SonTurkHaber.com
close
up
Menu

Matematik profesörlerinin ağzı açık kaldı! Resimdeki farklı 3 sayısını sadece gerçek dahiler 6 aniye dolmadan buldu

İçlerinden Mossad ajanı çıkınca 700 bin Afganı sınır dışı ettiler Sözcü Gazetesi

Sağlık Bakanlığı 2. etap 18 bin personel ataması ne zaman yapılacak, tarih belli mi, tercih kılavuzu kadro dağılımı belli mi?

Gökyüzündeki paraşüte benzeyen nesnenin ne olduğu belirlendi

Sıfır faizli taksit fırsatı: Ayda 10.000 TL ödeyerek sıfır motosiklet sahibi olun!

Kral Charles ın gözündeki damar patlaması endişe yarattı

Sekiz ilde FETÖ soruşturması! Dışişleri Bakanlığı ayrıntısı

Çöp konteynerindeki yangın sonrası köpeğin telef olduğu ortaya çıktı

Niyazi Nefi Kara için tutuklama talebi Gündem Haberleri

Metrobüsler neden yanıyor: 10 ayda 7 inci metrobüs faciası...

İsrail saldırılarında dudak uçuklatan fatura! Tahran hasarın maliyetini duyurdu!

Ünlü maden suları apar topar raflardan kalkıyor!

Darbe mi yapacaksın? sorusuna Özgür Özel den cevap! Skandal tehditlerini sürdürdü

Batman’da erkek vahşeti: Evli olduğu kadını ve 2 kızını bıçakladı

‘Estetik dermatoloji sektörü, yeni teknolojilerle ivmesini artırıyor’

Yine ruhundaki inceliği konuşturdu... Gelin olduğu aileye derde derman ilaç gibi geldi

Çin, ABD den Tibet ile ilgili konulara karışmamasını istedi

Şampiyonlar Ligi 1. ön eleme turunda ilk maçlar tamamlandı

Şehit üsteğmeni son yolculuğuna ailesi, asker selamıyla uğurladı İzmir Haberleri

Çinli araştırmacılar insan gözünden hızlı biyonik sensör geliştirdi

Korkuların yüzde 91’i hiç yaşanmıyor: Beyin olmayanı neden olmuş gibi yaşıyor?

Korkuların yüzde 91’i hiç yaşanmıyor: Beyin olmayanı neden olmuş gibi yaşıyor?

SonTurkHaber.com, Trthaber kaynağından alınan bilgilere dayanarak bilgi paylaşıyor.

"Ya hastalanırsam?"

"Ya başıma kötü bir şey gelirse?"

"Ya her şey ters giderse?"

Bu cümleler, zihnimizde çoğu zaman sessizce dolaşıyor. Hiç olmayacak bir ihtimali, sanki çoktan yaşanmış gibi hissediyoruz. Henüz gerçekleşmemiş senaryoların etkisiyle uykularımız kaçıyor, iştahtan kesiliyoruz ya da günlük kararlarımızda bile temkinli davranıyoruz. Peki, kaygının hayatımızda bu kadar baskın olmasının sebebi ne?

ABD Penn State Üniversitesi’nde yaygın anksiyete bozukluğu (GAD) tanısı almış bireylerle yapılan bir araştırma, bu soruya çarpıcı bir cevap veriyor. Katılımcıların 30 gün boyu kaygı ve endişeleri takip ediliyor. Sürenin sonunda endişelerin yüzde 91,4'ünün hiçbir zaman gerçekleşmediği tespit ediliyor. Geriye kalan yüzde 8,6'lık kısmın ise büyük çoğunluğunun, kişinin beklediği kadar büyük bir zarara neden olmadığı da ortaya çıkıyor.

Ancak beyinde durum farklı olabiliyor. Gerçekleşmeyen senaryolar bile, gerçek bir tehlike gibi algılanıyor. Kalp hızlanıyor, kaslar geriliyor, tüm sistem alarma geçiyor. Peki ama neden? Beyin, olmayanı neden varmış gibi yaşıyor?

[Fotoğraf: Getty]

Bu soruları, Uzman Klinik Psikolog Seda Akçakaya ile konuştuk.

Bir başkasının başına gelen bir olaydı, sanki bizim de başımıza gelebilirmiş gibi düşünebiliriz. Haberlerde gördüğümüz olaylar, sosyal medyada duyduğumuz kazalar, şiddet olayları bizim de için içe kaygıya sürüklenmemize neden olur. Bu olaylarla fiziksel temasımız olmasa bile, zihinsel temas yeterli olabilir.

Uzman Klinik Psikolog Seda Akçakaya

Beyin, hayalle gerçeği neden karıştırıyor?

Bir tehlike gerçek olmasa da, onu hayal etmek bile vücudumuzu alarma geçirmeye yetiyor. Peki bu nasıl mümkün? Uzman Klinik Psikolog Seda Akçakaya bu soruya net bir yanıt veriyor:

"Beyin her zaman gerçekle düşlemi ayırt edemeyebilir. O yüzden biz hayal kurduğumuzda bile beyin onu gerçekmiş gibi algılayıp ona göre bir tepki verebilir. Yani o tehdit sadece hayal ürünü değil, gerçekte varmış gibi beyin onu kodlayarak ona uygun bir tepkide bulunur. Beyin bu durumu bir alarm gibi yorumlar ve bedeni harekete geçirir. Aslında bu, hayatta kalma içgüdünün bir parçasıdır."

Yani zihnimizde bir senaryo kurduğumuzda, beynimiz bu senaryoyu analiz etmiyor; onun için tehlike varsa, gerçeklik de vardır. Bu da evrimsel bir refleks: çünkü hayatta kalma becerimiz, potansiyel tehditleri erkenden algılamamıza bağlıydı.

"Hayatta kalma becerimizi geliştirmek için beyin bunu yapmak zorunda. İyi olanda bir tehdit yoktur, ama beynin en önemli işlevlerinden biri tehdidi algılayıp hayatta kalmamızı sağlamaktır. Bu mekanizma bazen abartılı çalışabilir ama temelinde koruma amacı vardır."

Gerçekleşmeyen korkular bile yorar

Hiç gerçek olmayacak bir tehdit için bile tetikte yaşamaya çalışıyoruz. Bu da zihinsel ve fiziksel bir tükenme yaratıyor. Uzman Klinik Psikolog Seda Akçakaya, bu sürecin insan ilişkilerini bile etkilediğine dikkat çekiyor:

"Sürekli tetikte olmak, alarmda olmak insanı içten içe tüketir. Bu durum zamanla dışarıdan kendimizi izole etmemize, ikili ilişkilerimizi sabote etmemize neden olur. Cesaretimizi kaybederiz, yeni şeyler denemekten korkar hale geliriz. Uzun vadede bu durum bireyin kendine olan inancını da zedeler."

Akçakaya'ya göre, zihinde büyüyen küçük bir korku zamanla hayata bakışı değiştiriyor. Kimi insanlar bir olayı, bir yeri ya da bir kişiyi riskli bulup uzak durdukça, fark etmeden kendi yaşam alanlarını daraltıyor.

Tehlike bizim de başımıza gelebilir mi?

Bazı korkular travmatik bir olay yaşamadan da ortaya çıkabiliyor. Seda Akçakaya, "ikincil travma" kavramının bu durumu tetiklediğini anlatıyor:

"Bir başkasının başına gelen bir olaydı, sanki bizim de başımıza gelebilirmiş gibi düşünebiliriz. Haberlerde gördüğümüz olaylar, sosyal medyada duyduğumuz kazalar, şiddet olayları bizim de için içe kaygıya sürüklenmemize neden olur. Bu olaylarla fiziksel temasımız olmasa bile, zihinsel temas yeterli olabilir."

Bu da zamanla, "Gitmeyeyim, söylemeyeyim, almayayım" gibi cümlelerle hayatı daraltan bir davranış döngüsüne dönüşüyor.

[Fotoğraf: Getty]

Kaygı hep kötü müdür?

Peki kaygının hepsi zararlı mı? Akçakaya, optimal düzeydeki bir kaygının bizi harekete geçirdiğini söylüyor. "Ama bu dengenin altında ya da üstünde olmak, bizi daha savunmasız yapabilir" diye de ekliyor:

"Destek almaktan korkmamalıyız. Problem olması gerekmiyor. Bir uzmanla görüşmek, kendini tanımak, duygularını anlamlandırmak için de gerekli olabilir. Hatta bazen bu farkındalık, ciddi sorunlar ortaya çıkmasının önüne geçebilir."

Kaygıya sahip çok kişi, bu duyguyu ya bastırıyor ya da ertelemeyi tercih ediyor. Oysa duygular, bastırıldığında kaybolmaz; birikir diyen Seda Akçakaya, bu döngüyü kırmanın yolunun inkardan değil, farkındalıktan geçtiğini söylüyor:

"Duygularımızı tanımalıyız. Görmezden gelmek yerine, çözmek için ne yapabilirim diye sormamız gerekiyor. Aksi takdirde bastırılan her duygu, farklı bir yolla geri dönebilir."

Her şey gerçekçi olmayabilir, ama etkisi gerçek

Peki, "Kaygılandığım şeyin gerçekleşmesinden korkuyorum, çünkü gerçekten olursa?" dendiğinde ne olacak? Seda Akçakaya burada, duyguya kulak vererek ilerlemenin daha sağlıklı olduğuna dikkat çekiyor:

"Kaygıyı hiçe saymak değil, onu anlamaya çalışmak gerek. Bu kaygı gerçekleşirse ne yaparım sorusuna cevap aramak, problemi çözmek için stratejiler geliştirmek kişiyi güçlendirir. Bu yaklaşım, bireyin hem kaygısını azaltmasına hem de öz güvenini artırmasına yardımcı olur."

Yani mesele, çok kaygılı olmak değil, kaygıyı nasıl ele aldığımız. Kendimize düşman değil, destek olursak o %91'lik korku senaryosunu yeniden yazabiliriz.

Daha fazla bilgi ve son haberler için SonTurkHaber.com'ı takip edin.
seeGörüntülenme:94
embedKaynak:https://www.trthaber.com
archiveBu haber kaynaktan arşivlenmiştir 19 Haziran 2025 13:10 kaynağından arşivlendi
0 Yorum
Giriş yapın, yorum yapmak için...
Yayına ilk cevap veren siz olun...
topEn çok okunanlar
Şu anda en çok tartışılan olaylar

Matematik profesörlerinin ağzı açık kaldı! Resimdeki farklı 3 sayısını sadece gerçek dahiler 6 aniye dolmadan buldu

08 Temmuz 2025 15:14see170

İçlerinden Mossad ajanı çıkınca 700 bin Afganı sınır dışı ettiler Sözcü Gazetesi

08 Temmuz 2025 14:22see169

Sağlık Bakanlığı 2. etap 18 bin personel ataması ne zaman yapılacak, tarih belli mi, tercih kılavuzu kadro dağılımı belli mi?

09 Temmuz 2025 17:06see165

Gökyüzündeki paraşüte benzeyen nesnenin ne olduğu belirlendi

08 Temmuz 2025 15:41see162

Sıfır faizli taksit fırsatı: Ayda 10.000 TL ödeyerek sıfır motosiklet sahibi olun!

08 Temmuz 2025 14:28see158

Kral Charles ın gözündeki damar patlaması endişe yarattı

08 Temmuz 2025 16:31see157

Sekiz ilde FETÖ soruşturması! Dışişleri Bakanlığı ayrıntısı

08 Temmuz 2025 09:05see156

Çöp konteynerindeki yangın sonrası köpeğin telef olduğu ortaya çıktı

08 Temmuz 2025 17:31see152

Niyazi Nefi Kara için tutuklama talebi Gündem Haberleri

08 Temmuz 2025 14:55see147

Metrobüsler neden yanıyor: 10 ayda 7 inci metrobüs faciası...

09 Temmuz 2025 03:59see145

İsrail saldırılarında dudak uçuklatan fatura! Tahran hasarın maliyetini duyurdu!

08 Temmuz 2025 17:25see145

Ünlü maden suları apar topar raflardan kalkıyor!

10 Temmuz 2025 00:54see145

Darbe mi yapacaksın? sorusuna Özgür Özel den cevap! Skandal tehditlerini sürdürdü

08 Temmuz 2025 15:12see141

Batman’da erkek vahşeti: Evli olduğu kadını ve 2 kızını bıçakladı

08 Temmuz 2025 14:32see132

‘Estetik dermatoloji sektörü, yeni teknolojilerle ivmesini artırıyor’

08 Temmuz 2025 14:52see131

Yine ruhundaki inceliği konuşturdu... Gelin olduğu aileye derde derman ilaç gibi geldi

09 Temmuz 2025 04:05see130

Çin, ABD den Tibet ile ilgili konulara karışmamasını istedi

08 Temmuz 2025 16:14see129

Şampiyonlar Ligi 1. ön eleme turunda ilk maçlar tamamlandı

10 Temmuz 2025 00:08see129

Şehit üsteğmeni son yolculuğuna ailesi, asker selamıyla uğurladı İzmir Haberleri

08 Temmuz 2025 15:40see128

Çinli araştırmacılar insan gözünden hızlı biyonik sensör geliştirdi

08 Temmuz 2025 14:39see127
newsSon haberler
Günün en taze ve güncel olayları