Uygun fiyatıyla dikkat çeken leblebi fiyatı da iki katına çıktı Sözcü Gazetesi

Türkiye’nin en fazla ve kaliteli nohut üretiminin yapıldığı iller arasında ilk sıralarda yer alan Yozgat’ta, artan maliyetler leblebi imalatını da etkiledi. Yozgat’ta leblebi imalatçısı Orhan Dolangez, "Geçen seneki fiyat biz perakende 75- 85 lira bandına satıyorduk, bu sene fiyatımız 130- 140 gibi fiyatlara satıyoruz" dedi.

Ankara'dan sonra en fazla nohut üretiminin yapıldığı Yozgat'ta, Tarım ve Orman İl Müdürlüğü ile birlikte özel sektör de leblebinin ham maddesi olan nohut üreminde daha kaliteli ve bol ürün alabilmeye yönelik çalışmalar yürütüyor. Yozgat Tarım ve Orman İl Müdürlüğü, nohut üretiminde verimliliği artırmak amacıyla yeni çeşitlerin deneme ekimlerini tamamladı.

İl genelinde 5 ilçe ve 11 köyde 12 çiftçi ile demonstrasyon çalışması yürütülüyor. Yemeklik dane baklagiller üretiminde Türkiye genelinde ikinci sırada yer alan Yozgat’ta Tarım ve Orman İl Müdürlüğü, bu potansiyeli daha da artırmak amacıyla araştırma kuruluşları tarafından geliştirilen, mevcut çeşitlere alternatif olabilecek daha verimli ve hastalığa dayanıklı yeni nohut çeşitlerinin ekim ve üretimini yaygınlaştırmaya çalışıyor. Yozgat’ta özel sektör de değişen iklim koşullarına uygun, kuraklığa ve soğuk havaya dayanıklı nohut çeşitlerinin adaptasyon çalışmalarına ağırlık verdi.

Yozgat’ta leblebi imalatçısı Orhan Dolangez, Türkiye’nin en kaliteli leblebisinin nohudunun Yozgat’ta yetiştirildiğini belirterek, şöyle konuştu:

"Türkiye'deki en değerli nohutlardan bir tanesi bu civarda yetişen nohut. Yozgat, Sorgun, Sarıkaya bu civarda yetişen nohutlar çok kıymetli, çok değerli. Leblebi kalitesi en yüksek olan nohutlar buralarda yetişiyor. Bunda iklim, toprağın yapısı, rüzgar, su kaliteli olmasını sağlıyor ama Yozgat'ın diğer ilçelerinde bu verimi elde etmek pek mümkün olmuyor. Nohut bu hale gelmeden önce yani Yozgat'ta üretildikten sonra işlem görmek adına Denizli’ye gidiyor, işlem görüyor, bu halini alıyor. Sonrasında leblebi olmak için son aşamasına gelmiş oluyor ve Çorum'da, Yozgat'ta leblebi işletmeciler de son halini vererek bunun leblebi haline getiriyor. Bu civar, Yozgat, özellikle Osmanlı'dan beri sarayın hububatını tedarik eden en önemli vilayetlerde bir tanesi. Bugün de Türkiye'nin nohut, mercimek gibi tarımsal ürünlerinin en çok üretildiği, kalite oranının en yüksek olduğu illerden bir tanesi."

Girdi maliyetlerini leblebiye de yansıdığını aktaran Dolangez, "Geçen sene leblebiyi 75-80 lira, bu civarda perakende olarak satıyorduk. Bu sene nohudu 105 lira, 100 lira civarında satın alıyoruz, ham haliyle satın alıyoruz. Geçen seneki fiyat biz perakende 75-85 lira bandına satıyorduk, bu sene fiyatımız 130-140 gibi fiyatlara satıyoruz. Üretimle alakalı, köylünün maliyeti ile alakalı. Köylü geçen sene bunu tohumluk olarak 50 liraya alıyordu, bu sene kaç lira olacak onu bilmiyoruz. Üretim maliyetleri artıkça bizim maliyetlerimiz de maalesef artıyor. Geçen sene biz 45-50 lira, maksimum 60 lira gibi fiyatla leblebi alıyorduk. Sezonun başlangıcı ile sonlarına doğru fiyatlar değişebiliyor, değişkenlik gösterebiliyor. Ama bu bantlarda alıyorduk, şimdi tabi ki, onun iki katına alış fiyatımız" diye konuştu.

Yozgat’ın Sorgun ilçesinde tarım sektöründe faaliyet gösteren şirkette görev yapan ziraat mühendisi Mustafa Türkmen, iklim değişikliği nedeniyle mevcut çeşitlerinin de olumsuz yönde etkilendiğini, kuraklığa, hastalığa ve soğuk havaya dayanıklı çeşitlerin adaptasyonuna yönelik çalışmalar yaptıklarını söyledi, şöyle konuştu:

"Buğdayda, arpada, nohutta biz bu bölgeye uygun, hem yüksek verimli aynı zamanda kuraklığa dayanıklı bir çalışmamız var. Nohut normalde nisan ayı gibi ekilir, mart sonu, nisanın başı veya mayısın başı gibi ekilir. Trakya'da özel araştırmacı bir kuruluşla beraber yapıyoruz, kıştan ekilen bir nohutla ilgili görüşmemiz var. Onu bu bölgeye adapte edebilirsek, kuraklık problemi de olmayacak. Bitkinin hastalık problemi de olmayacak. Nohudun en büyük hastalıklardan bir tanesi ‘Andropoz’ dediğimiz bir hastalık, bahçe bitkilerindeki kara leke gibi düşünün, bitkinin en önemli hastalıklardan bir tanesi, bununla ilgili bir çalışmamız var. Kireçle ilgili, dayanıklı çeşit geliştirme yönünde çalışmalarımız var. Bu bölgede biz kendi markamızı çıkarıyoruz. Kendi markanızı, kendiniz çeşidimizi çıkarıyoruz. Bunu da ilerleyen yıllarda ihracatta değerlendirmek istiyoruz. Hem iç pazarda hem dışarıda, ihracatta düşünüyoruz."

Türkmen sözlerini şöyle noktaladı:

"Çorum'da leblebi yapıyor ama herkes Çorum olarak bilir ama biz ürünleri Denizli'ye gönderiyoruz, Denizli ilinde işlem yapılıyor oradan Çorum'a getirilip, sadece kavurma işlemi yapıyorlar. Herkes Çorum bilir ama esas leblebinin yeri Çorum değildir. Bu bölgede, özellikle bu Yozgat’ın ilçeleri olsun, Yozgat merkez olsun, Sorgun olsun nohutta çok büyük bir tedarikçidir, yani üretim alanları çok fazladır Yozgat'ta ve mercimek konusunda özellikle yeşil mercimek konusunda da Türkiye'de sayılı illerden bir tanesidir"