Dönüşüme finansal destek

İstanbul'daki deprem sonrası gözler yeniden riskli yapılara çevrildi. Kentsel dönüşümün hızlanması artık kritik öneme sahip. Türkiye genelinde 6 milyon konut risk altında, 2 milyonunun acilen dönüşmesi gerekiyor. İstanbul'da ise 600 bini bir an önce dönüşmesi gereken 1.5 milyon riskli konut var. Vatandaş da riskli binalarda yaşamak istemiyor ancak maliyetten çekiniyor. Bu noktada devreye finansal destekler giriyor. Kentsel dönüşümün hızlanabilmesi için hibeden krediye, kira yardımından vergi ve harç muafiyetine kadar çeşitli destekler var. En büyük destek ise 'Yarısı Bizden' kampanyası. Yapıların güvenli hale getirilmesi amacıyla yürütülen kampanyada, 21 bin konut ve iş yerinin inşası başlarken, 41 bin konut ve iş yerine yönelik proje süreci devam ediyor. Kampanya kapsamında "Yüklenici firma ile dönüşüm modeli" çerçevesinde bir konut için 875 bin lira hibe, 875 bin lira kredi ve 125 bin lira taşınma yardımı veriliyor. Böylece hak sahiplerine toplam 1 milyon 875 bin lira destek sağlanıyor. İş yerleri için de 437 bin 500 lira hibe, 437 bin 500 lira kredi ile 125 bin lira taşınma desteğini içeren toplam 1 milyon lira destekte bulunuluyor. Kredi ödemeleri ise 2 yıl sonra başlıyor ve 10 yıl vadeye yayılıyor. Evini kendi dönüştürenler yüzde 1 KDV ödüyor. Ayrıca dönüşüm projelerinden noter harcı, tapu harcı ve vergiler alınmıyor.
ŞARTLAR NELER?
Riskli yapılarda 18 ay, riskli ve rezerv yapı alanlarında en fazla 48 ay kira yardımı yapılıyor.
Hak sahiplerinin başvuru yapmak için riskli yapının tahliye edildiği veya yıktırıldığı tarihten itibaren 1 yıl süresi var.
1 yıl içinde ildeki Kentsel Dönüşüm Müdürlüğü'ne, eğer yapı İstanbul'daysa ilçe belediyesine başvuru yapılması gerekiyor.
Kira desteğinden yararlananlar, kredi desteğinden yararlanamıyor.

İşte sağlanan desteklerin detayları...
SÜRE SINIRI YOK
İstanbul'da sunulan en önemli finansal desteklerden biri 'Yarısı Bizden' kampanyası. 2023 yılının nisan ayında başvuru alınarak başlayan kampanyada gelen talep üzerine başvuru süresi sınırı kaldırıldı. Yani artık yüzde 100 anlaşma sağlayan her bina destekten yararlanabilmek için başvuru yapabiliyor. İstanbul'un 39 ilçesini kapsayan kampanyadan yararlanabilmek için ilçe belediyelerine başvuruluyor.
KREDİ PUANINA BAKILMIYOR
Her bir konut için 875 bin lirası hibe, 875 bin lirası kredi, 125 bin lirası da taşınma yardımı olmak üzere 1 milyon 875 bin destek sağlanıyor. İş yerleri için de 437 bin 500 lira hibe, 437 bin 500 lira kredi ile 125 bin lira taşınma desteğini içeren toplam 1 milyon lira destekte bulunuluyor. Birden fazla konutu bulunanlara diğer her bir konutu için ise 1 milyon 400 bin TL kredi desteği veriliyor. İş yerleri için de 437 bin 500 lira hibe, 437 bin 500 lira kredi ile 125 bin lira taşınma desteğini içeren toplam 1 milyon lira destekte bulunuluyor. Hak sahiplerine kredi verilirken gelir ve kredi puanına bakılmıyor.
KDV YÜZDE 1
Evini kendi dönüştürenler yüzde 1 KDV ödüyor. Ayrıca dönüşüm projelerinden noter harcı, tapu harcı ve vergiler alınmıyor.

2 YIL ERTELEMELİ 10 YIL VADE
Kredi geri ödemeleri ise yapı ruhsatı alındıktan 2 yıl sonra başlıyor ve 10 yıl vadeye yayılıyor. Ödemenin başladığı ilk yıl faiz uygulanmıyor. Kalan yıllarda kredi maliyet oranı TEFE'nin yarısı kadar artıyor. Kampanyada finansal desteğin yanında bir de yapım desteği sağlanıyor. Alan bazlı büyük dönüşümlerde TOKİ ile Emlak Konut işbirliği ile dönüşüm yapılıyor. Bu durumda 700 bin TL'lik hibe tutarı bina maliyetinden düşürülüyor kalan borç ise yine uzun vadeli uygun koşullarla taksitlendiriliyor.
FAİZ DESTEKLİ KREDİ FIRSATI
Riskli alan ya da riskli yapılarda yaşayanlara devlet destekli kredi sunuluyor. Bu kapsamda konut yapım ve konut edinme için 1 milyon 250 bin lira, iş yeri yapım için 800 bin lira, iş yeri edinme için 350 bin lira, güçlendirme için 320 bin lira kredi sağlanıyor. Konut kredilerinde 10 yıl, iş yeri için 7 yıl vade uygulanıyor. Bu kredilerde devletin desteği konut yapım ve edinmede yüzde 0.70, güçlendirmede yüzde 0.50, iş yeri yapım ve edinmede yüzde 0.40 seviyesinde. Şu an güncel faiz oranı yüzde 3.59 seviyesinde. Kredide 2 yıl anapara ödemesiz dönem var.
ENERJİ VERİMLİ EVE FAZLA TEŞVİK
Enerji verimli konutta faiz desteği artıyor. Standart konutlar için destek yüzde 0.70 olurken, B sınıfı enerji verimliliği sertifikasına sahip konut için yüzde 0.74, A sınıfı konut için yüzde 0.78 faiz desteği veriliyor. Standart iş yerleri için yüzde 0.40, B sınıfı iş yeri için yüzde 0.44, A sınıfı işyeri için yüzde 0.48 faiz desteği sağlanıyor.
İSTANBUL'DA KİRA YARDIMI 8 BİN LİRA
Kira yardımları 2025 tarifesine göre, İstanbul'da hak sahiplerine aylık 8 bin lira kira desteği veriliyor. İstanbul'da kiracılara defaten verilen destek 16 bin lira (iki aylık kira yardımı), sınırlı ayni hak sahiplerine defaten verilen destek de 40 bin lira seviyesinde. Ankara, Antalya, Bursa ve İzmir'de ise kira desteği 6 bin 500 lira olarak veriliyor. Diğer büyükşehirlerde bu rakam 5 bin 500 lira, büyükşehir olmayan illerde ise 4 bin 500 lira olarak uygulanıyor.