Karanlık fabrikalar ve geleceğin ayak sesleri

Geçmişin büyük sanayi tesislerinde insanlar ter döker, üretim bantları çok sayıda işçi ile üretim yaparken günümüz fabrikalarda ve sanayi tesislerinde kelimenin tam anlamıyla ışıklar sönmeye başladı. Çünkü artık “karanlık fabrikalar” var.

Kısa süre önce özellikle Çin endüstrisinde uygulaması başlayan ve her geçen gün Karanlık fabrikaların sayısı dünyada da inanılmaz şekilde artıyor.

Evet çağımızın ya da son 5 yılın AI (Artificial Intelligence) uygulamalarının sonuçları gerçekten inanılmaz şekilde büyüyor ve tüm sektörleri derinden etkiliyor.

Işık yok, insan yok, karbon salınımı yok, hata yok, iş kazası yok. her yerde durmaksızın çalışan yorulmadan mola vermeden çalışan robotlar.

Kulağa distopik geliyor olabilir, ancak bu bir film sahnesi değil. Bu, halihazırda dünyanın üretim yapılan her yerinde yaşanmaya başladı. Her geçen gün AI‘nin gücü etkinliği ve biriktirdiği bilgi, deneyim ve diğer özellikleriyle sanki insanlığa kafa tutuyor.

Üretim verimlilik kar ve inovasyon bilginin üretimi ve diğer faktörler konusunda insanlara çok sayıda seçenekler sunan yapay zekâ belki de toplumsal kargaşaya, düzensizliğe ve dünyada az olan adetsizliklere yenilerini mi ekleyecek?

Bu konu tüm bilimsel disiplinleri yakından ilgilendiriyor. Günümüzde YZ’nin Karışmadığı ya da kullanılmadığı bir alan neredeyse yok. Gerçekten pratik çözümleri kolayca ve bedelsiz size sunuyor. İleride sunmaya devam mı edecek? yoksa doğru bilgi, yöntem ve tavsiyeler için sizden ücret mi talep edecek göreceğiz.

Yeni nesil fabrikalarda üretimi artık insanlar değil, robotlar yapıyor. Üstelik bu robotlar sadece üretmiyor, kendi sağlıklarını da dinliyorlar. Çıkardıkları mekanik sesleri, yüksek hassasiyetli mikrofonlarla 7/24 analiz ediliyor. ( BMV/ Münih) Hangi mekanik parçalarının arızalanmak üzere olduğu sesle tespit ediyor, daha arıza oluşmadan müdahale ediliyor. Üretim durmuyor, zaman kaybı yaşanmıyor.

Bu üretim prosesinde maaş yok, mola yok, izin yok. İnsan varlığıyla ortaya çıkan hata, gecikme ve riskler tamamen ortadan kalkmış, Robotlar sadece uzun aralıkla bakıma ihtiyaç duyuyor bunun dışında elektrik oldukça durmaksızın çalışıyorlar.

Verimlilik zirvede, insanlar işsiz mi kalacak ?

Yapay zekâ destekli üretim modelleri sayesinde kârlılık artıyor, maliyet düşüyor. Şirketler rekabette güç kazanıyor. Ancak bu parlak tablo bir başka karanlık tarafı da beraberinde getiriyor İşsizlik.

Dünya Bankası’nın verilerine göre Çin'de bugün 100 milyon civarında kişi üretim sektörlerinde istihdam ediliyor. Ancak 2030 yılına kadar bu sayının en az 12 milyonu işsiz kalacağı öngörülüyor. Bu rakama lojistik ve otomotiv gibi dev sektörler de dahil.

Yapay Zekâ, Tüm Düzenleri Sarsıyor

Yapay zekâ artık yalnızca üretimde değil; sağlık, hukuk, finans, medya ve eğitim gibi her alanda etkisini artırıyor. Bilgiyi topluyor, işliyor, sunuyor. Üstelik bunu neredeyse maliyetsiz ve anında yapıyor.

Bu gelişme kötü mü? Belki değil. Ancak sadece faydalarıyla değil, ortaya çıkaracağı yapısal sorunlar da ciddi şekilde ele alınmalıdır.

Toplumsal düzen, etik normlar, eğitim sistemleri ve ekonomik modeller acilen yeniden gözden geçirilmeli. Çünkü bu teknoloji ve dönüşüm durdurulamayacak bir güçle geliyor.

Çin Nasıl Bu Kadar Üretiyor?

Dünya genelinde 2024 yılında üretilen otomobil sayısı 93 milyon adet. Bunun 30 milyonu Çin kaynaklı. Çin’in batarya teknolojilerinde ulaştığı üstünlük, üretim hızı ve kalitesi tesadüf değil. Bu başarının arkasında üniversal bilginin kullanımı, yeni bilgi üretimi, AI ve robot teknolojisi yatırımı, Ar-Ge ve patent üretimleri yer alıyor.

Çinli otomotiv devi BYD’nin üretiminin %90’ı robotlar tarafından gerçekleştiriliyor. Alman otomotiv devleri de benzer şekilde robotik üretime geçmiş durumda.

Gelecek Geldi, Şimdi Ne Yapacağız?

Yapay zekânın bu denli hızlı ilerlemesi, insan emeğine dayalı sistemleri tehdit ediyor. Ama bu aynı zamanda bir fırsat. Yeni meslekler, yeni sektörler ve yeni yaşam biçimleri ortaya çıkacak. Önemli olan bu dönüşüme hazırlıklı olmak.

Karanlık fabrikalar, üretimi belki mükemmelleştiriyor, ama insanlık için ne kadar aydınlık bir gelecek sunuyor, işte asıl tartışılması ve tedbir alınması gereken bu.

Muzaffer Şafak / Haber7