Tekstilcinin gözü Mısır da! Artan maliyetler can sıkıyor

Son iki yıldır küresel ölçekte yaşanan talep daralması, yüksek enflasyon, döviz kurundaki dalgalanmalar ve enerji maliyetlerindeki artış, Türk tekstil ve hazır giyim sektörünü olumsuz etkiliyor. Uzun yıllardır dış ticaret fazlası veren ve ekonomide stratejik bir konuma sahip olan sektörde, birçok firma üretim bandını Mısır'a taşıyor. 2022’de ihracat açısından zirve yapan tekstil sektörü, 2023 ve 2024’te ivme kaybederken, aynı dönemde Mısır’da Türk sermayeli tekstil yatırımlarının sayısı da üç kat arttı. Türkiye’de kapanan fabrika ve atölye sayısında da artış yaşanırken; TOBB, TİM ve TÜİK verilerinden yansıyan son veriler ise tekstildeki daralmaya işaret ediyor. 

Dünya tekstil ihracatında 2021'de yüzde 3,3 paya sahip olan Türkiye'nin bu payı yüzde 2,7’ye geriledi.  İSTİHAM KAYBI 

Türkiye’de tekstil ve hazır giyim sektöründe çalışan toplam kişi sayısı 2019’da 1.3 milyon düzeyindeyken, 2024 Haziran itibarıyla bu rakamın 983 bine kadar gerilediği dikkat çekiyor. Sektörde son iki yılda sektörde 295 bine yakın iş gücü kaybı yaşarken, bu kaybın yüzde 60’ının kayıtlı istihdamdan, yüzde 40’ının ise kayıt dışı atölyelerden geldiği tahmin ediliyor. Piyasadan yansıyan bilgilere göre İstanbul, Bursa, Gaziantep, Kahramanmaraş, Denizli ve İzmir en çok istihdam kaybı yaşayan iller arasında bulunuyor. 

KAYIP ARTIYOR

2022 yılında 10.3 milyar dolara ulaşarak tarihi rekor kıran tekstil ihracatı, 2023’te 9.8 milyar dolara, 2024’te ise 9.4 milyar dolara gerileyerek üst üste iki yıl daraldı. Aynı şekilde, hazır giyim ihracatı da 2022’de 19.2 milyar dolar seviyesinden yüzde 6.9 düşüşle 17.9 milyar dolar seviyesine geriledi. Toplamda ise iki yıl içinde 2,2 milyar dolarlık ihracat kaybı yaşandı. Dikkat çeken en önemli ayrıntı ise son 2 yıllık süreçte 200’den fazla Türk tekstil firmasının Mısır’a taşınması. Bu yatırımların toplam değeri 3 milyar doları aşarken, Mısır’ın tekstil ihracatının üçte birini artık Türk firmaları üstlendiği belirtiliyor. Türkiye’de ortalama bir tekstil işçisinin maliyeti bin 750 doları yaklaşırken, bu rakam Mısır'da 170 dolar seviyesinde bulunuyor. 

MISIRLI'YA PİYANGO 

Maliyet sorunundan çıkış arayan Türk firmalarının son 2 yıldır yöneldiği en kritik adres olan Mısır'ın rağbet görmesinin altında ise 10 yıl vergi muafiyeti, ucuz iş gücü, enerji sübvansiyonu ve üretim teşvikleri yatıyor. Kahire, İskenderiye, Şarkiye ve 10. Ramazan kentlerinde Türk tekstil sermayesinin kurduğu üretim tesislerinin sayısı 200’ü geçerken, bu fabrikaların 45 bin Mısırlı işçiye istihdam sağlandığı öne sürülüyor.

ÜRETİM MISIR'A KAYIYOR

Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mustafa Gültepe, tekstil ihracatında 2022 yılında zirve görüldüğünü ancak bu seviyenin korunamadığına dikkat çeken isimlerin başında geliyor. Gültepe, sektördeki durumu, “Üretim ve siparişlerin bir kısmı Mısır’a, Fas’a, Pakistan’a kayıyor. Bu trend durmazsa orta vadede Türkiye'nin ihracat gücünü ciddi şekilde törpüleyecek” sözleriyle özetliyor. TOBB Hazır Giyim ve Konfeksiyon Meclis Başkanı Şeref Fayat ise Türkiye’deki enerji ve işçilik maliyetlerinin Çin ve Güney Asya’ya göre çok yüksek olduğuna dikkat çekiyor.

Tekstil sektöründe yaşananların sorunlar olarak, Avrupa pazarındaki talep daralması, Türk Lirası'nın dolar karşısındaki nominal değer kaybı ile artan işçilik ve enerji maliyetleri gösteriliyor.  ZAMLAR BEL BÜKÜYOR

Öte yandan 2023 sonu itibarıyla tekstil sektöründe üretim maliyetlerinin dağılımında enerji yüzde 24, işçilik yüzde 37, hammadde yüzde 29, diğer giderler yüzde 10 şeklinde dikkat çekerken, 2022-2024 arasında elektrik tarifelerine yüzde 172, doğalgaz fiyatlarına ise yüzde 198 oranında zam geldiği vurgulanıyor 2022'de bir ton pamuk için 2 bin 200 dolar ödenirken, bu rakam günümüzde 3 bin 50 dolara yükselmiş durumda. Sektör uzmanlarına göre Türkiye, katma değerli üretim stratejisini hızla hayata geçirmezse, tekstildeki “ihracatçı ülke” pozisyonunu kaybetme riski söz konusu. 

[email protected] 

Kaynak: Web Özel