SonTurkHaber.com
close
up
Menu

PİRANA KİDA hedefi parçaladı! Sessiz ama ölümcül...

İsrail askerlerine ‘tersine mühendislik’ pususu... Hamas Gazze deki yeni taktiği duyurdu! Tel Aviv de yorgunluk çığlıkları yükseliyor

Süper Lig ekibinden N Koudou bombası! Geri dönüyor

İsrail in alıkoyduğu Madleen Usdud a ulaştı! 12 aktiviste ne olacak?

Trump protestoculara sopa gösterdi: Vururuz Amerika Haberleri

Yeni bir dönem başladı: Çocuktan al parayı

Türkiye’de sürücülerin 2. el elektrikli otomobillere duyduğu güven azalıyor... İkinci elden ‘elektrik’ alamıyoruz

Tarih belli oldu, tüm sigara markalarına dev zam geliyor Sözcü Gazetesi

ABB Başkanı Mansur Yavaş’tan Zeyrek ailesine ziyaret

Yağış neredeyse yok gibi! İşte bugün beklenen hava durumu! Son dakika haberler Son dakika haberleri

Şanlıurfa nın ceylanları artıyor Aktüel Haberleri

Römork 10 metreden yuvarlandı: 7 yaşındaki çocuk altında kaldı

İsrailli yazar Netanyahu yu topa tuttu: Talim sahasındaki ördekler gibi...

Bakan Yumaklı açıkladı: ESK karantina sebebiyle pazarlara sevk edilemeyen sağlıklı kurbanlıkları da satın alacak Gündem Haberleri

Trump tan Elon Musk a gözdağı: Demokratları desteklerse ciddi sonuçları olur!

Litvanya ile Almanya arasında Rusya gerilimi Avrupa Haberleri

Bayern Münih iki transferi açıkladı

ABD de çatışmalar şiddetlendi, Trump ın emriyle asker sokağa indi

Gazze’de son 24 saatte 108 Filistinli yaşamını yitirdi

Bayramda Gazze de katliam: 24 saatte 108 şehit

Demans çeşitleri: Zihin hangi yoldan kaybolur? Sözcü Gazetesi

Demans çeşitleri: Zihin hangi yoldan kaybolur? Sözcü Gazetesi

SonTurkHaber.com, Sozcu kaynağından alınan bilgilere dayanarak bilgi yayımlıyor.

DEMANS -2-

AlzheImer artık herkesin bildiği bir hastalık ama demansın diğer yüzleri hâlâ gölgede.

Oysa beyin, yalnızca bir şekilde bozulmaz. Kimi zaman bir damarın tıkanmasıyla başlar; kimi zaman bir protein çöker, kimliği siler. Davranış değişir,       ruh hâli bükülür, kelimeler yer değiştirir.

Bu yazıda alzheimer dışı demans türlerini sade ama etkili biçimde ele alacağız. Çünkü hastalığı anlamadan, hastaya yaklaşmak mümkün değildir.

1. Vasküler Demans: Beyni besleyen damarlar susunca

İkinci en yaygın demans türüdür. Neden? Beyne giden damarlar daralır ya da tıkanır. Bu da oksijen akışını keser. İnme (felç) sonrası sık görülür. Ama “sessiz inme” geçirenlerde de gelişebilir.

Belirtiler:

- Adım adım ilerleyen unutkanlık.

- Zihinsel yavaşlama.

- Ani ruhsal iniş çıkışlar.

- Yürüyüş bozukluğu, denge kaybı.

- Kimi zaman konuşma güçlüğü

Risk faktörleri:

- Hipertansiyon.

- Diyabet.

- Kolesterol.

- Sigara.

(Kaynak: Cleveland Clinic, “Vascular Dementia Overview”)

2. Lewy Cisimcikli Demans: Unuturken hayal de görür

Beyindeki “Lewy cisimcikleri” adlı protein yığınları ile karakterizedir. Alzheimer ve parkinson arasında bir yerdedir. Hem hareket hem bilişsel işlev bozulur.

En çarpıcı özelliği: Görsel halüsinasyonlar.

Belirtiler:

- Gerçek olmayan şeyleri net biçimde görmek.

- Geceleri uyanıp etrafı karıştırmak.

- Dikkat dağınıklığı, kafa karışıklığı.

- Kaslarda sertlik, yavaş hareket.

- Uyku bozuklukları.

Çoğu zaman hastaya “Parkinson mı, demans mı?” sorusu sorulur. Aslında her ikisidir.

(Kaynak: Mayo Clinic, “Lewy Body Dementia”)

3. Frontotemporal Demans: Kişilik bozulur, hafıza korunur

Genç yaşta başlayan en yaygın demans türüdür. Genellikle 45–65 yaş arası başlar. Beynin ön ve yan loblarını etkiler. Hafıza uzun süre sağlam kalabilir, ama davranış, dil ve duygular değişir.

Belirtiler:

- Uygunsuz davranışlar. (Çocuk gibi gülme, öfke nöbeti)

- Yargı bozukluğu.

- Kültürel kuralları unutma.

- Kelimeleri bulmakta zorlanma.

- İçine kapanma veya tam tersi sosyal taşkınlık.

Bu kişiler bazen “çok değişti”, “artık o değil” diye tarif edilir. Unutmadan önce dönüşürler.

(Kaynak: Johns Hopkins Medicine, “Frontotemporal Dementia”)

4. Karışık Tip Demans: Hepsi bir arada

Yaşlı bireylerde sık görülür. Hem alzheimer hem damar tıkanıklığı vardır. Beyin birden fazla darbe alır. Belirtiler daha karmaşık ve ilerleyici olur.

İpucu:

- Alzheimer gibi unutkanlık.

- Vasküler demans gibi dalgalı seyir.

- Bazen halüsinasyonlar da tabloya eklenir.

Bu tür demanslar ancak nörolojik testler ve MR-PET görüntüleme ile ayırt edilebilir.

(Kaynak: BMJ – British Medical Journal, 2022)

Neden bilmek önemli?

Çünkü her demans aynı şekilde ilerlemez.

Her tedavi her demansa uygun değildir.

Davranışlar karşısında sabrı artırmanın yolu, nedenini bilmektir.

Kısa SAGE Testi – Zihinsel kontrol formu

Tarih yazın: Bugünün tarihini, bulunduğunuz ayı ve yılı yazın.

Saat çizimi: Bir daire çizin ve içine “11’i 10 geçe” saatini yerleştirin.

Bir hayvan listesi oluşturun: 30 saniyede aklınıza gelen hayvan isimlerini yazın (en az 10 hedeflenir).

Aşağıdaki cümleyi aynen yazın: “Bugün güzel bir gün çünkü zihnimi hâlâ kontrol edebiliyorum.”

Bir soruyu cevaplayın: Cumhurbaşkanının adını yazın.

Değerlendirme

Bu test profesyonel tanı koymaz ama özellikle hayvan adı bulma, saat çizimi ve cümle yazma bölümleri, bilişsel yavaşlamanın erken sinyalleri açısından fikir verir.

(Kaynak: Ohio State University Wexner Medical Center – SAGE Test, 2022)

En son güncellemeleri ve haberleri takip etmek için SonTurkHaber.com'ı izlemeye devam edin, biz durumu takip ediyor ve en güncel bilgileri sunuyoruz.
seeGörüntülenme:32
embedKaynak:https://www.sozcu.com.tr
archiveBu haber kaynaktan arşivlenmiştir 10 Haziran 2025 03:39 kaynağından arşivlendi
0 Yorum
Giriş yapın, yorum yapmak için...
Yayına ilk cevap veren siz olun...
topEn çok okunanlar
Şu anda en çok tartışılan olaylar

PİRANA KİDA hedefi parçaladı! Sessiz ama ölümcül...

08 Haziran 2025 17:04see173

İsrail askerlerine ‘tersine mühendislik’ pususu... Hamas Gazze deki yeni taktiği duyurdu! Tel Aviv de yorgunluk çığlıkları yükseliyor

08 Haziran 2025 19:19see172

Süper Lig ekibinden N Koudou bombası! Geri dönüyor

08 Haziran 2025 20:13see156

İsrail in alıkoyduğu Madleen Usdud a ulaştı! 12 aktiviste ne olacak?

10 Haziran 2025 01:19see153

Trump protestoculara sopa gösterdi: Vururuz Amerika Haberleri

09 Haziran 2025 00:33see151

Yeni bir dönem başladı: Çocuktan al parayı

08 Haziran 2025 09:16see133

Türkiye’de sürücülerin 2. el elektrikli otomobillere duyduğu güven azalıyor... İkinci elden ‘elektrik’ alamıyoruz

09 Haziran 2025 07:10see130

Tarih belli oldu, tüm sigara markalarına dev zam geliyor Sözcü Gazetesi

08 Haziran 2025 11:58see128

ABB Başkanı Mansur Yavaş’tan Zeyrek ailesine ziyaret

08 Haziran 2025 11:46see124

Yağış neredeyse yok gibi! İşte bugün beklenen hava durumu! Son dakika haberler Son dakika haberleri

08 Haziran 2025 09:12see122

Şanlıurfa nın ceylanları artıyor Aktüel Haberleri

08 Haziran 2025 13:06see121

Römork 10 metreden yuvarlandı: 7 yaşındaki çocuk altında kaldı

09 Haziran 2025 05:49see120

İsrailli yazar Netanyahu yu topa tuttu: Talim sahasındaki ördekler gibi...

08 Haziran 2025 12:36see119

Bakan Yumaklı açıkladı: ESK karantina sebebiyle pazarlara sevk edilemeyen sağlıklı kurbanlıkları da satın alacak Gündem Haberleri

08 Haziran 2025 12:31see119

Trump tan Elon Musk a gözdağı: Demokratları desteklerse ciddi sonuçları olur!

08 Haziran 2025 17:47see118

Litvanya ile Almanya arasında Rusya gerilimi Avrupa Haberleri

08 Haziran 2025 23:34see117

Bayern Münih iki transferi açıkladı

09 Haziran 2025 21:42see116

ABD de çatışmalar şiddetlendi, Trump ın emriyle asker sokağa indi

08 Haziran 2025 23:57see112

Gazze’de son 24 saatte 108 Filistinli yaşamını yitirdi

08 Haziran 2025 17:14see112

Bayramda Gazze de katliam: 24 saatte 108 şehit

08 Haziran 2025 17:12see112
newsSon haberler
Günün en taze ve güncel olayları