Lula, Trump ı bombaladı: “Demokrasimiz pazarlık konusu olamaz.”

Lula konuşmasında; Gazze’deki İsrail savaşı, eski devlet başkanı Jair Bolsonaro’nun darbe girişiminden mahkûm edilmesi, sosyal medya düzenlemeleri ve ABD’nin Venezuela açıklarındaki gemilere yönelik saldırıları gibi pek çok konuda Trump’la ters düştü.

“Demokrasimiz pazarlık konusu olamaz”

Lula, Bolsonaro’nun darbe girişiminden dolayı aldığı cezaya atıf yaparak, “Bir zamanların devlet başkanı, demokratik hukuk devletine saldırdığı için yargılandı ve ceza aldı. Savunma hakkı da kendisine tanındı. Brezilya, otoriter heveslilere ve onların destekçilerine açık bir mesaj verdi: Demokrasimiz, egemenliğimiz pazarlık konusu olamaz” dedi.

Trump ise Bolsonaro davasını “cadı avı” diye nitelendirmiş ve Brezilya’ya yüzde 50 gümrük vergisi koymuştu. Lula, bu duruma karşı “tek taraflı müdahalelerin artık norm haline geldiğini” söyledi.

Trump daha sonra kürsüye çıktığında Lula’ya yanıt verdi: “Brezilya kötü durumda ve bizimle işbirliği yapmadığı sürece de kötü durumda kalacak.”

“Mükemmel bir kimya”

Gerginliğe rağmen Trump, Lula ile yaptıkları kısa görüşmeyi “mükemmel bir kimya” sözleriyle anlattı. İki liderin önümüzdeki hafta görüşme kararı aldığını duyurdu. Trump, “Yaklaşık 20 saniye konuştuk ama mükemmel bir kimyamız vardı” diyerek Lula’yı “çok nazik biri” olarak tanımladı.

Gazze için: “Hiçbir şey soykırımı meşrulaştıramaz”

Lula, Hamas’ın İsrail’e 7 Ekim 2023’te düzenlediği saldırıları “hiçbir açıdan savunulamaz” buldu, ancak İsrail’in Gazze’de yürüttüğü savaşı “soykırım” olarak nitelendirdi:
“Hiçbir şey, kesinlikle hiçbir şey Gazze’deki mevcut soykırımı haklı gösteremez. Tonlarca molozun altında on binlerce kadın ve çocuk gömülü. Bu katliam, engel olabileceklerin sessizliğiyle gerçekleşti.”

Lula ayrıca açlığın “savaş silahı”na dönüştürüldüğünü, nüfusun zorla yerinden edilmesinin cezasız kaldığını söyledi. İsrail içinden ve dışından savaşa karşı çıkan Yahudi topluluklarını da övdü.

Venezuela ve ABD saldırıları

Brezilya lideri, ABD’nin Venezuela açıklarında gemilere yönelik saldırılarını “yargısız infaz” olarak niteledi: “Silahlı çatışma olmayan durumlarda ölümcül güç kullanımı yargısız infazdır.”

ABD, son haftalarda en az dört gemiyi uyuşturucu taşıdığı gerekçesiyle vurduğunu açıklamış, Caracas ise bu iddiayı reddetmişti. En az 17 kişi öldü. Lula ise uyuşturucu ile mücadelenin en etkili yolunun “kara para aklama ve silah ticaretine karşı uluslararası işbirliği” olduğunu vurguladı.

“DTÖ’yü yeniden kurmak gerekiyor”

Lula, çok taraflı ticaret sisteminin büyük darbe aldığını belirterek “DTÖ’nün acilen yeniden inşa edilmesi gerekiyor” dedi. Trump’ın tek taraflı gümrük vergilerini sert şekilde eleştirdi:
“Değer zincirleri bozuldu, küresel ekonomi yüksek fiyatlar ve durgunluk döngüsüne sürüklendi. DTÖ, daha modern ve esnek kurallarla yeniden kurulmalı.”

DTÖ, bu yıl yayımladığı raporda, Trump’ın ticaret savaşının 2025’te dünya ekonomilerine ağır zarar vereceğini öngörmüştü.

İklim değişikliği BM’nin “kalbi” olmalı

Lula, iklim krizinin en çok gelişmekte olan ülkeleri vurduğunu söyleyerek, “İklim değişikliği, BM’ye hayat veren kalp olmalı. Çünkü tüm dikkati hak ediyor” dedi. İklim eylemleri için BM bünyesinde takip ve denetleme yetkisine sahip yeni bir konsey kurulmasını önerdi.