanılmadığını her zaman anlayamıyor” dedi.

Profesör Alaimo’ya göre, ebeveynlerin çocuklarıyla bu okul yılında yapay zekayı ne zaman kullanmaları ve ne zaman kullanmamaları gerektiğini konuşmaları çok önemli.

Çocuklar için sağlıklı medya seçeneklerini savunan, kâr amacı gütmeyen bir kuruluş olan Common Sense Media'nın yapay zekâ programları direktörü Robbie Torney de "Yapay zekayı bir kısayol yerine bir öğrenme aracı olarak kullandıklarından emin olun" dedi.

Peki bunu nasıl yapabilirsiniz? İşte bazı ipuçları:

YAPAY ZEKAYI BEYİN FIRTINASI YAPMAK İÇİN KULLANIN

İlk olarak, çocuklarınızla hedeflerinin ‘öğrenmek ve gelişmek’ olması gerektiğini konuşun. Eğer yapay zekâ onların işini yaparsa, bu çocuğunuzun öğrenme fırsatını elinden alır.

Ancak, yapay zekâ onlara öğrenmelerinde yardımcı olabilir. Torney, yapay zekayı bir özel öğretmen gibi kullanmayı öneriyor.

"Zor kavramları açıklamakta veya takıldıkları yerlerde onlara yardımcı olmakta harika olabilir, ancak orijinal düşünme ve çalışma onlara ait olmalıdır" diyen Torney ekledi:

-- Yapay zeka fikirler için beyin fırtınası yapmaya da yardımcı olabilir, ancak sonrasında öğrenciler düşünme ve yazma işini kendi başlarına yapmalıdır.

-- Bu kuralların neden önemli olduğunu açıklamak da önemlidir. Beyinlerimiz bir kas gibidir. Çocuklar, pratik yapmadıkça becerilerini öğrenemezler.

-- Çocuklar yapay zekayı kullanmaya başlamadan önce bu sınırlar üzerinde anlaşmak idealdir, ancak sonrasında yapay zekâ araçlarının öğrenmenin yerini almadığından emin olmak için düzenli olarak kontrol edin.

YAPAY ZEKANIN SÖYLEDİĞİ HER ŞEYE İNANMAYIN

Sohbet robotları kullanıcılara doğru olmayan şeyler söyler. Buna halüsinasyon görme denir ve bu durum her zaman olur. Bazen de sohbet robotları bazı şeyleri gözden kaçırır.

Torney bunu bir örnekle açıkladı:

“Yakın zamanda öğrencilerim yapay zekâ hakkında makaleler sundu. Birkaç tanesi birbirine esrarengiz derecede benziyordu ve bu her zaman aklımda yapay zekanın onları üretmiş olabileceğine dair alarm zillerini çaldırır. Bu yüzden yapay zeka cevaplarını olduğu gibi kabul etmemek ve çocuklara aldıkları bilgiyi nasıl kontrol edeceklerini öğretmek önemlidir.”

Torney, bunu yapmanın bir yolunun, okulda aldıkları materyalleri (örneğin fotosentez konusunda) alıp, bu bilgileri sohbet robotlarının onlara anlattıklarıyla karşılaştırmak olduğunu söyledi, "Bu denemeyi birlikte yapmak harika bir fikir. Ve ebeveynler, yapay zekanın nasıl çalıştığını tam olarak anlamadıkları için çekinmemelidir. Çoğu insan anlamıyor" dedi.

Torney, "Çocuklarınızın yapay zekayı akıllıca kullanmasına yardımcı olmak için bir yapay zekâ uzmanı olmanıza gerek yok. Soru sormaya ve keşifleri birlikte yapmaya devam etmek, onlara gelecek için ihtiyaç duyacakları becerileri öğretebilir. Bu önemli çünkü istesek de istemesek de sohbet robotları kalıcı olacak gibi görünüyor. Çocuklar için yapay zekâ arayüzleri aracılığıyla bilgiye erişmek, tıpkı çevrimiçi bilgiye erişmenin zaten yaygın hale gelmesi gibi, giderek daha yaygın hale gelecek" diye konuştu.

YAPAY ZEKÂ OKUL ÖDEVLERİNE YARDIMCI OLABİLİR ANCAK ÖZEL TAVSİYELERDE BULUNAMAZ

Çocuklara sohbet robotlarından kişisel tavsiye almamaları veya onlarla özel bilgiler paylaşmamaları gerektiğini öğretmek de önemlidir.

Torney, çocukların yapay zekâ sohbet robotlarının bir teknoloji olduğunu unutmasının kolay olduğunu söyledi, "Küçük çocukların genellikle hayal ile gerçeklik arasındaki farkı anlayamadığını ve bu nedenle yapay zekanın gerçek bir insan veya arkadaş olduğunu düşünme olasılıklarının daha yüksek olduğunu biliyoruz” dedi.

ROMANTİK SOHBERLER YAPACAK ŞEKİLDE EĞİTİLDİLER

Endişe uyandıran konulardan biri de romantik sohbetler yapacak şekilde eğitilen sohbet robotlarının çocuklarla cinsel içerikli konuşmalara girmesi olabilir. Ayrıca onlara kötü tavsiyeler verebilir, zararlı düşünceleri teşvik edebilir ve hatta diğer insanlarla olan ilişkilerin yerini alabilir.

Bu nedenle, çocuklara yapay zekanın insan olmadığını hatırlatmak çok önemlidir. Eğer bir sohbet robotu insanmış gibi bir cevap verirse, Torney ebeveynlerin şöyle bir şey söyleyebileceğini önerdi:

"Yapay zekanın 'Fikrini beğendim' demesine dikkat ettin mi? Bu sadece bir programlama. Yapay zekâ senin fikrin hakkında hiçbir şey düşünmüyor."

ÖZEL BİLGİLERİNİZ HERKESE AÇIK HALE GELEBİLİR

Torney ayrıca, çocukların farkında olmadan sohbet robotları aracılığıyla özel bilgilerini herkese açık hale getirebileceği konusunda da uyardı. Bir çocuk evinizin fotoğrafını yüklerse ve sistem bunu bir eğitim seti parçası olarak kullanırsa, fotoğraf diğer kullanıcılara gösterilebiliyor. Bu nedenle, yapay zekâ araçlarıyla asla kişisel bilgileri neden paylaşmamaları gerektiğini konuşmak önemlidir.

DENETLEYEMEYECEĞİNİZ YERDE KULLANMALARINA İZİN VERMEYİN

Son olarak, sohbet robotlarının ne zaman kullanılacağına dair net aile kuralları belirleyin. Torney, çocukların sohbet robotlarını aile odası gibi yerlerde kullanmalarına izin verilmesini, ancak gözetim altında tutulamayacakları yatak odalarında kullanılmamasını önerdi. 

Ayrıca, yemek saatleri ve yatmadan önceki zamanlar gibi, kimsenin teknoloji kullanmadığı ‘teknolojisiz zamanlar’ belirlemenin de önemli olduğunun altını çizen Torney şu detayları verdi:

-- Çocuklarınız muhtemelen ödevlerine yardımcı olmak için yapay zekayı deneyeceklerdir ya da çoktan denediler bile. Sohbet robotları o kadar yaygınlaştı ki, onları nasıl kullanacaklarını anlamak çocuklarımız için bir yaşam becerisi haline geldi.

-- Bu yüzden, çocuklara yapay zekayı işlerini yapması için değil, öğrenmelerine yardımcı olması için kullanmalarını öğretmeliyiz. Ve sohbet robotlarının onlara söyledikleri her şeyi sorgulamalarını sağlamalıyız. Bunu öğretmenin bir yolu, sohbet robotlarını birlikte kullanmaktır.

-- Çocuklar, yapay zekâ platformlarına tavsiye için başvurmamaları gerektiğini de bilmelidir. Kulağa insan gibi gelseler bile gerçek değiller; ancak yapay zekanın öğrenmelerinin önüne geçmesine izin vermenin sonuçları kesinlikle gerçek olacaktır.

CNN'in 'Your kid is using AI for homework this year. Now what?' başlıklı haberinden derlenmiştir.