Obezite iğnelerinin yan etkileri: Bırakılınca kilolar geri dönüyor Sözcü Gazetesi

Bir enjeksiyonla hayatı değiştirmek kolay görünebilir. Ama hiçbir değişim, sadece kilo kaybıyla sınırlı değildir. Obezite iğne tedavileri, yan etkileri konusunda hâlâ suskun bir endüstriye dönüşmüş durumda. Bu suskunluk, sosyal medyada “ışık hızında zayıflama” videolarıyla örtülüyor. Gerçekte ise kusma, halsizlik, saç dökülmesi ve sosyal yalıtım çoğu kullanıcının ortak tecrübesi.
TikTok ve Instagram’da #ozempicbody etiketiyle yüzbinlerce paylaşım var. İnce bedenler, “önce-sonra” videoları, 3 ayda 20 kilo kaybı gibi mucizevi hikayeler...
 Ama kimse şunu söylemiyor:
- Kusma nöbetleri
- Kas kaybı
- Zihinsel tükenme
- Yemeğe karşı tiksinti

@fitnessplusgirl, TikTok yorumu: “Kamerada incelmiş halimi gösterdim ama o gün midemden dolayı hiçbir şey yiyemedim.”

Kas kaybı gerçeği

İlaçlar sadece yağı değil, kas dokusunu da azaltıyor.
Yapılan araştırmalar, toplam kaybın ortalama % 25’inin kaslardan oluştuğunu gösteriyor. Bu da şunu doğuruyor: Zayıflayan beden, güçsüz bir yapıya bürünüyor. Sarkma, yorgunluk, merdiven çıkamama gibi sonuçlarla karşılaşılıyor.

45 yaşında erkek kullanıcı, İstanbul: “3 ayda 12 kilo verdim ama spor salonunda ağırlık kaldıramaz oldum. Gücüm gitti.”

@ozempicgirl, TikTok paylaşımı, 2024 Mart: “Bir kadavra gibi görünüyorum, bacaklarım güçsüzleşti. Zayıfladım ama enerjim kalmadı.”

Saç dökülmesi ve tat kaybı

Açıklanamayan yan etkilerden bazıları:
- Saç dökülmesi: Hızlı kilo kaybına ve beslenme eksikliğine bağlı
- Tat kaybı veya ağızda metalik tat: GLP-1/GIP reseptörlerinin sinir uçlarındaki etkisiyle açıklanıyor.
- Yeme motivasyonunun  psikolojik olarak bastırılması sosyal zevkin silinmesi.

En yaygın yan etkiler

Klinik çalışmalarda ve kullanıcı geri bildirimlerinde en sık görülen şikayetler:
- Mide bulantısı (% 40)
- Kusma (% 20–25)
- Kabızlık (% 15–20)
- Baş dönmesi, halsizlik
- Tat kaybı ve ağız kuruluğu
- Yemekten tiksinme
39 yaşında erkek kullanıcı, New York:  (Kaynak: Reddit /ObesityRx) “İlk 10 gün boyunca sabah kalktığımda midem ağzıma geliyordu.”
31 yaşında kadın kullanıcı, Paris:  (Kaynak: Guardian Health Forum) “Sürekli istifra etmekten çalışamaz hale geldim, ama 9 kilo verdim. Buna değer mi emin değilim.”
44 yaşında kadın kullanıcı, Londra: “Zayıfladım ama sürekli başım dönüyordu. Bir kere bayıldım. Şimdi 4 kilo geri aldım, ama daha iyiyim.”

Marka: Saxenda 
Firma: Novo Nordisk  Etken Madde: Liraglutid
Artıları: Günlük iğne, eski ve tanıdık molekül
Eksileri: Etkisi düşük (% 6–8), bulantı çok yaygın

Marka: Wegovy
Firma: Novo Nordisk
Etken Madde: Semaglutid
Artıları: % 15’e kadar zayıflama, haftalık doz, FDA onaylı. 
Eksileri: Estetik amaçla kullanımı yaygın, yan etkileri belirgin.

Marka: Zepbound 
Firma: Eli Lilly
Etken Madde: Tirzepatid
Artıları: Mounjaro’nun obezite versiyonu, % 22’ye varan etki
Eksileri: Fiyat çok yüksek, aşırı iştah kesme sosyal izolasyon riski

Psikolojik etkiler 

Bazı kullanıcılar sadece fiziksel değil, nöropsikolojik değişimlerden de söz ediyor:
- Yemekle duygusal bağın kopması
- Anksiyete artışı ve depresif duygu durumları
- Sosyal hayattan çekilme, yemekli ortamlardan uzaklaşma
- Cinsel istekte azalma (özellikle kadın hastalarda)
37 yaşında kadın kullanıcı, Sidney: “Sanki sadece vücudum değil, zihnim de küçüldü. İştahla birlikte hayatın keyfi de gitti.”
43 yaşında erkek kullanıcı, Berlin: “Bir şeyi yememek değil, artık hiç istememek ürkütücü.”

İlacı bırakınca ne oluyor?

Bu en az konuşulan ama en önemli başlıklardan biri. Klinik veriler ve gözlemler şunu gösteriyor:
- İlacı bırakan kullanıcıların % 65–70’i 6–12 ay içinde verdiği kiloyu geri alıyor.
- Nedeni: Metabolizma, ani kilo kaybına karşı “savunma tepkisi” geliştiriyor.
- Vücut eski yağ hücrelerini “geri çağırıyor.”
- Açlık yeniden başlıyor, ama bu kez yeme kontrolü psikolojik olarak daha zayıf. 

Set Point Teorisi’ne göre:

Beyin, vücudun alıştığı kilo aralığını “ideal denge” olarak     kabul ediyor.
Kilo hızla düştüğünde, vücut bu durumu tehdit olarak algılar:
- Açlık hormonu ghrelin artar
- Metabolizma yavaşlar
- Kalori harcaması azalır
- Beyin, yağ depolamayı hızlandırır 40 yaşında kadın kullanıcı, Ankara: “Kilo geri döndü ama bu kez daha agresif. Açlık hissim de patlamış gibi.”

Piyasadaki diğer iğneler

Saxenda: Günde bir iğneyle klasik yol

İlk çıkan obezite iğnelerinden biri. Etken maddesi liraglutid. Her gün uygulama gerektiriyor. Etkisi % 6–8 ile sınırlı ama hâlâ reçete edilen ve bazı hastalarda güvenli bulunan bir seçenek. GLP-1 tek reseptör üzerinden çalışıyor.

Wegovy: TikTok’un yıldızı

Semaglutid ham maddesi içeriyor ama Ozempic’ten daha yüksek dozda. Haftalık enjeksiyon. % 15’e kadar zayıflatabiliyor. Yan etkileri Ozempic’e benzer, fakat daha yoğun yaşanabiliyor.

Zepbound: En güçlü ama en sessiz 

Tirzepatid içeriyor. Mounjaro ile aynı molekül ama obezite için özel olarak onaylı. Etki gücü en yüksek iğnelerden. % 22’ye kadar kilo kaybı sağlıyor. Ancak tat kaybı, sosyal izolasyon, iştahsızlık gibi sorunlar nedeniyle dikkatli kullanım öneriliyor.

Yarın:

 NAD tedavisi nedir, bu iğnelerle ne ilgisi var?