Gazze için Mısır’da müzakere başlıyor

ABD Başkanı Donald Trump’ın 20 maddelik Gazze’de barış planına Hamas’ın koşullu olarak “Evet” demesinin ardından ateşkes ve rehine takası için görüşmeler, savaşın ikinci yılının bitmesine bir gün kala bugün Mısır’da başlıyor. Trump’ın Ortadoğu Temsilcisi Steve Witkoff ve damadı Jared Kushner dün bu ülkeye giderken, Hamas ve İsrailli heyetler bugün Mısır’da olacak. 

SÜREÇ ZORLU OLABİLİR

İsrail heyetinde Stratejik İşler Bakanı Ron Dermer, Şin Bet güvenlik servisi başkanı ve üst düzey yetkililerin yer alacağı belirtiliyor. Hamas heyetine ise, İsrail’in Doha saldırısında hedef aldığı Halil el-Hayya liderlik edecek.

Fransız AFP’ye konuşan bir Hamas yetkilisi, arabulucular kanalıyla dolaylı olarak gerçekleşecek görüşmelerde iki heyetin aynı binada bulunacağını aktardı. Mısır’ın Kızıldeniz kıyısındaki tatil beldesi Şarm el-Şeyh’te yapılacak görüşmelerin ana konusu ise rehine takası için Gazze’de saha koşullarının oluşturulmasına yönelik çalışmalar ve İsrail ordusunun çekilme rotaları ile bunların zaman çizelgeleri olacak. Ancak iki taraftan gelen çelişkili açıklamalar, sürecin zorlu ilerleyeceğine işaret ediyor.

Önceki gece bir video mesaj paylaşan İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, “önümüzdeki günlerde” İsrailli rehinelerin salıverilmesini umduğunu söyledi.

‘GAZZE’DEN ÇIKMAYACAĞIZ’

İsrail ordusunun Gazze Şeridi’nden tamamen çekilmeyeceğinin sinyalini veren İsrail Başbakanı, ayrıca planın ikinci aşamasında Hamas’ın “diplomasi yoluyla ya da askeri yollarla” silahsızlandırılacağını kaydetti. İsrail medyasına konuşan Savunma Bakanı Israel Katz da Netanyahu’ya paralel olarak, “Hamas’ın silahlarını teslim edeceğini, Gazze Şeridi’nin silahsızlandırılacağını ve İsrail’in Gazze’de güvenlik amacıyla kontrolü sürdüreceğini” söyledi. İsrailli Kanal 12 televizyonu da, İsrail heyetinin Hamas’ın silahsızlanması konusunda herhangi bir esneklik gösterme niyetinde olmadan görüşmelere katılacağını yazdı.

Öte yandan Hamas’ın bu konulara yaklaşımı İsrail’in beklentilerinden farklı olabilir. Amerikan Wall Street Journal gazetesinin haberine göre Hamas’ın Gazze dışındaki siyasi büro liderleri planı desteklerken, Gazze içindeki askeri komutanlar karşı çıkıyor.

HAMAS SİLAH BIRAKACAK MI

Hamas’ın silahlı kanadı “teslimiyet” anlamına gelecek bir anlaşmanın savaşçılar arasında uygulanamayacağı görüşünde. Özellikle savaş sırasında evlerini veya yakınlarını kaybeden genç militanların silah bırakmaya yanaşmayacağı ifade ediliyor. Yahya ve Muhammed Sinvar’ın öldürülmesinin ardından silahlı kanadın başına geçen İzzeddin el-Haddad’ın ise roket ve ağır silahları Mısır ve BM gözetimine teslim etmeyi, ancak “savunma amaçlı” hafif silahları elde tutmayı önerdiği belirtiliyor.

Ateşkes müzakerelerinin hızlandığı dönemde de saldırılarını sürdüren İsrail, dün Gazze’de en az 16 kişiyi öldürdü.

8 ÜLKENİN DIŞİŞLERİNDEN ORTAK GAZZE AÇIKLAMASI

TÜRKİYE, Ürdün, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE), Endonezya, Pakistan, Suudi Arabistan, Katar ve Mısır dışişleri bakanları, Gazze için ortak açıklama yaptı. Bakanlar ortak açıklamalarında, Hamas’ın ABD Başkanı Donald Trump’ın Gazze’deki savaşın sona erdirilmesi, hayatta olan veya hayatını kaybetmiş tüm rehinelerin serbest bırakılması ve uygulama mekanizmalarına ilişkin müzakerelerin derhal başlatılmasına ilişkin önerisi konusunda attığı adımları memnuniyetle karşıladıklarını duyurdular.

KALICI ÇÖZÜM VURGUSU

Dışişleri bakanları ayrıca, ABD Başkanı Trump’ın İsrail’e yönelik, bombardımanları derhal durdurma ve takas anlaşmasının uygulanmasına başlama çağrısını memnuniyetle karşıladıklarını aktardılar. Hamas’ın Gazze’nin idaresini bağımsız teknokratlardan oluşan geçici bir Filistin İdari Komitesi’ne devretmeye hazır olduğunu açıklamasını da memnuniyetle karşıladıklarını belirten Dışişleri Bakanları, Gazze’deki savaşın derhal sona erdirilmesine; Gazze’ye insani yardımların kesintisiz şekilde ulaştırılmasına, Filistinlilerin yerlerinden edilmemesine, rehinelerin serbest bırakılmasına, Gazze ile Batı Şeria’nın birleştirilmesini güvence altına alacak ve iki devletli çözüm temelinde adil bir barış yolunu açacak kapsamlı bir anlaşmaya varılmasına yönelik ortak kararlılıklarını da yinelediler.