Emtia piyasalarında tarife belirsizlikleri ve zayıf veriler baskısı

ABD Uluslararası Ticaret Mahkemesi, Trump'ın diğer ülkelere uyguladığı tarifelerde yasal yetkisini aştığına hükmederek, söz konusu tarifelerin uygulanmasını durdurma kararı verdi.

Kararda, karşılıklılık esasına dayalı tarifelerin, ithalatı gümrük vergileri yoluyla düzenleme konusunda Uluslararası Acil Ekonomik Güçler Yasası (IEEPA) kapsamında Başkan'a tanınan yetkiyi aştığı ifade edildi.

Trump yönetiminin, ABD Uluslararası Ticaret Mahkemesinin tarifeleri geçersiz kılan kararına itiraz ettiği bildirildi. İtirazın ardından temyiz süreci kapsamında, Federal Temyiz Mahkemesi, hükümetin, söz konusu kararın yürürlüğe girmemesi yönündeki talebini değerlendirerek, kararın geçici olarak durdurulmasına hükmetti.

Truth Social hesabından yaptığı paylaşımda konuyu değerlendiren Trump, ABD Uluslararası Ticaret Mahkemesinin gümrük vergileri konusunda "inanılmaz bir şekilde" ABD'nin aleyhine karar verdiğini ancak temyiz mahkemesinin bu kararı durdurduğunu ifade etti.

Ayrıca ABD Başkanı Trump, aynı platformda yaptığı bir diğer paylaşımda, Çin'in kendileriyle yaptığı ticaret anlaşmasını tamamen ihlal ettiğini ileri sürdü.

Analistler, tarife politikalarındaki sık değişikliklerin ve ABD ile diğer ülkeler arasında hala kapsamlı ticari uzlaşı sağlanamamasının risk iştahını sınırladığını belirterek, küresel ölçekte devam eden ekonomik ve jeopolitik risklerin yatırımcıların karar alma süreçlerini zorlaştırdığı kaydetti.

Emtia piyasalarında makroekonomik veriler de fiyatlamalar üzerinde etkili olurken, yatırımcıların odağı gelecek hafta ABD'de açıklanacak istihdam verileri ile Avrupa Merkez Bankasının (ECB) faiz kararına çevrildi.

Tamamlanan haftada, ABD'de açıklanan çekirdek PCE enflasyon verisinin yıllık bazda yüzde 2,1 ile beklentilerin altında kalması, ABD Merkez Bankasının (Fed) faiz artırımına gitmeyebileceği beklentisini kısmen güçlendirdi.

Bu durum altın gibi faiz hassasiyeti yüksek varlıklarda uzun vadeli fiyatlamalarda etkili olsa da hafta genelinde güçlü seyreden dolar endeksi kısa vadeli baskı oluşturdu.

Bu gelişmelerle ABD 10 yıllık tahvil faizi haftayı 12 baz puan azalışla yüzde 4,40'tan tamamlarken, dolar endeksi yüzde 0,2 artışla 99,3'e çıktı.

Değerli metallerin tümü, dolar endeksindeki sınırlı yükseliş ve piyasalarda artan risk iştahının etkisiyle değer kaybetti.

Analistler, ABD Uluslararası Ticaret Mahkemesinin Başkan Donald Trump döneminde uygulanan karşılıklılık esaslı tarifeleri iptal etmesinin, yatırımcıları yeniden riskli varlıklara yönlendirdiğini belirtti.

Temyiz kararına piyasa tepkisinin sınırlı kaldığını ifade eden analistler, tamamlanan haftada güvenli liman varlıklara olan talebin zayıf seyrettiğini ve bunun fiyatlar üzerinde baskı oluşturduğunu kaydetti.

Bu gelişmelerin etkisiyle değerli metallerin tümü değer kaybederken, ons bazında fiyatlar, platinde yüzde 3,5, altında yüzde 2, paladyumda yüzde 2,4 ve gümüşte yüzde 1,5 azaldı.

Baz metaller de tamamlanan haftada, açıklanan makroekonomik verilerden gelen sinyallerle üretimin azalacağı endişesinin artması sonucu değer kaybetti.

Çin'de imalat sektörü İmalat Sanayi Satın Alma Yöneticileri Endeksi (PMI), mayısta 49,5 seviyesinde gerçekleşerek 50'nin altında daralma bölgesinde kaldı.

İmalat sektöründeki zayıf talep sinyalleri üretimin düşeceği endişesiyle özellikle baz metal fiyatları üzerinde baskı oluşturdu.

Öte yandan, ABD'nin Avrupa mallarına yönelik tarifeleri ertelemesi ve devam eden mahkeme süreçleri kısa süreli bir rahatlama sağlasa da tarife belirsizlikleri risk unsuru olmayı sürdürdü.

Bu gelişmelerle baz metallerde tezgah üstü piyasada bu hafta fiyatlar libre bazında, bakırda yüzde 3,3, kurşunda yüzde 1, alüminyumda yüzde 1,5, çinkoda yüzde 2,6 ve nikelde yüzde 0,6 azaldı.

Petrol fiyatları, üst üste ikinci haftayı da düşüşle tamamlarken, temmuz ayında OPEC+ grubundan yeni üretim artışı beklentileri ile ABD Başkanı Donald Trump'ın tarifelerine ilişkin mahkeme kararlarının yarattığı belirsizlikler etkili oldu.

Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) ve müttefiklerinden oluşan OPEC+ grubunun sekiz üyesinin gerçekleştirdiği toplantıda yeni bir üretim artışı kararı alacağı beklentisi, hafta boyunca petrol fiyatları üzerinde aşağı yönlü baskı oluşturdu.

Analistler, hafta içi üretim artışı için zemin hazırlandığını ve bu artışın önceki iki toplantıda alınan günlük 411 bin varillik artış kararından daha yüksek olabileceğini öngördüklerini belirtmişti.

Dün gerçekleştirilen toplantıda ise OPEC+, pazar payını yeniden kazanmak ve aşırı üretimde bulunan ülkeleri cezalandırmak amacıyla temmuz ayında günlük 411 bin varillik üretim artışı kararı aldı.

Günlük yaklaşık 5 milyon varil ile küresel talebin yüzde 5'inden fazlasını üreten 8 OPEC+ üyesi ülke, nisan ayında sınırlı bir üretim artışı gerçekleştirmişti. Bu ülkeler, mayıs ve haziran aylarının ardından temmuzda da üretimi üç katına çıkararak arzı artırdı.

Bu gelişmelerle bu hafta, brent petrolün varil fiyatı yüzde 2,9 azalırken, New York Ticaret Borsası'nda işlem gören doğal gazın İngiliz termal birimi (MMBtu) cinsinden fiyatı da yüzde 3,8 değer kazandı.

Tarım emtia fiyatları, tamamlanan haftada arz yönündeki haber akışı ve tarife belirsizlikleriyle pirinç hariç negatif seyir izledi.

Brezilya'da mısır hasadı yavaş ilerlerken, Arjantin'de kuru ve soğuk hava, geciken soya hasadını hızlandırırdı, kışlık buğday ekimlerini destekledi.

Avrupa Birliği, kuraklık nedeniyle 2025/26 sezonu toplam tahıl üretim tahminini 279,6 milyon tona düşürdü. Ukrayna'da üreticiler, hava koşulları kaynaklı risklerin artmasıyla yeni sezon buğday fiyatlarında yükseliş bekliyor. Kanada ise toprak nemi yetersizliği nedeniyle buğday üretim tahminini aşağı yönlü revize etti.

Bununla Malezya hükümeti B30 biyodizel kullanım hedefini yineledi. Bu kapsamda, sürdürülebilir üretim artışının soya yağı ve benzeri ham maddelere olan talebi desteklemesi bekleniyor.

Bu gelişmelerle tamamlanan haftada Chicago Ticaret Borsası'nda kile başına fiyatlar, soya fasulyesinde yüzde 1,7, mısırda yüzde 3,5 ve buğdayda yüzde 1,7 azalırken, pirinçte yüzde 2,5 arttı.

Kahve fiyatları, mayıs sonunda yeni hasatların başlamasıyla baskı altında kaldı. Analistler, Vietnam ve Brezilya gibi önde gelen üretici ülkelerde hasat döneminin başlamasıyla arzın artmasının, fiyatları etkilediğini kaydetti.

ABD'de faaliyet gösteren emtia borsası Intercontinental Exchange'te libre bazında fiyatlar, şekerde yüzde 1,1, pamukta yüzde 1,5 ve kahvede yüzde 5,2 azaldı. Kakaonun ton başına fiyatı ise haftayı yüzde 0,1 azalışla tamamladı.