Türkiye nin kültürel mirasına adanmış bir ömür: Prof. Dr. Metin Sözen vefat etti

ÇEKÜL Vakfı Kurucusu, Sanat Tarihçisi ve Belgesel Yapımcısı Metin Sözen, 89 Yaşında Hayata Gözlerini Yumdu

Türkiye'nin kültürel mirasına adanmış bir ömür, Prof. Dr. Metin Sözen'in vefatıyla son buldu. Sanat tarihçisi, mimar ve belgesel yapımcısı kimlikleriyle tanınan Sözen, özellikle Çevre ve Kültür Değerlerini Koruma ve Tanıtma Vakfı (ÇEKÜL) aracılığıyla Türkiye'nin dört bir yanındaki tarihi kentlerin ve kültürel varlıkların korunması için önemli çalışmalar yürütmüştü. Sözen'in vefatı, kültür ve sanat camiasında derin bir üzüntüye neden oldu.

1936 yılında Elazığ'ın Harput ilçesinde dünyaya gelen Metin Sözen, İstanbul Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi'nden mezun olduktan sonra uzun yıllar aynı kurumda akademisyen olarak görev yaptı. Ancak onu kamuoyunun yakından tanımasını sağlayan çalışmaları, akademik kariyerinin ötesine geçerek Türkiye'nin kültürel mirasının korunması ve tanıtılması alanında yaptığı öncülükler oldu. Sözen, Türkiye'nin doğal ve tarihi zenginliklerinin farkındalığını artırmak, bu değerlerin korunması için kamuoyu oluşturmak ve yerel yönetimlerle işbirliği yaparak somut projeler geliştirmek amacıyla ÇEKÜL Vakfı'nı kurdu.

Prof. Dr. Metin Sözen’in Safranbolu, Kastamonu, Bursa, Edirne, Uşak, Afyonkarahisar, Denizli, Karaman, Ağırnas, Tokat, Amasya, Gümüşhane, Sivas, Malatya, Elâzığ, Kars, Diyarbakır, Mardin, Şanlıurfa, Gaziantep, İstanbul başta olmak üzere değişik ölçekte yerleşme birimlerinden TBMM’ye bağlı Milli Saraylara uzanan çizgide gerçekleştirilen, kamu-yerel-sivil-özel birlikteliğine dayalı, kalıcı uygulamaları bulunuyor.

Prof. Dr. Metin Sözen, TBMM Başkanlığı Kültür ve Sanat Danışmanı, Bilim ve Değerlendirme Kurulu Başkanı olarak, yeniden yapılanma süreci içinde “Devletin Evi Saray” başlığı altında geliştirdiği “Saray Müze”, “Müze İçinde Müze”, “Depo Müze”, “Fabrika Müze” kavramlarının ışığında 1984 yılından itibaren, 25 yıl içinde Dolmabahçe, Beylerbeyi, Yıldız saraylarında, Aynalıkavak, Küçüksu, Ihlamur, Beykoz, Maslak kasırlarında ve Yalova Atatürk köşklerinde bilimsel çalışmaları yönetti. Bu çalışmalarıyla TBMM Başkanlığı “Üstün Hizmet Ödülü”, Kültür ve Turizm Bakanlığı “Koruma Onur Ödülü”, Vakıflar Genel Müdürlüğü “Vakıf İnsan Ödülü”, “Ağa Han Mimarlık Ödülü” ve Kültür ve Turizm Bakanlığı 2007 yılı “Kültür ve Sanat Büyük Ödülü”, 2013 yılında ise “Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülü”nü Tarihi Kentler Birliği adına aldı. Çalışmalar yürüttüğü kentlerde ve kurumlarda caddelere, sokaklara, kitaplık ve kültür merkezlerine, çocuk parklarına ismi verildi; üniversitelerin fahri doktora ve kentlerin fahri hemşeriliğine uzanan çok çeşitli değerlendirmelerle nitelendi.