Enflasyondan düşük memur maaş zammı işçinin tazminatını da eritti Sosyal Güvenlik Haberleri

İşçilere, son işyerinde çalıştıkları her yıla karşılık 30 günlük brüt ücret karşılığında kıdem tazminatı ödeniyor. Ancak, işçinin ücreti ne olursa olsun, bir yıllık çalışma karşılığı ödenecek kıdem tazminatı, ilgili dönem için belirlenmiş olan kıdem tazminatı tavanını aşamıyor.

SORULARINIZ İÇİN: [email protected]

Kıdem tazminatı tavanı ise en yüksek devlet memuruna bir yıllık hizmet karşılığı ödenen emekli ikramiyesine göre belirleniyor. Tavan tutar, memur maaşlarında yapılan artışa paralel 6 ayda bir artıyor. Nitekim bu yılın ocak – haziran döneminde 46.655,43 TL olan kıdem tazminatı tavanı, 1 Temmuz’dan geçerli olmak üzere yıl sonuna kadar 53.919,68 TL’ye yükseltildi.

Son iki yılda memur maaşlarına yapılan zam, aynı dönemde gerçekleşen enflasyonun toplam 14,73 puan altında kaldı. Geçen yıl ocak-haziran döneminde 6 aylık enflasyon yüzde 24,73 olurken, temmuz ayında memur maaş zammı yüzde 19,31’de kaldı.

Geçen yılın temmuz – aralık döneminde enflasyon yüzde 15,75 olarak gerçekleşirken, bu yılın ocak ayında memur maaş zammı yüzde 11,54’te kaldı.

Son olarak, bu yılın ocak – haziran döneminde 6 aylık enflasyon yüzde 16,67 olurken, memur maaş zammı yüzde 15,57’de kalacak.

BRÜT ÜCRETİ 60.000 TL OLAN 20 YILLIK İŞÇİNİN KAYBI 103.000 TL’YE ULAŞIYOR

Son 1,5 yıllık dönemde toplam enflasyon yüzde 68,45 olurken, memur maaşlarındaki toplam artış yüzde 53,80’de kaldı. Toplam 14,65 puanlık fark ortaya çıktı.

Memur maaşları söz konusu 1,5 yıllık dönemde enflasyon oranında artırılsaydı kıdem tazminatı tavanı temmuz ayında 53.919,68 TL yerine 59.056 TL olacaktı. İşçilerin her bir yıl için uğradıkları kayıp 5.136 TL’ye ulaşıyor.

Örneğin, brüt ücreti 60.000 TL olan ve son işyerinde yirmi yıl çalışan bir işçi 1 Temmuz – 31 Aralık 2025 tarihleri arasında emekli olduğunda 1 milyon 78 bin TL kıdem tazminatı alabilecek. Kıdem tazminatı tavanı son 1,5 yılda enflasyon oranında artırılmış olsaydı aynı işçi 1 milyon 181 bin lira kıdem tazminatı alacaktı. Söz konusu işçinin kaybı 103 bin liraya ulaşıyor.

SEYYANEN ZAMMIN EMEKLİYE YANSIMAMASI DA İŞÇİYİ ETKİLEDİ

Memur maaşlarına 2023 yılında yapılan 8.077 TL tutarındaki seyyanen zam memurların emekli aylıklarına yansıtılmadı. Emekli aylıklarına seyyanen zammın yansıtılmaması emekli memurların yanı sıra kıdem tazminatı tavanı daha düşük kaldığı için işçileri de olumsuz etkiledi.

KIDEM TAZMİNATI TAVANI ASGARİ ÜCRETİN 2 KATINA GERİLEDİ

Kıdem tazminatı tavanı 1975 yılında asgari ücretin 7,5 katı olarak belirlendi. Anayasa Mahkemesi, asgari ücretin 7,5 katı olan kıdem tazminatı tavanını 1979 yılında iptal etti. 12 Eylül yönetimi, darbenin hemen ardından 17 Ekim 1980 tarihinde çıkardığı kanunla kıdem tazminatı tavanını yeniden asgari ücretin 7,5 katı olarak belirledi.

Ancak 1982 yılında çıkartılan kanunla kıdem tazminatı tavanı asgari ücret yerine en yüksek devlet memuruna ödenen emekli ikramiyesine endekslendi. Buna rağmen 1992 yılında kıdem tazminatı tavanı asgari ücretin 5,73 katı, 2002 yılında 4,8 katı oldu. İzleyen yıllarda ise bu oran hızla düşmeye başladı. 2015 yılında asgari ücretin 3,1 katına, 2020 yılında 2,4 katına, 2023 yılından itibaren ise asgari ücretin 1,8 katına düştü.

Bu yılın ocak ayında asgari ücretin 1,8 katı olan kıdem tazminatı tavanı, asgari ücrete ara zam yapılmazsa yılın geri kalanında 2,1 kat olacak. Ancak, yıllık ortalamaya vurduğumuzda bu yılki kıdem tazminatı tavanı asgari ücretin 1,9 katına düşmüş oluyor.