SonTurkHaber.com
close
up
Yangının sessiz mağduru toprak: Yenilenmesi yıllar alabilir, mümkün de olmayabilir

Yangının sessiz mağduru toprak: Yenilenmesi yıllar alabilir, mümkün de olmayabilir

Haber Global sayfasından alınan verilere dayanarak, SonTurkHaber.com duyuru yapıyor.

İzmir'de havaların ısınmasıyla başlayan ve son 1 haftada artan orman yangınları, doğayı ve canlıları tehdit ediyor. Yangının gözle görülen etkilerinin yanı sıra görülmeyen etkileri de çevresel krize yol açıyor. Ege Üniversitesi (EÜ) Ziraat Fakültesi Toprak Bilimi ve Bitki Besleme Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Hüseyin Hüsnü Kayıkçıoğlu, her yangının havanın kalitesini, canlıların yaşam alanlarını ve toprağın dokusunu olumsuz etkilediğini belirtip, "En hızlı etki atmosfere büyük bir karbondioksit salımı gerçekleşmesi. Büyük yangınlar, milyonlarca ton sera gazı salarak küresel iklim değişikliğini arttırmada çok önemli bir rol üstleniyor. Yeşil örtünün kaybı, bölgesel oksijen üretimini ve ekosistem dengesini olumsuz etkiliyor. Duman ve partiküller, hava kalitesinin bozulmasına neden oluyor. Canlı türleri habitat kaybına uğruyor. Her seferinde toprak, yangının sessiz mağduru oluyor. Canlılar kaçıyor, insanların evleri yanıyor ama yangının toprağa olan etkileri gözle görülmediği için dikkate alınmıyor" dedi.

'YANGIN SONRASI DÖNEMDE EROZYON ARTIYOR'

Prof. Dr. Kayıkçıoğlu, "Yangın sonrasında sessiz mağdur olan topraklarımızın hem fiziksel hem kimyasal hem de biyolojik yapısında ciddi bozulmalar görülüyor. Fiziksel bozulma ile toprakların yapısını koruyan ve hava-su dengesini sağlayan yapı zarar görüyor. Toprakların hava ve su geçirgenlikleri azalıyor. Yangın sonrası dönemde gerçekleşen yağışlarla birlikte eğime bağlı olarak erozyonun görülme sıklığı ve şiddeti artıyor. Yüksek sıcaklıklarla kil mineralleri adete pişer ve toprağın fiziksel bütünlüğü bozulur. Kimyasal bozulmada sürdürülebilir toprak verimliliği için önemli olan organik maddenin yanması gerçekleşiyor. Azot ve karbon kaybı yaşanıyor. Özellikle topraklarda sıcaklığın artmasına bağlı olarak ağır metallerin hareketliliği artıyor. Bu da çevre sağlığı açısından büyük bir risk oluşturuyor. Biyolojik olarak baktığımızda da toprak canlı bir sistemdir. Toprakların canlılığını veren yapı ise toprağın içerisinde yaşayan biyoçeşitliliktir. Bir tatlı kaşığı toprakta dünyadaki insan nüfusundan daha fazla canlı yaşıyor. Dünyadaki biyoçeşitliliğin 4'te 1'i de toprakta yaşıyor. Biyolojik çeşitlilik orman yangınlarıyla ciddi şekilde zarar görüyor. Ormanın yangına dirençliliğini artıran mantar, toprak verimliliği için son derece önemli olan solucanlar yok oluyor. Orman yangınları sadece doğa olayı değil, doğrudan insan kaynaklı bir ekosistem krizi olarak ele alınmalı. Kaybolan sadece ağaçlar değil, temiz hava, sağlıklı toprak, geçim kaynakları ve doğal yaşam. Bu krize başa çıkmak için de sadece yangını söndürmek değil, toprağı ve doğayı yaşatacak uzun vadeli politikalar üretmek durumundayız" diye konuştu.

'TOPRAĞIN YENİLENMESİ YILLAR ALABİLİR, MÜMKÜN DE OLMAYABİLİR'

Toprağın kendini toparlama süresinin yangının şiddetine ve süresine göre değişkenlik gösterdiğini ifade eden Prof. Dr. Kayıkçıoğlu, şöyle dedi: "Şiddetli yangınlarda toprak yüzeyindeki sıcaklık 500 ila 800 santigrat dereceye kadar çıkabilir, bu da organik maddeyi hızla yok eder. Bu da toprağın su kapasitesini yok eder. Toprağın kendini yenilemesi yıllar alabilir, bazı durumlarda mümkün olmayabilir. Yağışlarla birlikte özellikle eğitimli alanlarda üst toprağın akışı hızlanır ve erozyon riski artar. Kurak bölgelerde nemin ve mikroorganizma aktivitesinin düşük olması nedeniyle iyileşme daha da yavaş olur. Toprak tipi ve organik madde içeriği de önemli. Organik maddesi zengin topraklar daha dirençliyken, kumlu ve fakir topraklar yangın sonrası daha çok zarar görebilir. Yangın sonrası insanların uygulayacağı biyolojik restorasyonla örtü bitkisi, organik gübre süreçleri toprağın kendini toparlama sürecini hızlandırabilir. Müdahale edilmezse toprak canlılığı kaybı 10 ila 30 yıl ciddi şekilde azalabilir."

'EROZYONUN ÖNLEMESİ SON DERECE ÖNEMLİ'

Yangın sonrasında yaşanabilecek felaketinin artmaması için yapılması gerekenleri sıralayan Prof. Dr. Kayıkçıoğlu, "Erozyonun önlenmesi son derece önemli. Yangından sonra toprak suyu kabul etmediği için eğime bağlı olarak su akışıyla beraber üst toprak tabakasının kaybı gerçekleşiyor. Verimliliği kaybetmemek için toprağı olduğu yerde tutmak gerekiyor. Bunun için örtücü materyaller, organik atıklar, saman, ağaç kabukları, malç gibi yüzey örtüsünün sağlanması erozyonu azaltıp, toprak sıcaklığını dengeleyip su kaybını önleyecektir. Bu adım son derece önemli. Yamaç alanlarda su ve toprak akışını azaltmak için yanan ağaç gövdeleri, dallar dizilmeli. Kompost ve organik gübre uygulamaları gerçekleşebilir, bu da toprağın biyolojik canlılığını arttırır. Gerekli koşullarda mantarlar ya da toprak bakterileri toprağa verilebilir, bu kök gelişimini ve köklerin beslenmesini, suya ulaşmasını arttırabilir. Hızlı büyüyen yerli bitkilerle derin köklü azot bağlayan ağaçlar dikilebilir. Bölgede uzun vadeli restorasyon çalışması toplumsal katılım ile yapılabilir. Bütün bu uygulamalar, Ege Bölgesi ve İzmir'de yanan alanlarda uygulanabilir" dedi.

'İZMİR'DE TOPRAK KENDİSİNİ YENİLEYEBİLİR'

Prof. Dr. Kayıkçıoğlu, "İzmir, Akdeniz iklimi etkisi altında kalan bir bölge. Yıllık yağış ve sıcaklık özellikle topraktaki biyoçeşitliliğin kendisini yenilemesi için uygun bir ortam sağlıyor. Nem de sıcaklık da var, toprak kendisini yenileyebilir. Dolayısıyla İzmir'de gerekli uygulamalar yapıldığında toprak yeniden kazanılabilir" diye konuştu. 

Daha fazla bilgi ve son haberler için SonTurkHaber.com'ı takip edin.
seeGörüntülenme:66
embedKaynak:https://haberglobal.com.tr
archiveBu haber kaynaktan arşivlenmiştir 05 Temmuz 2025 10:28 kaynağından arşivlendi
0 Yorum
Giriş yapın, yorum yapmak için...
Yayına ilk cevap veren siz olun...
topEn çok okunanlar
Şu anda en çok tartışılan olaylar

İmamoğlu suz 125 günde İstanbul da neler oldu? Tek tek açıklandı

24 Temmuz 2025 11:56see217

Diyarbakır da 4 kişinin öldüğü yangına ilişkin iddianame hazırlandı

25 Temmuz 2025 02:02see182

Witkoff tan açıklama Dış Haberler

24 Temmuz 2025 20:24see181

Mudurnu da atıl kümeste çıkan yangın ormana sıçradı; alevler büyümeden söndürüldü Bolu Haberleri

25 Temmuz 2025 00:59see180

Faizsiz kredi veren bankalar listesi 2025: Yüzde 0 faiz veren bankalar hangisi ve şartları nelerdir?

24 Temmuz 2025 15:59see165

YKS’nin imam hatipli şampiyonları Yeni Şafak’a anlattı: Çağa önder olma gayesindeyiz VİDEO İZLE

24 Temmuz 2025 20:49see163

Meteoroloji den Güneydoğu ya kuvvetli rüzgar uyarısı

24 Temmuz 2025 12:17see160

Ciro Immobile den Beşiktaş ve Türkiye sözleri! Futbol Haberleri

25 Temmuz 2025 00:24see127

Ole Gunnar Solskjaer: Bizim için hayal kırıklığı oldu! Futbol Haberleri

25 Temmuz 2025 00:34see126

Eurofighter anlaşması Yunanistan ı harekete geçirdi: İzin vermeyecekmiş

25 Temmuz 2025 01:18see125

Zulaladıkları yer hayret ettirdi! İstanbul da narkotik ekipleri düğmeye bastı: Çekiciden 60 kilo kokain çıktı

25 Temmuz 2025 08:01see120

Sinop ta kaçakçılık operasyonu: Çok sayıda silah ele geçirildi Sözcü Gazetesi

25 Temmuz 2025 01:10see119

Katil İsrail Gazze de bir gazeteciyi daha öldürdü

25 Temmuz 2025 03:47see119

Selçuk Bayraktar ve Hakan Fidan Tercihfest te aday öğrencilerle buluşacak

25 Temmuz 2025 03:15see119

Mardin de motosikletin çarptığı yaya öldü; kaza sonrası kamerada

25 Temmuz 2025 02:04see118

Otoda ÖTV sistemi sil baştan yenilendi Ekonomi Haberleri

25 Temmuz 2025 04:09see118

Konut alımında yeni dönem: Bakan tarih vererek açıkladı Sözcü Gazetesi

24 Temmuz 2025 13:17see118

Termometreler 52 dereceyi gördü: Bir il adeta kavruluyor!

24 Temmuz 2025 13:29see117

Traktörünü alan çiftçiler yangını söndürmeye koştu

24 Temmuz 2025 22:04see117

ABD den Kuzey Kore için yeni yaptırım kararı

25 Temmuz 2025 04:37see116
newsSon haberler
Günün en taze ve güncel olayları