Rapor kullanan işçi işten çıkartılabilir mi? Sosyal Güvenlik Haberleri

İşveren çok sık rapor kullanan çalışanı sevmez. Çok sık rapor kullanan işçiyi ilk fırsatta işten çıkarmanın yoluna bakar. İşçinin, işverene bu fırsatı vermemek, işini kaybetmemek için rapor kullanımında bazı ayrıntılara dikkat etmesi gerekir.

SORULARINIZ İÇİN: [email protected]

İş Kanunu, bazı durumlarda işverenin işçiyi derhal işten çıkarmasına izin veriyor. İşçinin kendi kastından veya derli toplu olmayan yaşayışından ya da içkiye düşkünlüğünden doğan bir hastalığa yakalanması veya engelli hale gelmesi durumunda, bu sebeple doğacak devamsızlığın ardı ardına 3 iş günü veya bir ayda 5 iş gününden fazla olması halinde işveren ihbar süresini beklemeksizin işçiyi işten çıkartabilir. İşçinin yakalandığı hastalığın tedavi edilemeyecek nitelikte olduğu ve iş yerinde çalışmasında sakınca bulunduğunun sağlık kurulu tarafından saptanması halinde de işveren işçiyi işten çıkartma hakkına sahiptir.

Yukarıda sıraladığım maddeler rapor kullanımından bağımsız işten çıkarma sebepleridir. Çok sık rapor kullanan işçinin işten çıkartılabilmesi için bazı ayrıntılar vardır. İşverenin, hastalık, kaza, doğum ve gebelik sebebiyle rapor kullanan işçiyi derhal işten çıkartabilmesi için rapor süresinin, işçinin iş yerindeki çalışma süresine bağlı olarak hak ettiği ihbar süresini altı hafta aşması gerekir. Doğum ve gebelik hallerinde bu süre 16 haftalık analık izninin bitiminden itibaren başlar.

İşçi ne kadar rapor kullandığında işveren açısından işten çıkarma hakkının doğacağını anlamak için öncelikle işçinin ihbar süresine bakılmalıdır. İhbar süresi işçinin o iş yerindeki çalışma süresine göre değişir. İhbar süresi iş yerindeki çalışması 6 aydan az süren işçi için 2 hafta; 6 aydan 1,5 yıla kadar süren işçi için 4 hafta; 1,5 yıldan 3 yıla kadar süren işçi için 6 hafta, üç yıldan fazla süren işçi için 8 haftadır.

Söz konusu ihbar süresine ilave olarak 6 haftadan fazla rapor kullanan işçi, savunma alınmaksızın işverence derhal işten çıkartılabilir. İşyerindeki çalışma süresine göre çok rapor kullandığı gerekçesiyle işverence işçinin iş akdini fesih hakkı, şu sürelerin aşılmasıyla doğar:

Çalışma süresi;

6 aydan az süren işçi: 8 hafta (56 gün)

6 aydan 1,5 yıla kadar süren işçi: 10 hafta (70 gün)

1,5 yıldan 3 yıla kadar süren işçi: 12 hafta (84 gün)

3 yıldan fazla süren işçi: 14 hafta (98 gün)

DEVAMSIZLIKTA ARALIKSIZ RAPOR KULLANMA KRİTERİ

İşçinin devamsızlık süresi ihbar süresini 6 hafta aştığı gerekçesiyle ihbar süresi beklenmeksizin derhal işten çıkartılabilmesi için devamsızlığın “aralıksız” olması gerekir.

Kimi işveren, işçinin kullandığı rapor süresi ihbar süresi + 6 haftayı aşmasa bile işten çıkarma yoluna gidebiliyor. Yargıtaya göre, böyle durumda işverenin haklı kabul edilebilmesi için çok sık rapor kullanımının iş yerinde olumsuzluklara neden olduğunu, iş yerinin normal yürüyüşünü olumsuz etkilediğini kanıtlaması gerekir.

Yargıtaya göre, ihbar süresi + 6 hafta aşılmadığı halde sık rapor kullandığı gerekçesiyle işçinin işten çıkartılabilmesi için işten çıkarma işleminin “makul süre” içinde yapılması gerekir. İşçi en son rapor kullandığı tarihten itibaren 2 ay içinde bu gerekçe ile işten çıkartılabilir ama 2 aydan sonra çıkartılması halinde makul süre aşılmış sayılır.

KIDEM TAZMİNATINI ALIR

İşveren her iki durumda da işten çıkardığı işçiye kıdem tazminatını ödemek zorundadır. Aralıksız rapor süresi ihbar süresi + 6 haftayı aştığı için işten çıkartılan işçiye ihbar tazminatı ödenmez.

Ancak, işçinin rapor süresi bu sınırı aşmadığı halde çok sık rapor kullanmasının iş yerindeki işleyişi bozduğu gerekçesiyle ihbar süresi beklenmeksizin işten çıkartılması halinde kıdem tazminatının yanı sıra ihbar tazminatı da ödenir.

KİMLER İŞE İADE DAVASI AÇABİLİR?

Çok sık rapor kullandığı gerekçesiyle işten çıkartılan işçilerin işe iade davası açma hakkı bulunuyor. Ancak bu haktan her işçi yararlanamıyor. İşçinin işe iade davası açabilmesi için iş yerindeki çalışma süresinin en az 6 ay ve iş yerindeki toplam işçi sayısının 30 kişiden fazla olması gerekir. İşçi sayısının 30’dan az olduğu iş yerlerinde işten çıkartılan işçilerin işe iade davası açma hakkı bulunmuyor.