Mahfi Eğilmez: Yatırım araçlarının son 10 yıldaki getirileri üzerine bir karşılaştırma

Mahfi Eğilmez

Son dönemlerde özellikle altın, gümüş, kripto paralarda görülen yüksek artışlar yatırımcıları, portföylerini sürekli gözden geçirip yenilemeye yöneltiyor.

Aşağıdaki tablolardan üstteki 2015 yılından bugüne kadar BIST 100 endeksi, dolar (USD), Euro, gram altın (TL), mevduat faizi (TL) ve kripto paraları temsilen Bitcoin’in (USD olarak) geçirdiği gelişmeleri gösteriyor. Alttaki tablo 2015 yılını bütün bu araçlar için 100 kabul ederek oluşturduğumuz endekse göre yıllar içinde aldıkları değerleri ortaya koyuyor (üstteki tablo; BIST, Bloomberg HT, Paratic Piyasalar, CNBCe, trading view sitelerindeki veriler kullanılarak tarafımdan hazırlanmış, alttaki tablo 2015 yılı 100 kabul edilmek suretiyle üstteki tablonun verileri endekslenerek oluşturulmuştur):

Alttaki tablonun sondan bir üstteki satırı (Fark %) Ekim 2025 ile 2016 yılsonu değerleri arasındaki yüzde farkı, son satır (Fark, Kat) ise Ekim 2025 ile 2016 yılsonu değeri arasında kaç kat fark olduğunu gösteriyor.

Buna göre Bitcoin bu araçlar arasında yatırımcısına en fazla getiri sağlamış olan araç olarak birinci sırayı açık ara ile alıyor. Onu altın izliyor. En düşük getiri sağlayan faizi bir yana bırakırsak borsa, dolar ve euro aşağı yukarı aynı getiriyi sağlamış görünüyor.

Burada dikkat edilmesi gereken bazı noktalar var. Her şeyden önce BIST 100 bir endeks. Dolayısıyla burada endeksi endekslemiş oluyoruz. Öte yandan BIS’te bazı hisselerin BIST 100 endeksinin çok üzerinde bazılarının da altında değer kazandığı gerçeği de var. Dolayısıyla hisselerin Türk Lirası veya dolar olarak ne kadar kazandırdığına ayrıca bakmak gerekir. O nedenle BIST 100’deki değişime fazla anlam yüklemek doğru olmayabilir. Dolar ve euro kendi para cinslerinden ciddi değer kazanmış durumdalar. Gram altın hem altının değer kazanması hem de dolar kurunun yükselmesi nedeniyle Türk yatırımcıya önemli oranda getiri sağlamış görünüyor. Sürekli vurguladığımız gibi Türk altın yatırımcısı mesela Amerikalı altın yatırımcısından çok daha fazla kazanç sağlayabiliyor. Çünkü Amerikalı yatırımcı yalnızca altının değer kazanmasından kazançlı çıkarken Türk yatırımcı hem altının hem de doların değer kazanmasından kazanç sağlıyor. Bu ikili aynı zaman birisin kaybı halinde öteki için sigorta oluşturuyor. Bitcoin, dolar cinsinden her türlü rekoru kırmış bulunuyor. O nedenle portföylerde yer verilmesi gereken bir araç.

Gümüşü bu tablolara dâhil etmemiş olsam da bundan böyle ciddi izlemeye alıyorum. Çünkü gümüş de yükseliş rekorları kırıyor.

Risk ve getiri dengesini sağlayacak bir yatırım sepeti oluşturmanın en iyi yol olduğu açık. Trump, Putin, Netanyahu ve diğer birçok ülkede kimseyi dinlemeden hareket etmeye yönelmiş liderlerin olduğu bir dünya riskli bir dünyadır. Zaten küresel risk endeksi de risklerin geçmişte görülmediği kadar hızla arttığına işaret ediyor. Böyle bir durumda portföylerde hisse senedi, mevduat, döviz, kripto para bulundurmanın yanı sıra mutlaka altın, gümüş gibi değerli madenler bulundurmakta yarar var. Zaman içinde bunlarda da değer kayıpları ortaya çıksa bile uzun vadede genelde değer kazanıyorlar. Bu kadar riskli bir dünyada bunlar diğer riskli araçlar için bir çeşit sigorta görevi görüyor. Kripto paraları da (örneğin bitcoin) portföylerde düşünmekte yarar var. Hangi yatırım aracının portföylerde hangi oranlarda tutulacağı konusunda kişinin risk – getiri dengesi yaklaşımına göre kendi kararını oluşturması gerektiğini dolayısıyla herkese uyacak bir portföy oluşturmanın anlamlı olmadığını vurgulayalım.