Doğrudan satışta yeni dönem: Tüketiciye 30 günlük cayma hakkı

Ticaret Bakanlığı, doğrudan satış sistemine ilişkin yeni bir yönetmelik taslağı hazırlayarak sektör için kapsamlı kurallar getirmeye hazırlanıyor. Sabit bir mağaza ya da perakende noktası olmadan, bire bir iletişimle ürün ve hizmet satışına dayanan bu sistemde, tüketicilerin korunmasını amaçlayan önemli adımlar atılıyor.

Bakanlık tarafından hazırlanan “Doğrudan Satışlar Hakkında Yönetmelik Taslağı”, kamuoyunun ve ilgili kurumların görüşüne açıldı. Taslakta, doğrudan satış şirketlerinin faaliyet kuralları, doğrudan satıcıların sisteme giriş-çıkış koşulları ve tüketici hakları gibi pek çok konuya açıklık getiriliyor.

Taslağın en dikkat çekici maddelerinden biri, tüketicilere tanınacak 30 günlük cayma hakkı oldu. Halihazırda 14 gün olan bu süre, doğrudan satışlarda 30 güne çıkarılıyor. Tüketici, bu süre içinde herhangi bir gerekçe göstermeden ve cezai şart ödemeden alışverişten vazgeçebilecek. Satıcı, ürün kendisine ulaştıktan sonra 30 gün içinde, yapılan tüm ödemeleri masraf yansıtmaksızın ve tek seferde iade etmekle yükümlü olacak.

Taslakla birlikte, doğrudan satış sisteminde tüketicileri yanıltan, gerçekleşmesi mümkün olmayan vaatlerin verilmesi de yasaklanıyor. Baskı, aldatma veya rahatsızlık gibi yollarla kişilerin sisteme dahil edilmesi engellenecek. Ayrıca şirketlerin, doğrudan satıcılara sunduğu komisyon ve ödül tutarı, yıllık net satışlarının yüzde 40’ını aşamayacak.

Yeni düzenlemeye göre, doğrudan satış faaliyeti gösterecek şirketlerin Ticaret Bakanlığı’ndan “satış yetki belgesi” alması zorunlu olacak. Bu belge üç yıl geçerli olacak ve başvurularda tüketicinin sağlığı ve güvenliği gözetilerek ek belgeler istenebilecek.

Doğrudan satıcının sisteme katılabilmesi için 18 yaşını doldurmuş olması gerekecek. Ayrıca satıcı, sisteme hiçbir cezai yükümlülük altına girmeden ayrılabilecek. Sisteme girişin ardından 30 gün içinde ayrılan satıcının elindeki kullanılmamış mallar, şirket tarafından geri alınacak.

Taslakta, cayma hakkının uygulanamayacağı istisnalar da sıralandı. Tüketici özel istek ve kişisel ihtiyaç doğrultusunda hazırlanan ürünlerde, ambalajı açılmış hijyen ürünlerinde ve kurulum/montajı tamamlanmış ürünlerde bu hak kullanılamayacak.

Yönetmelik taslağıyla, doğrudan satış şirketlerine tüketiciyi bilgilendirme yükümlülüğü de getiriliyor. Şirketler; posta, SMS, e-posta ya da internet gibi fiziksel temas içermeyen yollarla cayma hakkı dahil olmak üzere ürün ve hizmetlere dair tüm bilgileri tüketiciye açık ve anlaşılır biçimde iletmek zorunda olacak.

Ticaret Bakanlığı’nın bu düzenleme ile sektörde adil, şeffaf ve güvenilir bir yapının oluşturulmasını hedeflediği belirtiliyor.