Kırık kalp sendromu nasıl ortaya çıkıyor?

Hayatın getirdiği ani ve sarsıcı olaylar sadece psikolojiyi değil, fiziksel sağlığı da etkileyebiliyor. Sevilen birinin kaybı, ani bir ayrılık ya da yaşanan büyük bir travma… Tüm bu yoğun duygular kalpte fiziksel bir hasara neden olabiliyor. Tıpta “Takotsubo Kardiyomiyopati” olarak tanımlanan ve halk arasında “kırık kalp sendromu” diye bilinen bu durumla gelişen duygusal stres, kalp kası üzerinde ciddi etkiler bırakabiliyor.

Kırık kalp sendromu orta yaş ve üzerindeki kadınlarda daha sık görülüyor ve hayati riskler taşıyabiliyor. Peki, bu tablo nasıl gelişiyor? Hangi belirtilerle ortaya çıkıyor ve tedavi süreci nasıl ilerliyor? Marmara Üniversitesi Pendik Eğitim ve Araştırma Hastanesi Kardiyoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ahmet Anıl Şahin ile konuştuk.

Bu sendrom tipik olarak yas, ani şok, üzüntü, hatta yoğun pozitif duygular gibi şiddetli duygusal veya fiziksel stres tarafından tetikleniyor. Altta yatan patoloji, ani duygusal dalgalanmayla beraber, kalbi besleyen damarlarda akımın bozulmasına yol açan hormonal değişikliklerin oluşmasıyla kalbin beslenmesinde bozulma gözleniyor.

Marmara Üniversitesi Pendik Eğitim ve Araştırma Hastanesi Kardiyoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ahmet Anıl Şahin

Kalp krizini taklit eden tablo

Doç. Dr. Ahmet Anıl Şahin kırık kalp sendromunun kalp kriziyle benzer bulgularla ortaya çıktığını vurgulayarak sözlerine başlıyor:

“Kırık kalp sendromu genellikle ani göğüs ağrısı, nefes darlığı ve elektrokardiyografik anormallikler gibi kalp krizi esnasında da görülebilen şikayet ve bulguları taklit eden ve bu nedenle birbirinden ayırt edilemeyen semptomlarla ortaya çıkan ani başlangıçlı, geçici bir kardiyak hastalık durumudur.”

[Fotoğraf: Getty Images]

Doç. Dr. Şahin’e göre bu durum, kalp krizinden farklı olarak kalbi besleyen koroner arterlerde bir darlık olmadan gelişiyor. Sendromun, ağır duygusal ya da fiziksel stresin ardından başladığına dikkat çeken Şahin, süreci şöyle açıklıyor:

“Bu sendrom tipik olarak yas, ani şok, üzüntü, hatta yoğun pozitif duygular gibi şiddetli duygusal veya fiziksel stres tarafından tetikleniyor. Altta yatan patoloji, ani duygusal dalgalanmayla beraber, kalbi besleyen damarlarda akımın bozulmasına yol açan hormonal değişikliklerin oluşmasıyla kalbin beslenmesinde bozulma gözleniyor.”

“Takotsubo” ismi nereden geliyor?

Kırık kalp sendromunda kalp kasının kasılma işlevinde bozulma görülüyor. Bu da kalbin görüntülemesinde dikkat çeken bir şekil değişikliğiyle kendini gösteriyor. Doç. Dr. Şahin, “Ortaya çıkan kalp kasındaki kasılma bozukluğu bir koroner arter dağılımına karşılık gelmez ve görüntülemede görülen karakteristik kalp karıncığında balonlaşma oluşmasına neden olur. Zaten literatürdeki ‘Takotsubo’ ismini de Japon balıkçıların ahtapot yakalamada kullandıkları aletin şekline benzemesi nedeniyle almıştır” ifadesini kullanıyor.

Tanı koymak artık daha kolay

Takotsubo Kardiyomiyopatisinin çoğunlukla menopoz sonrası kadınları etkilediğinin altını çizen Doç. Dr. Şahin, “Klinik tanılamanın iyileşmesi, ekokardiyografi ve kalp MR tetkikinin kullanımı nedeniyle giderek daha fazla ve kolay teşhis edilebiliyor” diyerek tedavide alınan mesafeyi anlatıyor.

Kırık kalp sendromu çoğu zaman destekleyici tedaviyle düzelebilse de bazı hastalarda ciddi komplikasyonlar görülebiliyor. Doç. Dr. Şahin, “Kliniğin ani gelişimi ile kardiyojenik şok, ritim bozukluğu veya kalbin çalışma aktivitesinin bozulması gibi ciddi komplikasyonlarla ilişkilendirilebilir. Kalbin tekrardan eski normal fonksiyonuna geri dönmesi günler ya da haftalar sürebileceği gibi, nispeten kısıtlı bir hasta grubunda kalıcı kalp yetmezliği de oluşabilir” uyarısı yapıyor.

[Fotoğraf: Getty Images]

Kadınlar daha dikkatli olmalı

Hasta iyileşse de takibinin devam etmesi gerektiğini ifade eden Doç. Dr. Şahin, “Özellikle klinik hadisenin tekrarlamaması adına hastanın psikolojik değerlendirme ve stres yönetiminin uzun vadeli olarak takibi önem arz etmektedir” diyor ve sözlerini kadın hastalara parantez açarak bitiriyor:

“Hekimler olarak özellikle yakın zamanda duygusal veya fiziksel stres durumu olan ve kalp damarlarında herhangi bir darlık gözlenmeyen kadın hastalarda ani gelişen göğüs ağrısının ayırıcı tanısında Takotsubo Sendromunu dikkate almak çok önemlidir. Duygusal stres ile kalp fonksiyonu arasındaki derin bağlantıyı anlamak esastır. Takotsubo Kardiyomiyopatisi, psikolojik stresin kişide kalbinin çalışması üzerine etkisinin nasıl ortaya çıkabileceğinin ikna edici bir örneğidir.”