Mars a insanlı iniş yapılabilir

Avrupa Uzay Ajansı’nın (ESA) değerlendirme sürecinde olan yeni bir uzay görevi, Mars’a insanlı inişi mümkün kılabilecek bilimsel altyapıyı oluşturmayı amaçlıyor. İngiltere liderliğindeki ‘M-MATISSE’ adlı proje, Kızıl Gezegen’in uzay hava koşullarını detaylı biçimde inceleyerek gelecekteki insanlı görevlerin güvenliğini artırmayı hedefliyor.

‘M-MATISSE (Mars Magnetosphere ATmosphere Ionosphere and Space-weather SciencE)’, Mars’a iki robotik yörünge aracı göndermeyi planlıyor. Bu araçlar, gezegenin manyetosferi, iyonosferi ve termosferi gibi atmosfer katmanlarını; ayrıca yüzeye yakın atmosfer ve radyasyon düzeylerini inceleyecek. Görev onay alırsa, Mars’ın uzay havasını tüm katmanlarıyla araştırmaya odaklanan ilk özel görev olacak.

Leicester Üniversitesi’nden Dr. Beatriz Sanchez-Cano, bu görevin, Güneş’ten gelen enerji ile parçacıkların Mars atmosferinde nasıl emildiğini ve yüzey süreçlerini nasıl etkilediğini ortaya koyacağını bildirdi. Bu bilgilerin, özellikle insanlı görevlerde yaşanabilecek radyasyon tehlikelerini öngörmek ve önlem almak açısından kritik öneme sahip olduğu belirtildi. Dr. Sanchez-Cano, “Mars’taki uzay havası koşullarını anlamak, hem robotik hem de insanlı görevler için hayati. Dünya’daki uzay hava izleme deneyimimizden bu tür tehlikelerin ne kadar önemli olduğunu biliyoruz” dedi.

Görevde kullanılacak iki uzay aracına ‘Henri’ ve ‘Marguerite’ adları verildi. ‘Henri’, Mars’ın plazma sisteminde yer alacak; ‘Marguerite’ ise daha uzak bir bölgede, Güneş rüzgarı etkisinin yoğun olduğu bölgeleri gözlemleyecek. Bu strateji sayesinde, Mars’ın atmosferi üzerindeki Güneş rüzgarı etkisi hem yakın hem uzak mesafeden eş zamanlı olarak izlenebilecek. Bu da Mars atmosferinin nasıl evrildiği ve yaşanabilirliğe dair hangi şartlara sahip olduğu konusunda yeni bilgiler sağlayacak.

Görev önerisinin, ESA’nın ‘orta ölçekli görev’ programı için değerlendirme sürecinde olduğu kaydedildi. Üç adaydan biri olan ‘M-MATISSE’, 2026 yılı ortasında açıklanacak kararı bekliyor. Görev seçilirse, Birleşik Krallık parçacık ölçüm cihazlarının tamamından ve bilimsel veri yönetim merkezinden sorumlu olacak. İngiltere bu sayede, Mars’ta şimdiye dek elde edilmiş en hassas iyon, nötral ve elektron ölçümlerini yapacak. ‘M-MATISSE’ görevi, yalnızca bilimsel veri değil, gelecekte Mars’a ayak basacak astronotların güvenliği için de bir kalkan görevi görecek.

Mars’ın uzay iklimi hakkında doğru tahminler yapılabilmesi, yaşanabilir bölgelerin belirlenmesi ve görev ekipmanlarının dayanıklılığı açısından bu tür araştırmalar hayati kabul ediliyor. Eğer ‘M-MATISSE’ onay alırsa, Mars’a giden yol biraz daha netleşmiş olacak.