Propaganda mı, gerçek mi? Macaristan da Turan rüzgarı

Macaristan’da "Hun-Türk kökeni” tartışması tarih ve kimlik araştırmasının ötesinde siyasi bir saflaşmaya dönüşüyor. Başbakan Viktor Orbán yönetiminin, Macaristan’ın kökenini Türk dünyasına dayandıran söylemleri resmi devlet politikası haline gelirken, toplumun sağ ve milliyetçi kesimleri bu politikayı sahipleniyor. Liberal kesimler ise Türk kökeninin gerçeğe dayanmayan bir propaganda olduğunu savunuyor. Macaristan'da muhalefet ve akademik çevreler Orbán yönetimine "tarihsel gerçekliği saptırma" ve "iktidarını tahkim etme" eleştirisinde bulunuyor.

Macar Turan Vakfı tarafından Hun-Türk milletlerini anmak amacıyla düzenlenen "Büyük Kurultay" yoğun ilgi görüyor. HUN KÖKENİ VAR MI?

Tarihi kaynaklar ve bazı dilsel benzerlikler, Macarların Orta Asya kökenli olduğunu ve Türk boylarıyla tarihsel temaslar yaşadıklarını açıkça ortaya koyuyor. Yazılı kayıtlara göre Macarların ataları sayılan "Magyar" kabileleri, 9. yüzyılda Karpatlar bölgesine göç etmeden önce Hazar Kağanlığı, Peçenekler, Kumanlar hatta Göktürkler ile temas halindeydi. Bazı tarihçilere göre Macarlar, Türk-Moğol-Sibirya halklarıyla genetik ve kültürel etkileşim içindeydi. Macar dilinin Ural-Altay dilleriyle ve özellikle de Türkçeyle yapısal benzerlikleri bulunuyor. Macarcanın dil sınıflandırmalarında Ural dillerine; özellikle de Fin-Ugor koluna mensup olduğu belirtiliyor.

TÜRK DÜNYASI AÇILIMI

Macaristan son yıllarda hem iç hem dış politikasında dikkat çekici bir şekilde Türk kimliği söylemini resmi devlet politikası haline getiriyor. Hun kökeni üzerinden “Türk dünyasına aidiyet” Başbakan Viktor Orbán açısından yalnızca bir tarihsel anlatıdan ibaret değil. Türkiye ve Türk devletleriyle geliştirilen yakın ilişkiler, Türk Devletleri Teşkilatı'nda gözlemci üyelik Macar dış politikasında yeni bir eksen haline geldi. Bu söylem, milliyetçi-muhafazakâr seçmeni konsolide etmenin yollarından biri olarak görülüyor.

ATİLLA'NIN TORUNLARI!

İktidardaki Viktor Orbán , Turan siyasetinde yalnız değil. Kendisini "Atilla'nın torunu" olarak ifade eden tarihçi Gabor Vona'nın yakın zamana kadar liderlik ettiği "Jobbik hareketi" özellikle gençlerden büyük destek görüyor. Hareket, Macarların Avrupa Hunlarının lideri Atilla'nın soyundan geldiğini savunuyor. Macaristan'da bu söylem siyasette büyük destek bulurken, Jobbik hareketi 2018 yılında ülkenin üçüncü büyük partisi olmuştu.

AKADEMİ KABUL ETMİYOR

Ancak Hun-Türk kökenleriyle ilgili bu popüler söylem hem toplumda hem de akademi ve muhalefet çevrelerinde sert tartışmalara neden oluyor. İktidar çizgisindeki medya organları ve devletin yayın kuruluşları Türk-Macar tarihsel bağını öne çıkaran içeriklere sık bir şekilde yer veriyor. Pek çok akademisyen ise bu görüşün bilimsel gerçeklikle çeliştiğini savunuyor. Macar akademisyenlerin konuyla ilgili görüşlerinin yer aldığı Times Higher Education tarafından yayımlanan bir dosya haberde, hükümetin finanse ettiği 'Ulusal Kökenler Araştırma Enstitüsü’nün, “Turanist” söylemleri akademik kılıfla yaymaya çalıştığı eleştirilerine yer verildi.

Macaristan Başbakanı Viktor Orban'a Türk Devletleri Teşkilatı tarafından 'Ali nişanı' verilmişti. MUHALEFET DE TEPKİLİ

Muhalefet partileri de Türk söylemine karşı çıkarken, özellikle yeni kurulan Tisza Partisi ve lideri Péter Magyar, Türk vurgusunu iktidarın otoriterleşme eğilimlerinin bir aracı olarak görüyor. Magyar, Orbán’ın “uluslararası işbirliği” söylemiyle hem AB karşıtı bir çizgi izlediğini hem de iç demokrasiyi zayıflattığını savunuyor. Magyar, 2026'da yapılacak seçimlerde Viktor Orbán'ın en iddialı rakiplerinden biri olarak gösteriliyor.

ÇİN KAYNAKLARINDA VAR

İslam öncesi Türk tarihi üzerine çalışan tarihçi Ahmet Taşağıl Haber Global Web Özel'e Hunların kökenleriyle ilgili bilgi verdi. Hunların Avrasya bozkırının ilk kurumsal imparatorluğu olduğunu belirten Taşağıl şunları söyledi: "Büyük Hun adının en az 800 yıl yaşadığını biliyoruz. Bunun öncesinde de 3 bin yıllık bir tarih var. Bu uzun tarihte, geniş bir coğrafyada derin izler bıraktılar. Bu tartışmalar aslında 19. yüzyılın ikinci yarısında gündeme geldi. Batılı araştırmacılar kendi politikaları gereği Hunların Türk olmadığını ileri sürdü. Ancak ben Çin kaynaklarında araştırma yaptığımda Hunların Türk olduğunu açıkça gördüğümü söyleyebilirim. Çin metinleri açıkça Göktürklerin atalarının Hunlar olduğunu gösteriyor."

 [email protected] 

Kaynak: Web Özel