Dünya çapındaki çatışma ve savaş iklimi nükleer silahlanma yarışını tetikleyebilir: Dünyadaki nükleer cephaneliklerin durumu

İsrail, nükleer silah geliştirdiği iddiasıyla İran'a saldırdı. ABD Başkanı Donald Trump, İran'ın nükleer programını sona erdirmek için ABD savaş uçaklarının ülkedeki nükleer tesisleri vurabileceğini dile getirdi. Tahran, programının nükleer silah geliştirmeyi amaçlamadığını savunurken, G7 ülkeleri İran'ın nükleer silaha sahip olmaması gerektiğini vurgulayan bir açıklama yayımladı.

İngiltere ve Almanya, 2025'in ilk aylarında "Rus tehdidinden korunmak için" peş peşe silahlanma programları başlatmıştı. Programların büyük kısmının 2030'a kadar tamamlanacağı duyurulmuştu. Stockholm Uluslararası Barış Araştırmaları Enstitüsü'nden (SIPRI) uzmanlar, giderek artan gerilimler nedeniyle küresel çapta yeni bir nükleer silahlanma yarışının başlayabileceğini bildirdi.

SIPRI analistlerine göre, nükleer silahların sayısında ciddi bir artış gözlemlenmese de nükleer başlıkları modernize etme çabaları hız kazandı. Rusya, İngiltere, Fransa ve Çin, 2024 yılında nükleer cephaneliklerine farklı özelliklerde savaş başlıkları ekledi. Peki hangi ülkenin kaç nükleer başlığı bulunuyor? Nükleer silahların ülkelere göre dağılımı nasıl?

Son nükleer bomba testi, 2017 yılında Kuzey Kore tarafından gerçekleştirilmişti. Güney Kore, Kuzey Kore'nin yıkıcı etkisi yüksek bir "hidrojen bombası" test ettiğini öne sürmüştü.

DÜNYANIN NÜKLEER CEPHANELİĞİ

Atom Bilimcileri Federasyonu'nun Dünya Nükleer Kuvvetlerinin Durumu 2025 raporunda, dünya genelinde dokuz ülke nükleer silah bulundurduğu kaydedildi. Raporda; Rusya, Amerika Birleşik Devletleri, Çin, Fransa, Birleşik Krallık, Pakistan, Hindistan, İsrail ve Kuzey Kore'nin toplamda 12 bin 331 nükleer savaş başlığına sahip olduğu belirtildi. Bu ülkelerin askeri envanterlerinde aktif olarak kullanıma hazır 9 bin 600'den fazla nükleer silah bulunuyor.

Soğuk Savaş dönemindeki 70 bin savaş başlığına kıyasla önemli bir azalma görülse de, uzmanlar önümüzdeki on yılda nükleer cephaneliklerin artabileceği uyarısını yaptı. Günümüzdeki nükleer silahların teknolojik olarak çok daha gelişmiş olduğuna dikkat çeken uzmanlar, "bomba"nın eskisinden çok daha etkili olduğunu vurguladı.

NÜKLEER SİLAHLARIN DAĞILIMI

Rusya, 5 bin 500'ün üzerinde nükleer savaş başlığı ile listenin başında yer alıyor. Amerika Birleşik Devletleri ise 5 bin 44 silahla Rusya'yı takip ediyor. ABD'nin nükleer silahlarının bir kısmı çeşitli Avrupa ülkelerine konuşlandırılmış durumda. Bu iki ülkenin toplam nükleer gücü, dünyadaki tüm nükleer silahların yaklaşık yüzde 90'ını oluşturuyor.

Kuzey Kore ve İsrail'in nükleer stoklarına ilişkin kesin veriler bulunmuyor. Atom Bilimcileri Federasyonu, Kuzey Kore'nin 40-50 arasında nükleer silah üretebilecek kapasitede olduğu, İsrail'in ise yaklaşık 90 savaş başlığı bulunduğu tahminini paylaştı. İsrail'in 200 adet nükleer savaş başlığı üretebilecek miktarda malzeme stokladığı da düşünülüyor.

TEK BOMBA BİLE GERİ DÖNÜLEMEZ FELAKETE YOL AÇABİLİR

Nobel Barış Ödülü sahibi International Campaign to Abolish Nuclear Weapons (Uluslararası Nükleer Silahların Yasaklanması Kampanyası - ICAN) grubu, tek bir nükleer savaş başlığının dahi yüz binlerce insanın hayatını kaybetmesine ve geri dönülemez çevresel hasara yol açabileceğini belirtti. Örneğin yaklaşık 8 milyon kişinin yaşadığı New York şehrine atılacak bir nükleer bombanın 583 bin 160 kişinin ölümüne neden olabileceği hesaplanıyor. ICAN, günümüzdeki nükleer silahların çoğunun, Hiroşima'ya atılan bombadan katbekat güçlü olduğunun altını çizdi.

TAKTİKSEL NÜKLEER SİLAH TEHLİKESİ

Amerikan Bilim İnsanları Federasyonu, Rusya'nın 1912, ABD'nin ise 200 taktik nükleer silah bulundurduğunu tahmin ediyor. Taktik nükleer silahlar, nükleer başlıklar kadar yıkıcı etkisi olmayan, gerekli görülmesi durumunda cephe hatlarına yakın yerlerde ya da sınırlı operasyon bölgelerinde kullanılması için geliştirildi. Bu silahlar bugüne kadar hiç kullanılmadı. Buna karşın Rusya Güvenlik Konseyi Başkan Yardımcısı Dmitri Medvedev, gerekli görmesi halinde Ukrayna'ya karşı taktik nükleer silahlar kullanılabileceğini dile getirmişti.

"Stratejik" olarak sınıflandırılmayan bu silahlar bazen "düşük verimli" olarak tanımlansa da, 300 kilotona kadar patlayıcı güce ulaşabiliyor. Bu rakam, Hiroşima'ya atılan atom bombasının yaklaşık 20 katı bir yıkım gücüne karşılık geliyor. Uzmanlar, taktik nükleer silahların bile büyük çaplı yıkıma yol açabileceği konusunda uyarıyor.