NASA nın uzayda yetiştirmeyi başardığı marulun ciddi bir sorunu var!

Uluslararası Uzay İstasyonu (ISS) ve Çin’in Tiangong II uzay aracında yetiştirilen marullarda, yeryüzündeki eşdeğerlerine göre %29–%31 kadar daha az kalsiyum; magnezyumda yaklaşık %25 daha az oran tespit edildi. Demir düzeyleri değişkenlik gösterirken, potasyumda bazı durumlarda beklenmedik artışlar da gözlendi. Bitkiler görünüşte sağlıklı olsa da, besin değerlerinde belirgin düşüş var. Bitkiler ne kadar sağlıklı görünse de “görünüş kadar fayda sağlamıyor” uyarısı yapılıyor.

Mikro yerçekimsiz ortam, bitkilerin besinleri alma, su dağılımı ve oksidatif stresle başa çıkma biçimini değiştiriyor. Antioksidan bileşikler, özellikle fenoller ve karotenoidler, azalma eğilimi gösteriyor. Dolayısıyla bu bitkiler, radyasyona ve stres koşullarına karşı daha savunmasız hale geliyor.

Çalışma aynı zamanda insanlar üzerinde de uyarılar yapıyor: Mikro yerçekimi ortamında kemik kütlesi hızla kaybediliyor. Bu ortamda düşük kalsiyumlu bir diyet, kemik kaybını daha da hızlandırabilir. Ayrıca demir eksikliği, anemi ve halsizliği tetikleyebilir. Bazı genler, kalsiyum metabolizması ve bağışıklık düzenlemesi ile bağlantılı yolları etkilenmiş gözüküyor.

Araştırmacılar, bu sorunlara çözüm olarak biyofortifikasyon (bitkilerin besin içeriklerini artırma) ve mikrobiyota düzenlemeleri üzerinde çalışıyorlar. Örneğin, soya, sarımsak, maydanoz gibi bitkiler bazı avantajlar sergileyebileceği düşünülüyor.

Bu keşifler, Mars’a gönderilecek uzun misyonlar için kritik önem taşıyor. Çünkü orada yeniden ikmal olanağı sınırlı olacak ve her besin parçası önemli hâle gelecek. Bu yüzden uzay tarımı artık yalnızca astronotları beslemek için değil, aynı zamanda sağlık sisteminin bir parçası olarak ele alınıyor.