Trump’ın ‘Derin Devlet’le savaşı.. Abdullah Muradoğlu

ABD Başkanı Donald Trump ‘Derin Devlet’ olarak nitelenen yerleşik güvenlik bürokrasisini tepeden tırnağa değiştirmek konusunda çok ciddi olduğunu gösteriyor. Trump ilk döneminde ‘Derin devlet’ tarafından akamete uğratıldığından defalarca yakınmıştı. Trump’ın Marco Rubio ’yu Dış İşleri Bakanlığına, Pete Hegseth ’i Savunma Bakanlığına, Mike Watz ’u Ulusal Güvenlik Danışmanlığına, Tulsi Gabbard ’ı ise 18 istihbarat kuruluşunu denetleyen “Ulusal İstihbarat Direktörlüğü”ne getirmesi ‘Derin Devlet’i dize

ABD Başkanı Donald Trump

‘Derin Devlet’

olarak nitelenen yerleşik güvenlik bürokrasisini tepeden tırnağa değiştirmek konusunda çok ciddi olduğunu gösteriyor. Trump ilk döneminde ‘Derin devlet’ tarafından akamete uğratıldığından defalarca yakınmıştı. Trump’ın

Marco Rubio

’yu Dış İşleri Bakanlığına,

Pete Hegseth

’i Savunma Bakanlığına,

Mike Watz

’u Ulusal Güvenlik Danışmanlığına,

Tulsi Gabbard

’ı ise 18 istihbarat kuruluşunu denetleyen “Ulusal İstihbarat Direktörlüğü”ne getirmesi ‘Derin Devlet’i dize getirme niyetinin göstergeleriydi.

Perde arkasında Netanyahu ile iş tuttuğu söylenen Waltz’un Trump’a sadakatte iyi bir sınav vermediği için görevinden el çektirildiği söyleniyor. Trump, Ulusal Güvenlik Danışmanlığı görevini de Rubio’ya vermişti. Bu arada “

Ulusal Güvenlik Konseyi

”nde üst düzey birçok isim de görevlerinden alınmıştı. Mayıs’ın ikinci haftasındaysa Tulsi Gabbard “Ulusal İstihbarat Konseyi”nin geçici Başkanı

Mike Collins

ile yardımcısı

Maria Langan-Riekhof

'u görevden aldı.

Gabbard Konsey’in “CIA”deki ofisini de Ulusal İstihbarat Direktörlüğü binasına taşıdı. ABD Başkanı için günlük istihbarat brifingini hazırlayan personel de taşınanlar arasındaydı. ABD medyasına göre Gabbard’ın hamleleri istihbaratın siyasallaştırılmasını engellemeye yönelik. Bazı yorumlara göreyse bu hamleler İstihbarat Konseyi’ndeki “derin devlet”i hedef alıyordu.

ABD medyasında yer alan bilgilere göre Cuma günü Ulusal Güvenlik Konseyi’nde üst düzey bazı isimler daha görevlerinden alındılar. 100’den fazla çalışanın ise idari izne çıkarıldığı belirtiliyor. Waltz döneminde Ulusal Güvenlik Danışman Yardımcılığına getirilen

Alex Wong

ile Ortadoğu masasından

Eric Trager

de görevden alınanlar arasındalar. Wong ve Trager’in görevden alınmalarının iki partili şahinleri ve İsrail yanlısı çevreleri rahatsız ettiğini belirtelim.

Eric Trager’in Waltz döneminde “Ulusal Güvenlik Konseyi”nde “

Orta Doğu ve Kuzey Afrika Direktörü

” olarak görevlendirilmesi “

İsrail Lobisi

”yle bağlantılı yayınlarda büyük bir sevinçle karşılanmıştı. Daha önce İsrail yanlısı “

Washington Yakın Doğu Politikası Enstitüsü

”nde çalışan Trager Mısır’daki “

Müslüman Kardeşler

” aleyhindeki araştırmalarıyla tanınıyordu. Trager 2014’te bir Rotary Kulubü”nde gerçekleştirilen etkinlikte, "

Generalleri demokrat yapamayız, ancak onları ortağımız yapabiliriz ve izlememiz gereken yol budur

” demişti.

ABD medyasında yer alan bilgilere bakılacak olur ise Ulusal Güvenlik Konseyi’ndeki(UGK) bu ikinci dalga görevden almalar “Konsey”in yapısının daraltılmasına ilişkin bir operasyonun parçası. Buna göre “

UGK

’daki birçok müdürlük, alt müdürlük kaldırılacak, bürokratik süreçler kısaltılacak. Bu yeniden yapılandırma operasyonunun hem “UGK’yı küçültmeyi, hem de yetkilerinin çoğunun Dışişleri ve Savunma bakanlıklarına devredilmesini içerdiği belirtiliyor.

Öte yandan Konsey’in personel sayısının yarı yarıya azaltılacağı da kaydediliyor. Operasyonun uygulayıcıları arasında yer alan bir yetkilinin “

Axios

” haber sitesine yaptığı açıklamaya göre bu hamleler Rubio ve Trump’ın Washington’ın kalbindeki ‘Derin Devlet’e karşı yaptıkları en ciddi operasyondur. Adı açıklanmayan bu yetkili “

Derin Devlet'in içini boşaltıyoruz

” diyordu.

ABD medyasındaki haberlere göre ABD Başkan Yardımcısı

JD Vance

’in Ulusal Güvenlik Danışmanı

Andy Baker

ile Trump’ın politikadan sorumlu asistanı

Robert Gabriel

Ulusal Güvenlik Danışman Yardımcıları olarak görevlendirilecek. Gabriel 2015 yılından bu yana Trump’ın en yakınındaki isimler arasında yer alıyor. Diğer yandan Andy Baker’ın Vance’in danışmanlığını sürdüreceği de söyleniyor. Bu gelişme ABD Başkan yardımcısı Vance’in güçlü bir konumda olduğunu ve Ulusal Güvenlik Konseyi’nden gözünü ayırmayacağının bir işareti.

Daha önce ABD medyasında Vance’in ABD’nin Ukrayna’ya askerî yardımına karşı çıkması ve NATO'ya şüpheci yaklaşımının şekillenmesinde Baker’ın etkili olduğu belirtilmişti. 5 Mart 2025’te “

Politico

”da yer alan bir haberdeyse Trump'ın Savunma Bakanlığı'nın kadrolarını oluşturmada da Baker’ın önemli rol üstlendiğine dikkat çekiliyordu. Buna göre Baker çok sayıda “

izolasyonist muhafazâkâr

”ın Pentagon’da kritik birimlerde üst düzey görevlere getirilmesini sağladı. “

Yerleşik Nizam

”ın iki partili şahinlerinin,

Neoconlar

’ın ve

İsrail Lobisi

’nin dış politikada “

izolasyonist etki

”den çok rahatsız oldukları belirtmek gerekiyor.