Gençler dini konularda sosyal medyaya güvenmiyor Yeni Şafak Pazar Eki Haberleri

Yalova Üniversitesi İslami İlimler Fakültesi Din Eğitimi Anabilim Dalı hocalarından Doç. Dr. Sümeyra Arıcan, hemen her konuda sosyal medya ve internete başvuran günümüz gençlerinin söz konusu din olduğunda sosyal medyaya güvenmediklerine dikkat çekiyor. Arıcan, “Gençlerin sosyal medyadan dini bilgi edinme yönelimi düşük olup, sosyal medya konusunda güven eksikliği nedeniyle araştırmalarını genellikle başka kaynaklar üzerinden yapmaktadırlar” ifadesinde bulunuyor.

Sosyal medya, bireylerin hayata bakış açılarını dönüştüren güçlü bir araç hâline geldi. Özellikle gençler, dijital platformlar aracılığıyla bilgiye kolayca erişebildikleri bir çağda büyüyor. Bu erişim özgürlüğü, hem özgür düşünmenin hem de yanlış bilgilendirmenin kapılarını aralayabiliyor. Tüm bu erişim özgürlüğüne rağmen dijital platformdaki dini bilgilerin gençler arasında sorgulandığını belirten Yalova Üniversitesi İslami İlimler Fakültesi Din Eğitimi Anabilim Dalı hocalarından Doç. Dr. Sümeyra Arıcan, dini bilgi edinme sürecinde geleneksel kaynakların hâlâ öncelikli olduğunu belirtiyor. Yapay zekâ gibi yeni teknolojilerle birlikte gençlerin din algısının da değişime uğrayabileceğine dikkat çeken Arıcan, “Dijital etkileşim aracılığıyla farklı ve çok sayıda kaynaktan beslenerek dönüşebilir. Bilgiye erişimin artması, gençlerin geleneksel din anlayışlarına karşı daha eleştirel bir tutum geliştirmelerini teşvik edebilir ve daha bireysel bir din anlayışının şekillenmesine olanak sağlayabilir” tesbitinde bulunuyor.

Doç. Dr. Sümeyra Arıcan

Sosyal medya, gençlerin din algısını nasıl şekillendiriyor?

Gençler, sosyal medyanın hayatın vazgeçilmez bir parçası olduğunu ve yaşamı kolaylaştırabildiğini düşünmektedir. Bununla birlikte, sosyal medya kötüye de kullanılabilecek bir platformdur. Dini bilgiler çoğunlukla yeterli kaynak gösterilmeden ve araştırılmadan sosyal medya ortamında hızla paylaşılmakta ve yayılmaktadır. Bu da gençlerin yanlış ya da eksik bilgilerle karşılaşma olasılığını artırmaktadır. Sosyal medya araçları bireylerin zaman algısını değiştirmiştir. Gençlerin büyük çoğunluğu sosyal medyayı genellikle boş zamanlarını doldurmak için kullandıklarını belirtse de zamanlarının önemli bir kısmını boşa harcamaktadırlar. Sosyal medya, gençlerin duygu durumlarını etkileyerek, platformda sergilenen lüks yaşam tarzlarına özenmelerine ve dolayısıyla hayata bakış açılarını şekillendirmelerine neden olmaktadır.

Geleneksek kaynaklar daha güvenilir

Gençlerin dini bilgi edinme süreçlerinde sosyal medya, geleneksel kaynaklara (aile, cami, okul vb.) kıyasla ne kadar etkili?

Geleneksel kaynaklar dini bilgi edinme sürecindeki yerini korumaya devam etmektedir. Gençlerin sosyal medyadan bilgi edinme yönelimi düşük olup, sosyal medya konusunda güven eksikliği nedeniyle araştırmalarını genellikle başka kaynaklar üzerinden yapmaktadırlar. Ancak, gençlerin yaşlılar ve yetişkinlere kıyasla, bilgi edinme amacıyla interneti daha fazla kullandığını da vurgulamak gerekir. Ayrıca, yapay zekâ teknolojilerinin gelişmesiyle, bu oranın önümüzdeki dönemde daha da artacağını düşünüyorum.

Sosyal medyanın din algısına etkileri önümüzdeki yıllarda nasıl evrilebilir? Yeni teknolojiler (örneğin, yapay zeka, metaverse) bu konuda nasıl bir rol oynayabilir?

Yeni teknolojilerle birlikte gençlerin din algısı, dijital etkileşim aracılığıyla farklı ve çok sayıda kaynaktan beslenerek dönüşebilir. Bilgiye erişimin artması, gençlerin geleneksel din anlayışlarına karşı daha eleştirel bir tutum geliştirmelerini teşvik edebilir ve daha bireysel bir din anlayışının şekillenmesine olanak sağlayabilir. Yapay zekâ destekli uygulamalar ise dini içeriklerin doğru veya taraflı biçimde yayılmasına, ayrıca etik tartışmaların ortaya çıkmasına neden olabilir. Bununla birlikte, yeni teknolojiler doğru ve bilinçli kullanıldığında, gençlerin dine yaklaşımını olumlu yönde etkileyebilir ve onların dini bilgiye erişimini destekleyebilir.

Bilgi kirliliği kutuplaşmayı tetikliyor

Türkiye’deki gençlerin sosyal medyada dini içeriklerle etkileşimi, küresel trendlerden ne kadar farklı?

Sosyal medya, toplumsal görünümlerin yansıdığı bir ortam olduğundan yerel dinamiklere de sahiptir. Gençler, yerel sosyal medya fenomenlerini rol model olarak görmektedir. Bu fenomenler küresel trendleri takip etmekle birlikte, içinde bulundukları toplumun yerel özelliklerini de taşımaktadır. Türkiye’de gençler dijital ortamda sunulan dini bilginin doğruluğu ve güvenilirliği konusunda daha fazla tereddüt yaşanmaktadır. Bilgi kirliliği ve güvensizlik, sosyal medya üzerinden dini konularda kutuplaşmaların artmasına zemin hazırlamaktadır.

Doğru içeriklerin üretilmesi önemli

Sosyal medyanın gençler üzerindeki dini etkilerini olumlu yönde kullanmak için neler yapılabilir? Örneğin, dini eğitimde sosyal medya nasıl bir araç olabilir?

Ebeveynlerin çocuklarıyla kuracağı sağlıklı ilişki, sosyal medya konusunda atılacak en önemli adımdır. Gençlerin dijital ortamlarda doğru ve güvenilir içeriklere yönlendirilmesi de büyük önem taşımaktadır. Bu kapsamda, kurumlar tarafından sosyal medya, dijital teknoloji, bilgi, din ve ahlak konularını kapsayan okuryazarlık eğitimleri verilmelidir. Bu eğitimler sayesinde gençler, dijital dünyadaki bilgi kirliliğini ayırt etme ve eleştirel düşünme becerilerini geliştirecek, böylece doğru ve bilinçli karar alma yetkinlikleri artacaktır. Dijital araçlar, içerik paylaşımı ve erişim açısından zengin imkanlar sunarak din eğitimi için etkili bir araç olabilme potansiyeline sahiptir. Din hakkındaki bilgiler dijital platformlar aracılığıyla geniş kitlelere ulaştırılabilir. Multimedya destekli infografikler, animasyonlar ve sesli içeriklerle dini konular ve kavramlar daha anlaşılır hale getirilebilir.