SonTurkHaber.com
close
up
Menu

KARAR RESMİ GAZETE DE: Birçok ABD ürününe uygulanan ek vergiler kaldırıldı! Tesla, Model S, X, 3 ve Cybertruck fiyatları düşer mi? 1000 cc, 1500 cc ve 3000 c den düşük dizel, benzinli, hibrit araç fiyatları nasıl hesaplanır? Türkiye Ekonomisi Haberleri

İletişim Başkanı Duran: Özel’in Cumhurbaşkanımızın diplomatik temaslarına ilişkin açıklaması akıl tutulmasıdır

İsrail in Gazze’de sebep olduğu insani kriz zirvede: Köpekler cenazeleri yiyor Ortadoğu Haberleri

Cumhurbaşkanı Erdoğan: Kardeş ülkelerin liderleriyle Gazze deki kanı durdurmak için atılabilecek adımları değerlendireceğiz

TikTok ta kızını oynatarak para kazanan babaya tepki yağdı Sözcü Gazetesi

Formula 1 Azerbaycan Grand Prix sinde pole pozisyonu Verstappen in

Gece yarısı TFF Başkanı İbrahim Hacıosmanoğlu ndan Arda Kardeşler açıklaması! Böyle bir şey görmedim Fanatik Gazetesi Trabzonspor (TS) Haberleri Spor

Son Dakika: Cevizlibağ Kız Yurdundaki rezalette 4 gözaltı Sözcü Gazetesi

ELEME POTASI BELLİ OLDU! MasterChef son eleme adayı kim oldu? 20 Eylül Cumartesi MasterChef eleme potasına giden 7. yarışmacı kim oldu?

Havalimanlarında siber saldırı krizi sürüyor: Onlarca uçuş rötar yaptı

Son dakika haberi! Kütahya da 4,2 büyüklüğünde deprem Güncel haberler

Gaziantep te su krizi kapıda!

İngiltere Filistin devletini tanıdığını duyurmaya hazırlanıyor Dış Haberler

CHP li Karatepe den kurultay açıklaması: İktidara koşar adım yürüyoruz

Üçüncü TOGG için geri sayım başladı! Tarih verildi: Diğerlerinden daha ucuz olacak!

TEKNOFEST Havacılık, Uzay ve Teknoloji Festivali sona erdi

Giresun’da denizde 3 ayrı noktada hortum oluştu VİDEO İZLE

Erdoğan 20 yıldır BM de hakikati haykırıyor! Bir tarihi konuşmaya daha imza atacak

Kemal Kılıçdaroğlu Kurultay a katılacak mı? Canlı yayında açıkladı

Uğur Mumcu davası görülecek: Mehmet Ağar a ifade vermesi için tebligat gitti!

Koruyucu adımlar ve yeni umutlar Sözcü Gazetesi

Koruyucu adımlar ve yeni umutlar Sözcü Gazetesi

Sozcu sayfasından alınan verilere göre, SonTurkHaber.com bilgi veriyor.

DEMANS -3-

“Annem artık beni tanımıyor” demek zor. Ancak “annem hiç böyle biri değildi” demek daha acı. Demans, sadece hafızayı değil, kişiliği de yıkar. O yüzden insanlar bu hastalığı sadece unutmakla değil, “kaybolmakla” tanımlar.

Fakat her unutkanlık kalıcı olmak zorunda değil. Bazı demans türleri, doğru zamanda fark edilirse geri döndürülebilir ya da en azından ilerlemesi yavaşlatılabilir.

Tedavi edilebilir demans nedenleri

Bazen zihinsel çöküşün nedeni Alzheimer değildir. Tedavi edilebilir bazı tıbbi durumlar da benzer belirtilere yol açabilir:

- 12 vitamini eksikliği sinir iletimini bozar.

- Hipotiroidi → zihin bulanıklığı yapar.

- Kronik depresyon bilişsel işlevleri baskılar

- İlaç etkileşimleri → antikolinerjikler özellikle yaşlılarda demansa benzer tablo yaratabilir (Kaynak: NIH, Harvard Medical School)

Bu yüzden her unutkanlıkta MRI çekilmeden önce kan tahlili ve psikiyatrik değerlendirme yapılmalıdır. Zihin, bazen basit bir vitamin takviyesiyle bile toparlanabilir.

Zona aşısı zihni de korur mu?

Evet. 2022’de yayımlanan bir araştırmaya göre, zona aşısı olan kişilerde demans gelişme riski % 19–23 oranında daha düşük. (Kaynak: BMJ, 2022 – Galler nüfus çalışması)

Neden?

Herpes zoster virüsü (zona), sinir sistemi üzerinde kalıcı iltihaplara yol açabiliyor. Bu durum beyin damarlarını etkileyip vasküler demans riskini artırabiliyor.

Aşı, bağışıklığı güçlendirerek bu süreci önlüyor.

Hangi aşılar var?

- Shingrix: % 25 ’e kadar etkili (rekombinant, yeni nesil)

- Zostavax: % 20 (canlı virüs temelli) (Kaynak: CDC, Mayo Clinic, 2023)

Ancak bu aşılar, daha demans hastalığı baş göstermeden yapılırsa işe yarıyor. Zaten başlayan bir bunama hastalığınız varsa, işe yaramıyor.

Zihni güçlendiren demansı geciktirebilen besinler

Beyin sadece düşünerek değil, doğru beslenerek de korunur.

Akdeniz tipi beslenmenin demans riskini % 30’a kadar azaltabildiği gösterildi (Kaynak: Lancet Public Health, 2020)

İşte bilimsel olarak zihinsel sağlığı desteklediği kanıtlanmış bazı besinler:

Yağlı balıklar (somon, sardalya, uskumru)

- Omega-3 yağ asitleri beyin hücrelerinin temel yapı taşıdır.

- Haftada 2 porsiyon önerilir.  (Kaynak: Harvard Health, “Nutrition and Brain Health”)

Yaban mersini ve mor meyveler

- Antioksidanlar içerir. Beyindeki oksidatif stresi azaltır.

- Hafıza ve öğrenme üzerinde olumlu etkisi var.

(Kaynak: Tufts University, “Blueberries and Cognitive Function”)

Ceviz, badem, fındık

- E vitamini, sağlıklı yağlar ve polifenoller sayesinde beyin yaşlanmasını yavaşlatır.

- Ceviz özellikle alzheimer riskini azaltan gıdalar arasında. (Kaynak: Alzheimer’s Research UK)

Koyu yeşil yapraklı sebzeler (Ispanak, kara lahana, pazı)

- Günde 1 porsiyon tüketenlerde bilişsel yaşlanma %11 daha yavaş.

- Folat, K vitamini ve lutein içerir.

(Kaynak: Rush    University, 2021)

Bitter çikolata

(% 70 ve üzeri kakao)

- Flavonoidler sayesinde kan akışını artırır, dikkat süresini uzatır.

- Günde 1-2 kare yeterlidir.

(Kaynak: Frontiers in Nutrition, 2020)

Zeytinyağı

- Hücre zarlarını korur, anti-inflamatuar özellik taşır.

- Akdeniz diyetinin temelidir. (Kaynak: MIND Diet Studies – Chicago, 2015)

Domates

- İçerdiği likopen, beyin hücrelerini serbest radikallere karşı korur.

- Alzheimer hastalarında düşük likopen seviyeleri saptanmıştır.

(Kaynak: Journal of Alzheimer’s Disease, 2018)

Önlemek mümkün mü?

Evet. Tam anlamıyla önlemek belki mümkün değil ama geciktirmek ve etkilerini azaltmak mümkün. Bunun için yapılması gerekenler şaşırtıcı biçimde sıradan:

- Haftada 3 gün yürüyüş.

- Her gün kitap, bulmaca, sohbet.

- Düzenli uyku

- Akdeniz tipi beslenme: zeytinyağı, yeşillik, balık.

- Sigara ve alkolü sınırlamak

(Kaynak: Lancet Public Health, 2020 – “Modifiable risk factors for dementia”)

En önemlisi ise sosyal ilişkiler. Araştırmalar, yalnız yaşayan yaşlıların demans riskinin % 60 daha yüksek olduğunu gösteriyor. Zihin, konuşa konuşa açılır.

Evde uygulanabilir Demans Testi: GPCOG

Dilerseniz aşağıdaki basit testi uygulayarak zihinsel performansınızı değerlendirebilirsiniz:

GPCOG (Kısa sürüm – 7 soru)

1. Bugünün tarihini, ayı ve yılı yazın.

2. Doğduğunuz yılı yazın.

3. Mevcut başbakanın adını yazın.

4. Son tatilinizi nerede geçirdiğinizi yazın.

5. Şu üç kelimeyi ezberleyin: Elma – Kalem – Gözlük

6. 20’den geriye doğru 5’er 5’er sayın.

7. 3 kelimeyi hatırlamaya çalışın.

Değerlendirme:

Her doğru yanıt = 1 puan

Toplam 5 veya altı: daha ileri değerlendirme gerekebilir

(Kaynak: GPCOG – University of New South Wales, 2021)

YARIN: BEYİN SİSİ

- Beyniniz bu sabah uyanamadıysa, nedeni yaş değil!

- Alzheimer sanıyorsunuz ama değil!

- Zihinsel yorgunluk çözümsüz değil!

Gelişmeleri kaçırmamak için SonTurkHaber.com'dan en güncel haberleri takip edin.
seeGörüntülenme:80
embedKaynak:https://www.sozcu.com.tr
archiveBu haber kaynaktan arşivlenmiştir 11 Haziran 2025 03:51 kaynağından arşivlendi
0 Yorum
Giriş yapın, yorum yapmak için...
Yayına ilk cevap veren siz olun...
topEn çok okunanlar
Şu anda en çok tartışılan olaylar

KARAR RESMİ GAZETE DE: Birçok ABD ürününe uygulanan ek vergiler kaldırıldı! Tesla, Model S, X, 3 ve Cybertruck fiyatları düşer mi? 1000 cc, 1500 cc ve 3000 c den düşük dizel, benzinli, hibrit araç fiyatları nasıl hesaplanır? Türkiye Ekonomisi Haberleri

22 Eylül 2025 01:27see200

İletişim Başkanı Duran: Özel’in Cumhurbaşkanımızın diplomatik temaslarına ilişkin açıklaması akıl tutulmasıdır

20 Eylül 2025 23:27see155

İsrail in Gazze’de sebep olduğu insani kriz zirvede: Köpekler cenazeleri yiyor Ortadoğu Haberleri

21 Eylül 2025 04:15see153

Cumhurbaşkanı Erdoğan: Kardeş ülkelerin liderleriyle Gazze deki kanı durdurmak için atılabilecek adımları değerlendireceğiz

21 Eylül 2025 12:11see147

TikTok ta kızını oynatarak para kazanan babaya tepki yağdı Sözcü Gazetesi

20 Eylül 2025 13:26see145

Formula 1 Azerbaycan Grand Prix sinde pole pozisyonu Verstappen in

20 Eylül 2025 18:06see118

Gece yarısı TFF Başkanı İbrahim Hacıosmanoğlu ndan Arda Kardeşler açıklaması! Böyle bir şey görmedim Fanatik Gazetesi Trabzonspor (TS) Haberleri Spor

21 Eylül 2025 01:09see116

Son Dakika: Cevizlibağ Kız Yurdundaki rezalette 4 gözaltı Sözcü Gazetesi

20 Eylül 2025 18:16see116

ELEME POTASI BELLİ OLDU! MasterChef son eleme adayı kim oldu? 20 Eylül Cumartesi MasterChef eleme potasına giden 7. yarışmacı kim oldu?

21 Eylül 2025 00:42see115

Havalimanlarında siber saldırı krizi sürüyor: Onlarca uçuş rötar yaptı

21 Eylül 2025 15:00see114

Son dakika haberi! Kütahya da 4,2 büyüklüğünde deprem Güncel haberler

21 Eylül 2025 02:31see112

Gaziantep te su krizi kapıda!

21 Eylül 2025 17:51see112

İngiltere Filistin devletini tanıdığını duyurmaya hazırlanıyor Dış Haberler

21 Eylül 2025 01:55see111

CHP li Karatepe den kurultay açıklaması: İktidara koşar adım yürüyoruz

21 Eylül 2025 11:22see111

Üçüncü TOGG için geri sayım başladı! Tarih verildi: Diğerlerinden daha ucuz olacak!

20 Eylül 2025 17:46see111

TEKNOFEST Havacılık, Uzay ve Teknoloji Festivali sona erdi

21 Eylül 2025 20:41see111

Giresun’da denizde 3 ayrı noktada hortum oluştu VİDEO İZLE

22 Eylül 2025 01:29see111

Erdoğan 20 yıldır BM de hakikati haykırıyor! Bir tarihi konuşmaya daha imza atacak

21 Eylül 2025 00:20see110

Kemal Kılıçdaroğlu Kurultay a katılacak mı? Canlı yayında açıkladı

21 Eylül 2025 00:50see109

Uğur Mumcu davası görülecek: Mehmet Ağar a ifade vermesi için tebligat gitti!

22 Eylül 2025 04:33see109
newsSon haberler
Günün en taze ve güncel olayları