Çok rapor kullanımında işten çıkarma kriteri Sosyal Güvenlik Haberleri

İş yerinde çok sık rapor kullanımı işletmelerde yaygın şekilde tartışma konusu oluyor. Çok sık rapor kullanımının işten çıkarma sebebi sayılabilmesinin ayrıntılarına geçmeden önce sağlık gerekçesiyle hangi durumda işçinin işten çıkartılabileceğine bakalım.

SORULARINIZ İÇİN: [email protected]

İş Kanununa göre, işveren, işçinin kendi kastından veya derli toplu olmayan yaşayışından ya da içkiye düşkünlüğünden doğan bir hastalığa yakalanması veya engelli hale gelmesi durumunda bu sebeple doğacak devamsızlığın ardı ardına üç iş günü veya bir ayda beş iş gününden fazla olması halinde ihbar süresini beklemeksizin işçiyi işten çıkartabilir. İşçinin tutulduğu hastalığın tedavi edilemeyecek nitelikte olduğu ve iş yerinde çalışmasında sakınca bulunduğunun sağlık kurulu tarafından saptanması halinde de işveren işçiyi işten çıkartabilir.

Şimdi çok sık rapor kullanımının hangi durumda işten çıkarma sebebi sayılacağına geçelim. Hastalık, kaza, doğum ve gebelik sebebiyle rapor kullanımında işveren için ihbar süresini beklemeksizin iş sözleşmesini fesih hakkı, işçinin iş yerindeki çalışma süresine bağlı olarak hak ettiği ihbar süresinin altı hafta aşılmasından sonra doğar. Doğum ve gebelik hallerinde bu süre 16 haftalık analık izninin bitiminden itibaren başlar.

İşveren için çok sık rapor kullanan işçiyi işten çıkarma hakkı doğup doğmadığını anlamak için öncelikle işçinin ihbar süresine bakılır. İhbar süresi işçinin o iş yerindeki çalışma süresine göre belirlenir. İhbar süresi iş sözleşmesi 6 aydan az süren işçi için 2 hafta; 6 aydan 1,5 yıla kadar süren işçi için 4 hafta; 1,5 yıldan 3 yıla kadar süren işçi için 6 hafta, üç yıldan fazla süren işçi için 8 hafta olarak uygulanır.

İhbar süresine ilave olarak 6 haftadan fazla rapor kullanan işçinin iş sözleşmesi, savunma almaksızın işverence derhal feshedilebilir. İşyerindeki çalışma süresine göre çok rapor kullandığı gerekçesiyle işverence işçinin iş akdini fesih hakkı, şu sürelerin aşılmasıyla doğar:

Çalışma süresi;

6 aydan az süren işçi: 8 hafta (56 gün)

6 aydan 1,5 yıla kadar süren işçi: 10 hafta (70 gün)

1,5 yıldan 3 yıla kadar süren işçi: 12 hafta (84 gün)

3 yıldan fazla süren işçi: 14 hafta (98 gün).

İHBAR + 6 HAFTAYI AŞMAYAN İŞÇİ İŞTEN ÇIKARTILABİLİR Mİ?

İhbar süresini 6 hafta aştığı gerekçesiyle bir işçinin iş akdinin ihbar süresi beklenmeksizin derhal feshedilebilmesi için devamsızlığın aralıksız olması gerekir. Bu gerekçe ile işten çıkartılan işçi ihbar tazminatı alamaz ama kıdem tazminatı alır.

Peki, ihbar süresi + 6 haftayı aşmasa bile işçi çok sık rapor kullandığı için işten çıkartılabilir mi? İşveren, işçinin kullandığı rapor ihbar süresi + 6 haftayı aşmasa bile, çok sık rapor kullanımın iş yerinde olumsuzluklara neden olduğu, iş yerinin normal yürüyüşünü olumsuz etkilediği gerekçesiyle işten çıkarma yoluna gidebilir. İşveren bu durumda da işçiye kıdem tazminatı öder. İşten çıkartırken ihbar sürelerine uymamışsa ayrıca ihbar tazminatı da ödemek zorunda kalır.

Bu gerekçeyle işten çıkartılan işçinin iş yerindeki çalışma süresi en az 6 ay ve iş yerindeki toplam işçi sayısı 30 kişiden fazla ise işçi işe iade davası açabilir. Yargıtay, işe iade davası açıldığında işverenin işçinin sık sık hastalanarak rapor kullanmasının iş yerinde olumsuzluklara neden olduğunu ispatlamasını istiyor.

MAKUL SÜRE KRİTERİ

Yargıtay’ın aradığı bir diğer husus ise “makul süre” kriteri. Yargıtay’a göre ihbar süresi + 6 hafta aşılmadığı halde sık rapor kullanımı gerekçesiyle işçinin işten çıkartılabilmesi için “makul süreye” dikkat edilmesi gerekir. En son rapor kullanılan tarihten itibaren 2 ay içinde bu gerekçe ile işten çıkartılması mümkün. İki aydan sonra çıkartılması halinde ise makul süre aşılmış sayılıyor.