Evrenin 3.4 milyar galaksisi simüle edildi

Flagship 2 galaxy mock adı verilen bu yapay evren, bilim topluluğunun kullanımına CosmoHub platformu üzerinden sunuldu. Amaç, 2023’te fırlatılan Avrupa uzay teleskobu Euclid’in 2029’a kadar gökyüzünün üçte birini haritalayacak gerçek verilerini öngören sanal bir laboratuvar sağlamak.

Kataloğun arkasında devasa bir hesaplama zinciri var. Simülasyon, yaklaşık 4000 milyar parçacığın kütleçekimsel hareketiyle başladı; buradan 18,6 milyar ışık yılı uzaklığa kadar uzanan 16 milyar “halo” ortaya çıktı. Bu “halo”ların içine galaksiler yerleştirildi, SDSS ve Hubble gibi mevcut araştırmalarla kalibre edildi ve nihai arşiv böyle oluşturuldu. Hesaplama altyapısı, Barselona’daki Port d’Informació Científica gibi büyük veri merkezlerinde geliştirildi; İtalya Ulusal Astrofizik Enstitüsü (INAF) araştırmacıları da katkıda bulundu.

Gerçek gözlemler gürültü, eksiklikler veya erişilemeyen gök bölgeleri gibi sınırlara sahip. Simülasyon ise her parametrenin bilindiği bir kontrol evreni sunuyor. Bu yapay verilerin Euclid’in gerçek gözlemleriyle karşılaştırılması, kozmolojik modellerin test edilmesini, analiz prosedürlerinin değerlendirilmesini, galaksilerin evrimini incelemeyi ve özellikle karanlık madde ile karanlık enerjiyi araştırmayı mümkün kılıyor. Yani bu katalog, “maçtan önce bir antrenman sahası” niteliğinde.

Ayrıca katalog açık bir araç: diğer projeler tarafından da kullanılabilecek, farklı misyonlara uyarlanabilecek ve yeni farklılıklar ortaya çıktıkça güncellenebilecek. Yine de çözülmesi gereken zorluklar var: karmaşık olayların daha doğru simülasyonu ya da daha yüksek çözünürlük ihtiyacı, giderek artan hesaplama gücü gerektiriyor.

Sonuçta bu yapay evren, nihai harita değil, ama gökyüzünden gelecek gerçek verilerin yorumlanmasına kılavuzluk edecek ön hazırlık atlası olarak görülüyor.