SonTurkHaber.com
close
up
Menu

Denizli haberleri: Arı sokması sonucu fenalaşan yaşlı adam kaldırıldığı hastanede hayatını kaybetti Denizli Haberleri

Özgür Özel, ağzını bozdu! Yine tehditler savurdu

Milaslı muhtarlardan maden düzenlemesine destek açıklaması

İran da kalan uçaklar geri getiriliyor İş Yaşam Haberleri

Ateşkesin etkisi hızlı oldu: Hürmüz Boğazı’nda trafik arttı, petrol taşıma maliyeti sert düştü Sözcü Gazetesi

MasterChef Al Beni Yukarı tiramisu tarifi! Danilo Şef in Al Beni Yukarı tiramisu tarifi Son Dakika Haberleri

Tunceli de bir ayda 207 firmada bin 15 ürün denetlendi Tunceli Haberleri

Tiyatronun günü 5 Temmuz Sözcü Gazetesi

DMM: Özgür Özel in ifadeleri, yargı mensuplarının bağımsızlığına yönelik kabul edilemez bir saldırıdır

Dördüncü kattan düşen ısı yalıtım ustası hayatını kaybetti

KÜÇÜKÇEKMECE İCRA DAİRESİ

Son dakika Naci Görür den Bursa depremi için çok kritik açıklama

Son dakika haberi... Erdoğan tarih verip duyurdu: Bir başka olacak!

Burhanettin Bulut tan zam tepkisi: Faturayı yine vatandaşa kestiler

Ünlü börekçi kıyma yerine sakatat yedirmiş! Halk sağlığını hiçe sayan firmalar bakanlık listesinde: Domuz eti, at ve eşek eti, sakatat etleri...

Trump: İsrail, Gazze de 60 günlük ateşkes için gerekli şartları kabul etti

700 milyon dolarlık Bitcoin i çöpe atan adamdan ilginç çözüm Sözcü Gazetesi

Yangınlar İzmir, Manisa ve Hatay da sürüyor

İsrail Genelkurmay Başkanı Suriye topraklarında askerleriyle görüştü

En fazla Türkler sınır dışı ediliyor Sözcü Gazetesi

Koruyucu adımlar ve yeni umutlar Sözcü Gazetesi

Koruyucu adımlar ve yeni umutlar Sözcü Gazetesi

Sozcu sayfasından alınan verilere göre, SonTurkHaber.com bilgi veriyor.

DEMANS -3-

“Annem artık beni tanımıyor” demek zor. Ancak “annem hiç böyle biri değildi” demek daha acı. Demans, sadece hafızayı değil, kişiliği de yıkar. O yüzden insanlar bu hastalığı sadece unutmakla değil, “kaybolmakla” tanımlar.

Fakat her unutkanlık kalıcı olmak zorunda değil. Bazı demans türleri, doğru zamanda fark edilirse geri döndürülebilir ya da en azından ilerlemesi yavaşlatılabilir.

Tedavi edilebilir demans nedenleri

Bazen zihinsel çöküşün nedeni Alzheimer değildir. Tedavi edilebilir bazı tıbbi durumlar da benzer belirtilere yol açabilir:

- 12 vitamini eksikliği sinir iletimini bozar.

- Hipotiroidi → zihin bulanıklığı yapar.

- Kronik depresyon bilişsel işlevleri baskılar

- İlaç etkileşimleri → antikolinerjikler özellikle yaşlılarda demansa benzer tablo yaratabilir (Kaynak: NIH, Harvard Medical School)

Bu yüzden her unutkanlıkta MRI çekilmeden önce kan tahlili ve psikiyatrik değerlendirme yapılmalıdır. Zihin, bazen basit bir vitamin takviyesiyle bile toparlanabilir.

Zona aşısı zihni de korur mu?

Evet. 2022’de yayımlanan bir araştırmaya göre, zona aşısı olan kişilerde demans gelişme riski % 19–23 oranında daha düşük. (Kaynak: BMJ, 2022 – Galler nüfus çalışması)

Neden?

Herpes zoster virüsü (zona), sinir sistemi üzerinde kalıcı iltihaplara yol açabiliyor. Bu durum beyin damarlarını etkileyip vasküler demans riskini artırabiliyor.

Aşı, bağışıklığı güçlendirerek bu süreci önlüyor.

Hangi aşılar var?

- Shingrix: % 25 ’e kadar etkili (rekombinant, yeni nesil)

- Zostavax: % 20 (canlı virüs temelli) (Kaynak: CDC, Mayo Clinic, 2023)

Ancak bu aşılar, daha demans hastalığı baş göstermeden yapılırsa işe yarıyor. Zaten başlayan bir bunama hastalığınız varsa, işe yaramıyor.

Zihni güçlendiren demansı geciktirebilen besinler

Beyin sadece düşünerek değil, doğru beslenerek de korunur.

Akdeniz tipi beslenmenin demans riskini % 30’a kadar azaltabildiği gösterildi (Kaynak: Lancet Public Health, 2020)

İşte bilimsel olarak zihinsel sağlığı desteklediği kanıtlanmış bazı besinler:

Yağlı balıklar (somon, sardalya, uskumru)

- Omega-3 yağ asitleri beyin hücrelerinin temel yapı taşıdır.

- Haftada 2 porsiyon önerilir.  (Kaynak: Harvard Health, “Nutrition and Brain Health”)

Yaban mersini ve mor meyveler

- Antioksidanlar içerir. Beyindeki oksidatif stresi azaltır.

- Hafıza ve öğrenme üzerinde olumlu etkisi var.

(Kaynak: Tufts University, “Blueberries and Cognitive Function”)

Ceviz, badem, fındık

- E vitamini, sağlıklı yağlar ve polifenoller sayesinde beyin yaşlanmasını yavaşlatır.

- Ceviz özellikle alzheimer riskini azaltan gıdalar arasında. (Kaynak: Alzheimer’s Research UK)

Koyu yeşil yapraklı sebzeler (Ispanak, kara lahana, pazı)

- Günde 1 porsiyon tüketenlerde bilişsel yaşlanma %11 daha yavaş.

- Folat, K vitamini ve lutein içerir.

(Kaynak: Rush    University, 2021)

Bitter çikolata

(% 70 ve üzeri kakao)

- Flavonoidler sayesinde kan akışını artırır, dikkat süresini uzatır.

- Günde 1-2 kare yeterlidir.

(Kaynak: Frontiers in Nutrition, 2020)

Zeytinyağı

- Hücre zarlarını korur, anti-inflamatuar özellik taşır.

- Akdeniz diyetinin temelidir. (Kaynak: MIND Diet Studies – Chicago, 2015)

Domates

- İçerdiği likopen, beyin hücrelerini serbest radikallere karşı korur.

- Alzheimer hastalarında düşük likopen seviyeleri saptanmıştır.

(Kaynak: Journal of Alzheimer’s Disease, 2018)

Önlemek mümkün mü?

Evet. Tam anlamıyla önlemek belki mümkün değil ama geciktirmek ve etkilerini azaltmak mümkün. Bunun için yapılması gerekenler şaşırtıcı biçimde sıradan:

- Haftada 3 gün yürüyüş.

- Her gün kitap, bulmaca, sohbet.

- Düzenli uyku

- Akdeniz tipi beslenme: zeytinyağı, yeşillik, balık.

- Sigara ve alkolü sınırlamak

(Kaynak: Lancet Public Health, 2020 – “Modifiable risk factors for dementia”)

En önemlisi ise sosyal ilişkiler. Araştırmalar, yalnız yaşayan yaşlıların demans riskinin % 60 daha yüksek olduğunu gösteriyor. Zihin, konuşa konuşa açılır.

Evde uygulanabilir Demans Testi: GPCOG

Dilerseniz aşağıdaki basit testi uygulayarak zihinsel performansınızı değerlendirebilirsiniz:

GPCOG (Kısa sürüm – 7 soru)

1. Bugünün tarihini, ayı ve yılı yazın.

2. Doğduğunuz yılı yazın.

3. Mevcut başbakanın adını yazın.

4. Son tatilinizi nerede geçirdiğinizi yazın.

5. Şu üç kelimeyi ezberleyin: Elma – Kalem – Gözlük

6. 20’den geriye doğru 5’er 5’er sayın.

7. 3 kelimeyi hatırlamaya çalışın.

Değerlendirme:

Her doğru yanıt = 1 puan

Toplam 5 veya altı: daha ileri değerlendirme gerekebilir

(Kaynak: GPCOG – University of New South Wales, 2021)

YARIN: BEYİN SİSİ

- Beyniniz bu sabah uyanamadıysa, nedeni yaş değil!

- Alzheimer sanıyorsunuz ama değil!

- Zihinsel yorgunluk çözümsüz değil!

Gelişmeleri kaçırmamak için SonTurkHaber.com'dan en güncel haberleri takip edin.
seeGörüntülenme:58
embedKaynak:https://www.sozcu.com.tr
archiveBu haber kaynaktan arşivlenmiştir 11 Haziran 2025 03:51 kaynağından arşivlendi
0 Yorum
Giriş yapın, yorum yapmak için...
Yayına ilk cevap veren siz olun...
topEn çok okunanlar
Şu anda en çok tartışılan olaylar

Denizli haberleri: Arı sokması sonucu fenalaşan yaşlı adam kaldırıldığı hastanede hayatını kaybetti Denizli Haberleri

02 Temmuz 2025 08:27see223

Özgür Özel, ağzını bozdu! Yine tehditler savurdu

02 Temmuz 2025 01:14see166

Milaslı muhtarlardan maden düzenlemesine destek açıklaması

02 Temmuz 2025 13:53see162

İran da kalan uçaklar geri getiriliyor İş Yaşam Haberleri

02 Temmuz 2025 14:20see160

Ateşkesin etkisi hızlı oldu: Hürmüz Boğazı’nda trafik arttı, petrol taşıma maliyeti sert düştü Sözcü Gazetesi

02 Temmuz 2025 12:00see157

MasterChef Al Beni Yukarı tiramisu tarifi! Danilo Şef in Al Beni Yukarı tiramisu tarifi Son Dakika Haberleri

02 Temmuz 2025 03:04see155

Tunceli de bir ayda 207 firmada bin 15 ürün denetlendi Tunceli Haberleri

02 Temmuz 2025 13:07see154

Tiyatronun günü 5 Temmuz Sözcü Gazetesi

02 Temmuz 2025 05:39see153

DMM: Özgür Özel in ifadeleri, yargı mensuplarının bağımsızlığına yönelik kabul edilemez bir saldırıdır

03 Temmuz 2025 00:21see153

Dördüncü kattan düşen ısı yalıtım ustası hayatını kaybetti

02 Temmuz 2025 00:18see152

KÜÇÜKÇEKMECE İCRA DAİRESİ

02 Temmuz 2025 00:08see151

Son dakika Naci Görür den Bursa depremi için çok kritik açıklama

02 Temmuz 2025 14:53see150

Son dakika haberi... Erdoğan tarih verip duyurdu: Bir başka olacak!

02 Temmuz 2025 18:17see149

Burhanettin Bulut tan zam tepkisi: Faturayı yine vatandaşa kestiler

02 Temmuz 2025 00:02see132

Ünlü börekçi kıyma yerine sakatat yedirmiş! Halk sağlığını hiçe sayan firmalar bakanlık listesinde: Domuz eti, at ve eşek eti, sakatat etleri...

02 Temmuz 2025 00:01see131

Trump: İsrail, Gazze de 60 günlük ateşkes için gerekli şartları kabul etti

02 Temmuz 2025 02:48see129

700 milyon dolarlık Bitcoin i çöpe atan adamdan ilginç çözüm Sözcü Gazetesi

02 Temmuz 2025 00:04see128

Yangınlar İzmir, Manisa ve Hatay da sürüyor

02 Temmuz 2025 00:07see128

İsrail Genelkurmay Başkanı Suriye topraklarında askerleriyle görüştü

02 Temmuz 2025 00:34see127

En fazla Türkler sınır dışı ediliyor Sözcü Gazetesi

02 Temmuz 2025 05:31see123
newsSon haberler
Günün en taze ve güncel olayları