SonTurkHaber.com
close
up
Taktik kazanımlar, stratejik kayıplar arasında (1) Süleyman Seyfi Öğün

Taktik kazanımlar, stratejik kayıplar arasında (1) Süleyman Seyfi Öğün

Yenisafak sayfasından alınan verilere göre, SonTurkHaber.com bilgi veriyor.

İki bölümde bitirmeyi planladığım bu yazıda, Ortadoğu, Kafkasya ve Avrasya’da cereyan eden sıcak hâdiseleri belli bir geri plân değerlendirmesine tâbî tutmaya gayret edeceğim. Esas gâyem elbette Türkiye’nin içinde bulunduğu kritik durumun ne kadar riskli ve bir o kadar da fırsat yüklü olduğunu göstermek. Küresel ölçekte iki büyük güç temerküzü arasındaki savaş derinlerde iyiden iyiye kızışmış durumda. Çeşitli devletler arasında bölgesel olarak yaşanan sıcak savaşları, bu derin savaşın fonksiyonu

İki bölümde bitirmeyi planladığım bu yazıda, Ortadoğu, Kafkasya ve Avrasya’da cereyan eden sıcak hâdiseleri belli bir geri plân değerlendirmesine tâbî tutmaya gayret edeceğim. Esas gâyem elbette Türkiye’nin içinde bulunduğu kritik durumun ne kadar riskli ve bir o kadar da fırsat yüklü olduğunu göstermek.

Küresel ölçekte iki büyük güç temerküzü arasındaki savaş derinlerde iyiden iyiye kızışmış durumda. Çeşitli devletler arasında bölgesel olarak yaşanan sıcak savaşları, bu derin savaşın fonksiyonu olarak görmek gerekiyor. Bu bağlam ıskalanarak yapılan tahlillerin ve buradan türetilen beklentilerin daha baştan nâfile olduğunu görmek gerekiyor.

Şimdi bu esas bölünmenin bir tarafını ele alarak başlayalım. Burada City of London merkezli olarak hudutsuz şişmelerle dolarizasyonu yaşatmayı temel alan finansal bir ağ mevcut. İngiltere ve peşinden sürüklediği mevcut Avrupa’daki elitlerinin bu güç temerküzünün odağı olduğunu unutmamak gerekiyor. ABD’deki Demokratlar bu ağın diğer ayağını oluşturuyor. Biden devrinde canlandırılan NATO’nun bu finansal ağın askerî cephesini meydana getirdiğini görüyoruz.

Sovyetlerin külleri arasından doğan Rusya da bu ağın bir parçasıydı. Burada hayâtî enerji kaynakları ile dolar arasındaki bağa dikkat edelim. Petrodolar hâdisesi tam da bu kesişmeyi ifâde ediyor. Hâl böyle olunca enerji akışından Rusya’nın kasasına büyük meblâğlarda bir dolar akışı sağlanıyordu. Cemil Şinâsî Türün bunu, Körfez Arap dünyâsı ile Rusya’nın OPEC içindeki kader birliği olarak yorumluyor. Yâni enerji satışıyla sağlanan refah artışı Suudî Arabistan ile Rusya’yı aynı çizgiye getiriyordu. Oligarklar bunun aracısıydı. Hoş, bu refah payını düştükten sonra kalan çok daha büyük hacimlerdeki artık değer, yine bir şekilde finans kaynakları tarafından emiliyor ve geri alınıyordu.

Çin de bunun bir parçasıydı. Çin’in büyümesi tamâmen dolar çevrimlerine bağımlı bir büyümeydi. (Elyevm bu tablo çok az değişti). Gelin görün ki bu finansal azgınlık kendi içinde sakat idi. Bu sakatlıklara çeşitli yazılarımda değinmiş olduğumu hatırlıyorum. Tekrar etmeyeceğim. 2008 ve pandemi sonrası yaşanan gelişmeler azgın finansal şişmeyi taşınamaz hâle getirdi. Ama tam bir dar görüşlülük yaptılar; dünyânın bünyesini zehirleyen bu finansal şişmeyi bir panzehir gibi görerek yeni şişmelerle daha beter hâle getirdiler. Açıklar büyüyerek tedâvi kabul etmez hâle geldi ve refah toplumlarını tehdit etmeye başladı.

İkinci mühim gelişme ise Çin’in emek yoğunluklu ekonomiden sermâye ve teknolojik yoğunluklu yatırımlara geçişi oldu. Bu beklenmiyordu. Bilhassa çip üretiminde Batı’nın tekellerini zorlayan gelişmelerdi bunlar. Tayvan Batı’nın dev bir çip üretim merkezi olarak Çin’in, uluslararası hukuk ve tanınırlık değeri taşıyan bir temelde gözünü diktiği bir yer hâline geldi. Küresel finansal güçler bunun üzerine II. Dünyâ Savaşı sonrasında kurulan düzeni yıkmak üzere harekete geçtiler. Çıkış yolu savaştı. Böylece hem âtıllaşan, alt yapısı çürümüş ekonomilerine bir can suyu da sağlanmış olacaktı. Yalnız burada mesele, Çin’i durdurmaya mâtuf olan savaşın nerede çıkarılacağı meselesiydi. Doğrudan Çin ile savaşmayı göze alamadılar. Bunun yerine, Çin’in en büyük enerji tedârikçisi olan Rusya’yı gözlerine kestirdiler. Ukrayna-Rusya savaşını çıkardılar. (İran’ı da buna dâhil edebiliriz.) Rusya’yı çökertmek Çin’e ağır bir darbe olacaktı. Rusya düşmanlaştırıldı ve çeşitli yaptırımlarla dünyâdan tecrit edildi. Bu plân aynı zamanda başta Almanya olmak üzere Avrupa’nın Rusya’nın ucuz enerji kaynaklarından koparılması ve tam bir boşluğa düşürülmesiydi. Bu boşluğu ABD ve Katar başta olmak üzere Körfez kapatacaktı. Elbette daha pahalıya... Avrupa buna direnmek yerine, tuhaf bir şekilde yoz siyâset sınıfları vasıtasıyla destek verdi.

Beklenenler olmadı. Her şey tam aksine seyretti. Bir defâ Çin-Rusya yakınlaşması derinleşti. Hindistan da -hakkını teslim edelim- beklentilerin aksine Batı’nın dümen suyuna girmedi. Hâsılı Rusya’nın enerji ticâreti, kendisine by-pass yollar bularak devâm etti. Ama her şey bu kadarla sınırlı kalmadı. Sürecin içinden, Petrodolar sistemini tehdit edecek yeni dinamikler geldi. Belki de lâyıkı veçhile görülmeyen buydu. Swift sisteminden dışlanan Rusya, dolar sisteminin bunaltıcı baskısından yılmış Çin, Hindistan ve Brezilya, yanlarına Suudları ve BAE’ni de alarak doları bypass edecek yeni bir ödemeler rejimini inşâ etmek üzere aralarında bir niyet ve rıza birliği meydana getirdiler. 2010’larda kurulmuş olan BRICS esâsen Rusya-Ukrayna savaşının ardından dikkat çekici bir etkinlik kazanmaya ve büyümeye başladı. Burada altın garantili olarak bölgesel para birimlerinin kullanıldığı ticârî ilişkilerin teşvik edilmesi, millî paraların birikimi üzerinden karşılıklı ekonomik yatırımların, bilhassa KOBİ’ler üzerinden derinleştirilmesi ve çeşitlendirilmesi hedefleniyordu. Bu sâdece dolar sisteminin by-pass edilmesi değildi. Ticârette dolar temelli ilişkilerin yerini emtia temelli yeni bir model alıyordu. Burada Rusya içinde yaşanan ve kamuya daha çok esrarlı ölümler, tutuklamalar, kayıplar, intiharlar olarak geçen haberlerin altında büyük bir elit değişiminden de söz edebiliriz. Bunu Suudî Arabistan’da otel tutuklamaları ve tasfiyeleri ile seyreden esrarlı saray darbeleriyle berâber mütalaa etmek yerinde olacaktır. Hâsılı Batı bir elit dönüşümünü başaramıyor, Rusya’da ve Suudî Arabistan’da ise küresel finansal sermâyenin uzantıları tasfiye ediliyordu.

Hâsılı, Rusya-Ukrayna savaşını çıkartan finansal oligarşi istediklerini elde etmek bir tarafa, kendisine orta vâdede daha çok büyük kayıplar doğuracak neticelerle karşılaşmaya başladı.

Devam edeceğim..

Durumu takip etmeye devam edin, SonTurkHaber.com her zaman en yeni haberleri sunuyor.
seeGörüntülenme:41
embedKaynak:https://www.yenisafak.com
archiveBu haber kaynaktan arşivlenmiştir 04 Ağustos 2025 04:10 kaynağından arşivlendi
0 Yorum
Giriş yapın, yorum yapmak için...
Yayına ilk cevap veren siz olun...
topEn çok okunanlar
Şu anda en çok tartışılan olaylar

Belediye aracıyla alkollü kaza

02 Ağustos 2025 07:06see198

Manisa da otobüsle otomobil çarpıştı! Yaralılar var

02 Ağustos 2025 17:52see185

İmamoğlu ndan iktidara: Telaşın boşuna değil, çünkü gitme vaktin geldi!

02 Ağustos 2025 20:43see168

2 Ağustos hava durumu! Meteoroloji den sağanak uyarısı

02 Ağustos 2025 06:07see115

Genç kızdan babasına kalplere dokunan hafızlık müjdesi herkesi duygulandırdı

02 Ağustos 2025 18:08see114

Kediyi işkenceyle öldürdü

02 Ağustos 2025 07:28see113

Kavurucu sıcaklara sağanak molası! Meteoroloji peş peşe uyardı Sözcü Gazetesi

02 Ağustos 2025 08:37see113

Z kuşağı 10 yiyeceği asla ağzına sürmüyor: Reddediyorlar Sözcü Gazetesi

02 Ağustos 2025 09:28see113

Artık uçaklarda sıvı taşınabilecek!

02 Ağustos 2025 17:56see113

Yine o teşhir görüntüsü Sözcü Gazetesi

02 Ağustos 2025 05:40see112

Süper Lig devi masada! Kerem Aktürkoğlu nun bonservisi ve maaş beklentisi açıklandı

02 Ağustos 2025 17:58see111

Bakan Bolat: 25 milyar dolarlık ihracat ile tarihimizin aylık ihracat rekorunu kırdık Samsun Haberleri

02 Ağustos 2025 17:16see111

BDDK, İstanbul da ikamet eden 10 kişiyi işe alacak

03 Ağustos 2025 11:13see111

Sezen Aksu, Pakize Suda nın vasiyetini yerine getirdi

02 Ağustos 2025 12:32see110

Saint Maximin, Fenerbaçe den Club America ya transfer oldu

02 Ağustos 2025 20:13see110

İhracat Samsun’da masaya yatırılıyor

02 Ağustos 2025 07:10see110

Tüfekle kulağından vurdu: Borç kavgasında silahlar çekildi

04 Ağustos 2025 03:25see109

Ülke felaketi yaşıyor! Aşırı sıcaklar 1 haftada 264 can aldı

03 Ağustos 2025 11:06see109

Iğdır da feci ölüm! Hava basılan lastik patladı

02 Ağustos 2025 17:54see109

Dua Lipa ve Edis in diyalogları sosyal medyayı salladı

02 Ağustos 2025 17:38see109
newsSon haberler
Günün en taze ve güncel olayları