Konutta yılın zirvesi... 10 aydır yükselişte

Fırsat  dönemini kaçırmak istemeyenler konut satışında rekor getirdi. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre ülke genelinde konut satışları nisan ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 56.6 oranında artarak 118 bin 359 oldu. Böylece geçen yıl temmuzda başlayan artış serisinde 10’ncu aya girilirken, yılın zirvesi de görüldü.

EVLER PEŞİN VE SENETLE ALINDI

Türkiye genelinde banka kredili konut satışları nisanda bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 147 oranında artarak 17 bin 465 oldu. Toplam konut satışları içinde kredili satışların payı yüzde 14.8 olarak gerçekleşti. Faizlerdeki artışın etkisiyle kredili alımın payı bir önceki aya göre düşüş gösterdi. Kamu bankalarında dahi faizin yüzde 3’ü aşması yılın kalan kısmında da kredili alımda zayıflama beklentisini güçlendirdi.

Nisanda, peşin ve senet gibi diğer konut satışları ise yüzde 47.3 artarak 100 bin 894 oldu. Toplam konut satışları içinde diğer satışların payı yüzde 85.2 olarak açıklandı. Yani ağırlıklı olarak farklı yatırım araçlarında değerlendirilen paralar ve yastıkaltı birikimler kullanıldı.

SATILAN 10 EVDEN 7’Sİ İKİNCİ EL

Fiyat avantajı nedeniyle satışlarda ikinci el ağırlığını korumaya devam etti. Geçen ay sıfır konut satışı yüzde 43.8 artarak 34 bin 633 oldu. Toplam konut satışları içinde ilk el konut satışının payı yüzde 29.3 olarak hesaplandı. İkinci el konut satışı ise yüzde 62.6 artarak 83 bin 726 oldu ve payı yüzde 70.7’ye çıktı. 2018 ve öncesinde yüzde 45-50 bandında olan, geçen yıl da yüzde 30-35 seviyesine kadar düşen sıfır konut payının, bu yıl yüzde 29’a kadar gerilemesi dikkat çekti.

YABANCININ PAYI YÜZDE 1.2’YE DÜŞTÜ

Yabancılara yapılan konut satışları ise nisanda bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 13.2 artarak bin 440 oldu ve son bir yılın en düşük satışı gerçekleşti. Toplam konut satışları içinde yabancılara yapılan konut satışının payı yüzde 1.2’ye gerileyerek yılın en düşük oranını gördü. 

Yabancılara yapılan konut satış sayısının en fazla olduğu iller sırasıyla 529 ile İstanbul, 497 ile Antalya ve 117 ile Mersin oldu. Nisan ayında ülke uyruklarına göre en fazla konut satışı sırasıyla 276 ile Rusya, 128 ile İran ve 120 ile Ukrayna vatandaşlarına yapıldı. Öte yandan yabancılara yapılan konut satışları ocak-nisan döneminde yüzde 13.5 azalarak 6 bin 18 oldu.

ORTALAMA FİYAT 4.2 MİLYON TL

Gayrimenkul değerleme platformu Endeksa’nın nisan raporuna göre Türkiye genelinde satılık konut fiyatları yıllık bazda yüzde 24, aylık bazda yüzde 1 artış gösterdi. Enflasyon etkisi göz önüne alındığında fiyatlar bir yılda reel olarak yüzde 10, aylık bazda ise yüzde 1 düştü. Ortalama metrekare fiyatı 32 bin 149 TL iken, ortalama konut fiyatı ise yaklaşık 4.2 milyon TL oldu. Türkiye’nin en büyük 4 ili arasında fiyatların bir yılda en fazla yükseldiği il Ankara oldu. Ankara’da nominal fiyat artışı yüzde 32 olurken, reel bazda yüzde 4’lük bir düşüş yaşandı. Başkentte ortalama metrekare fiyatı 28 bin 124 TL’ye, ortalama konut fiyatı ise 3.6 milyon TL’ye yükseldi. İzmir’de fiyatlar nominal olarak yüzde 28 artarken reelde yüzde 7 düşüş gözlendi. Ortalama fiyat 5.3 milyon TL, metrekare fiyatı ise 42 bin 278 TL oldu. İstanbul’da fiyatlar yıllık bazda yüzde 24 nominal artış gösterirken reel olarak yüzde 10 geriledi. Böylece ortalama metrekare fiyatı 48 bin 926 TL, ortalama konut fiyatı ise 5.6 milyon TL olarak kaydedildi. Antalya’da ise yıllık nominal değişim yüzde 19 olurken reelde yüzde 14 düşüş yaşandı. Bu ilde ortalama metrekare fiyatı 41 bin 623 TL, ortalama fiyat 4.6 milyon TL olarak hesaplandı.

SATIŞLAR NEDEN YÜKSEK

Konut piyasası 2023 ve 2024’ün ilk yarısında oldukça durgundu. Peki uzun süre ‘bekle-gör’ pozisyonunu koruyanlar neden alıma geçti?

Öne çıkan nedenler şöyle:

Konut fiyatlarında reelde yaşanan düşüş, yeni konutta kampanyalar ve ikinci elde alım fırsatları alıcıyı harekete geçirdi. ‘Fiyatlar dip yaptı ama ileride artacak’ beklentisi farklı yatırım araçlarında bekleyenleri gayrimenkule yönlendirdi.

Kiraya getirilen zam sınırının kaldırılması ve konutta amortisman süresinin alıcı lehine dönmesi alım kararında etkili oldu.

Ev sahibi-kiracı anlaşmazlıkları da bu dönemde birçok kişinin ev alma motivasyonunu artırdı. Kiracı olmanın zorluğunu görenler şartlarını alım yönünde zorladı.

Son haftalarda mevduat faizindeki artış yatırım amaçlı alım yapacaklar cephesinde yeni bir pencere açtı. ‘Konut mu alsam, mevduatta mı beklesem’ ikilemi oluştu. Bu durum yatırımcı tarafında bir durgunluk yaratsa da, oturmak için yapılan alımlar satışları destekledi.

4 AY REKORU

Konut satışları ocak-nisan döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 27.9 artarak 454 bin 145 oldu. Böylece tüm zamanların en yüksek 4 aylık verisi kayıtlara geçti. Sektör temsilcilerine göre bu yıl ilk kez 1.5 milyon bandı aşılarak rekor kırılabilir.